„Zamożność szlachcica [w Rzeczpospolitej] ocenia się wedle ilości posiadanych przezeń chłopów” – pisał Francuz Gaspar de Tende w połowie XVII wieku. Wieśniak był dla pana, zwłaszcza po potopie, elementem majątku, podobnie jak woły, budynki, narzędzia i areał ziemi. „Wraz z bydłem inwentaryzuje się katolików kmieci, wszystkich począwszy od żony do dzieci” – komentował szlachecki poeta … Czytaj dalej Handel żywym towarem w Polsce szlacheckiej. Ile kosztował chłop pańszczyźniany?