Wielka piramida w Gizie, wzniesiona prawdopodobnie około 2480 roku p.n.e., to jedyny ze starożytnych „cudów świata”, jaki przetrwał wszystkie historyczne przemiany i kataklizmy. Nie tylko istnieje do dzisiaj, ale wciąż jest w imponująco dobrym stanie. Piramida Cheopsa zachowała swój pierwotny kształt i strukturalną stabilność, chociaż na przestrzeni wieków odarto ją z zewnętrznej, ozdobnej powłoki, którą pierwotnie posiadała. Można też bezpiecznie dostać się do jej wnętrza.
Niezliczone rzesze badaczy pochylały się już nad tajemnicą budowy piramidy Cheopsa, nad jej pierwotnym, a dzisiaj zaginionym wyposażeniem, czy wreszcie nad zapomnianymi ideami, które popchnęły starożytnych Egipcjan do wzniesienia największej konstrukcji na świecie.
Reklama
Samia Wafik Morsy oraz Mohamed A. Halim, inżynierowie z Egipskiej Agencji Energii Nuklearnej i Radiologii, skupili się na innym, o wiele rzadziej podejmowanym wątku.
W artykule opublikowanym na łamach periodyku „Journal of Civil Engineering and Architecture” zapytali co przesądziło o niezwykłej trwałości piramid w Gizie, z wielką piramidą Cheopsa na czele. I jakie lekcje dzisiaj powinniśmy wyciągać ze starożytnego megaprojektu, na przykład podczas projektowania i wznoszenia elektrowni atomowych.
Ich dociekania techniczne można sprowadzić do czterech podstawowych punktów. Według Morsy i Halima piramida Cheopsa przetrwała tak długo z uwagi na następujące decyzje i czynniki.
1. Sytuacja sejsmologiczna
Spośród siedmiu budowli najczęściej wymienianych na liście starożytnych cudów świata aż cztery miały zostać zniszczone na skutek trzęsienia ziemi. Antyczne źródła pozwalają sądzić, że taki los spotkał Wiszące Ogrody w Babilonie, Mauzoleum w Halikarnasie, Kolosa z Rodos i wielką latarnię morską w Aleksandrii.
Reklama
Starożytny Egipt także był narażony na takie kataklizmy. Najbardziej aktywny sejsmicznie jest jednak obszar na wschód od Nilu. Tymczasem piramidy w Gizie wzniesiono na zachodnim brzegu rzeki i to w jednym z najbezpieczniejszych punktów, w kontekście zagrożenia trzęsieniami ziemi.
W historii odnotowano tylko jedno prawdziwie wielkie trzęsienie, które naruszyło konstrukcję piramid. Doszło do niego w 1303 roku. Właśnie na jego skutek piramida Cheopsa straciła znaczną część swojej zewnętrznej, ozdobnej powłoki. Stabilność bryły nie została jednak podważona.
2. Właściwości terenu
Wielka piramida nie posiada fundamentów, ale też ich nie potrzebuje. Została zbudowana bezpośrednio na stabilnej skale wapiennej.
Naukowcy przypuszczają poza tym, że znaczna część wnętrza – może nawet ponad 1/4 pojemności bryły – nie została w ogóle wzniesiona ręką człowieka, lecz jest naturalnym, kamiennym wzniesieniem, które tylko nadbudowano. To zaś znacząco zwiększa stabilność trzonu piramidy.
3. Poziom wód gruntowych
Podstawa piramidy Cheopsa znajduje się około 60 metrów powyżej poziomu lustra wody w Nilu. To różnica na tyle duża, że budowla jest bezpieczna zarówno od przyrostu wód gruntowych, jak i od wód powodziowych – zarówno sezonowo, w związku z wylewami Nilu, jak i w razie nadzwyczajnych anomalii.
Taka lokalizacja na pewno nie była przypadkowa – starożytni Egipcjanie doskonale zdawali sobie sprawę z kaprysów Nilu i niszczycielskiego wpływu wody na trwałość budowli.
Reklama
4. Forma geometryczna
Jak podkreślają Samia Wafik Morsy oraz Mohamed A. Halim o trwałości piramidy Cheopsa w istotnej mierze przesądziła też sama forma budowli.
Kształt ostrosłupa prawidłowego czworokątnego (czyli piramidy) wykazuje o wiele większą stabilność od innych form z uwagi na korzystny rozkład masy (lekki czubek, szeroka podstawa). Uważa się nawet, że był to najstabilniejszy i najbezpieczniejszy wzór architektoniczny, jakim dysponowano w epoce starożytnej.
Bibliografia
- Wafik F., Halim M., Reasons Why the Great Pyramids of Giza Remain the Only Surviving Wonder of the Ancient World: Drawing Ideas from the Structure of the Giza Pyramids to Nuclear Power Plants, „Journal of Civil Engineering and Architecture”, t. 9 (2015).
