Nieślubne dzieci Elżbiety I Tudor. Czy sławna Królowa Dziewica ukrywała ciąże i synów?

Do historii przeszła jako Królowa Dziewica, choć plotki o jej złym prowadzeniu się od 400 lat pozostają żywe. Wyobraźnię miłośników historii rozpalają szczególnie doniesienia o nieślubnym synu, którego miała urodzić przed wstąpieniem na tron, a który później został… Williamem Szekspirem.

Wokół Elżbiety I Tudor przez stulecia narosło wiele legend. Trudno się temu dziwić. Była niezwykle barwną postacią, która odcisnęła trwałe piętno na dziejach swojego kraju i całej Europy. Część mitów na jej temat historykom udało się obalić. Inne żyją własnym życiem.

Reklama

Do dziś wiele osób powtarza teorię, jakoby władczyni, która z dziewictwa uczyniła swój „znak firmowy”, wcale nie była taka niewinna. Miała się doczekać dziecka z nieprawego łoża, które następnie zrobiło największą karierę literacką w dziejach.

Ciąża jak malowana

Dowodem na wiarogodność kontrowersyjnej tezy miałby być portret autorstwa Marcusa Gheeraertsa (nie wiadomo: ojca czy syna) znaleziony w pałacu Hampton Court. Przedstawia on nieznaną młodą dziewczynę w wyraźnej ciąży.

Niektórzy utożsamiają ją z Elżbietą, wskazując, że postać ma łudząco podobne rysy twarzy do kobiety na innym obrazie pędzla tego samego malarza – drugie dzieło zaś z całą pewnością ukazuje królową.

Czy jednak dzieło sztuki faktycznie stanowi rzetelną poszlakę w śledztwie na temat domniemanego potomstwa Królowej Dziewicy? I co to wszystko ma wspólnego z Szekspirem?

Reklama

Życie (nie)intymne Elżbiety I

Przez przeszło cztery stulecia, jakie upłynęły od czasów panowania władczyni, wiele osób próbowało wejść do jej – było nie było królewskiego – łoża z buciorami. Źródeł sensacyjnej teorii, jakoby Elżbieta miała sekretny romans, którego owocem był człowiek podpisujący się jako Szekspir, należy szukać w książce Sir Francis Bacon’s Cipher Story pióra żyjącego na przełomie XIX i XX wieku Orville’a Warda Owena oraz w pracach Elizabeth Wells Gallup.

Wymienieni autorzy wierzyli, że w tekstach najsłynniejszego dramaturga w historii zaszyfrowana jest prawda o jego tożsamości i pochodzeniu. W rzeczywistości miał nim być filozof i eseista Francis Bacon, 1. wicehrabia St Albans, urodzony w 1561 roku. Zgodnie z tą hipotezą jego matką była z kolei Królowa Dziewica, a ojcem – sekretnie poślubiony władczyni Robert Dudley, 1. earl Leicester.

Wprawdzie nikomu nigdy nie udało się ustalić, czy Elżbietę i Roberta łączyła przyjaźń, czy może jednak kochanie, ale według zwolenników „teorii Bacona/Shakespeare’a” małżonkowie poza Francisem mieli jeszcze co najmniej jedno dziecko – Roberta Devereux, 2. hrabiego Essex.

Na tym nieprawdopodobne doniesienia bynajmniej się nie kończą.  

Gromadka małych Tudorów

Zdaniem Paula Streiza, autora opublikowanej w 2001 roku książki Oxford: Son of Queen Elizabeth I, na podstawie której wysnuto tzw. „drugą teorię o księciu Tudorze”, Dudley i jego królewska małżonka doczekali się… całej gromadki dzieci! Poza Baconem i Devereux mieli to być Elizabeth Leighton, Mary Sidney oraz Robert Cecil.

A to nie wszystko! Streiz utrzymywał, że Elżbieta miała również syna z Edwardem de Vere, 17. hrabią Oksfordu.

Samo w sobie może nie byłoby to aż tak poruszające, gdyby nie fakt, że również de Vere miał być potomkiem królowej… tym razem z romansu z Tomaszem Symourem. Oznaczałoby to ni mniej, ni więcej tylko, że Henry Wriothesley był owocem kazirodczego związku…

Wielkie historie co kilka dni w twojej skrzynce! Wpisz swój adres e-mail, by otrzymywać newsletter. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.

Swoje rewelacje Streiz w dużej mierze oparł na „pierwszej teorii o księciu Tudorze” autorstwa Percy’ego Allena. W wydanej w 1934 roku książce Anne Cecil, Elizabeth and Oxford postawił on tezę, że władczyni i Oksford (czyli de Vere) mieli nieślubnego potomka, niejakiego Williama Hughesa, który został aktorem i pod pseudonimem William Shakespeare dzielił się swym talentem na scenie.

Teatralne alter ego mężczyzna zaczerpnął – według Allena – od ojca, który jako Shakespeare publikował dramaty (de Vere był bowiem poetą), ten zaś posłużył się nazwiskiem studenta prawa, który nie miał żadnych powiązań z literaturą ani aktorstwem…

Reklama

Aby umotywować te doniesienia, Allen powołał się na… samych głównych zainteresowanych. Oznajmił bowiem wszem i wobec, że za pośrednictwem medium, Hester Dowden, skontaktował się z duchami Szekspira, Bacona, Oksforda oraz samej Elżbiety, a te potwierdziły jego teorię. Cóż, najwyraźniej ktoś o wiele za mocno popuścił wodze wyobraźni…

A jednak dziewica!

Faktem jest, że tak pierwsza, jak i druga teoria o księciu Tudorze, a także wcześniejsze rozważania Owena i Gallup brzmią niczym żywcem wyjęte z opery mydlanej lub… dramatu Shakespeare’a. Nie przeszkodziło to jednak w dalszym rozwijaniu tezy o domniemanym dziecku (dzieciach?) Królowej Dziewicy.

Hipotezę o istnieniu potomka władczyni, który zarazem był jednym z najsłynniejszych poetów w dziejach, opisywali jeszcze m.in. Charlton i Dorothy Ogbornowie w książce This Star of England z 1952 roku oraz Elisabeth Sears w opublikowanej w 1990 roku pracy Shakespeare and the Tudor Rose.

Liczba publikacji jeszcze nie oznacza jednak, że koncepcja ma twarde podstawy. Diana Price, autorka rzetelnej, naukowej biografii dramaturga, stawia sprawę jasno:

Choć teoria (…) może być atrakcyjna ze względów interpretacyjnych, fakty historyczne zwyczajnie jej przeczą.

Informacje na temat miejsca pobytu Elżbiety i jej doradców, ówczesne sprawy państwowe oraz udokumentowane osobiste audiencje wykluczają jakąkolwiek królewską ciążę i potajemny poród (…).

Zwolennicy hipotezy nie poparli jej żadnym dokumentem, a wysuwane przez nich argumenty jedynie ją dyskredytują. W związku z tym należy uznać, że teoria ta nie ma żadnych podstaw.

Reklama

Czyżby zatem historię nieślubnego dziecka Królowej Dziewicy i jednego z jej (rzekomych) kochanków, które dorosło, by zostać jednym z najwybitniejszych pisarzy w dziejach literatury angielskiej, należało włożyć między… dramaty?

Przeczytaj również o tym że włosy Elżbiety I Tudor budziły niepokój i obrzydzenie. Dlaczego ich nie ukrywała?

Inspiracja

Inspirację do napisania tego artykułu stanowiła powieść Megan Campisi Zjadaczka grzechów. Ukazała się ona w Polsce nakładem wydawnictwa Świat Książki.

Polecamy

Bibliografia

1. Percy A., Anne Cecil, Elizabeth & Oxford, D. Archer 1934.
2. Price D., Rough Winds Do Shake: A Fresh Look at the Tudor Rose Theory, „The Elizabethan Review” vol. 4, no. 2, p. 4 (1996).
3. Streiz P., Oxford: Son of Queen Elizabeth I, Oxford Inst Press 2001.
4. Owen O.W., Sir Francis Bacon’s Cipher Story, Howord Publishing 1893.