Ugruntowana tradycja mówi o Gnieźnie, jako kolebce Piastów i pierwszej, symbolicznej stolicy (pra)Polski. Jest to jednak tradycja sztuczna i niewątpliwie fałszywa.
W 1417 roku wybuchł polityczny skandal, jakich mało. Król Władysław Jagiełło ożenił się w tajemnicy ze swoją poddanką, a jednocześnie siostrą chrzestną. Jeszcze większym skandalem było jednak to, jak elity kraju zareagowały na decyzję monarchy...
W 1440 roku na tron węgierski wyniesiono zaledwie 16-letniego syna Jagiełły, Władysława III. Młody monarcha uwikłał się najpierw w trwającą dwa lata wojnę domową ze zwolennikami wdowy po władcy Czech i Węgier Albrechcie II, a następnie stanął do...
Wczesną jesienią 1407 roku gruchnęła radosna wieść. Po latach starań i nadziei królowa Anna Cylejska wreszcie była w ciąży. I tylko mąż – Władysław Jagiełło – wcale nie wyglądał na zadowolonego. Poddani wyczekiwali narodzin następcy...
W 622 roku Mahomet został wygnany z Mekki. Nie minęło 30 lat, a wyznawcy proroka zdążyli podbić Półwysep Arabski, Egipt, Irak, Iran, Palestynę oraz Syrię. Oto jak wyglądał początek arabskiej ekspansji.
Warunki transportu w epokach historycznych jak nic innego potwierdzają, że kiedyś życie biegło wolnej. Jak podróżowało się po Polsce pierwszych Piastów? Ile kilometrów dziennie pokonywała typowa karawana kupiecka, a ile orszak księcia lub samotny...
Władysław Herman, zasiadający na polskim tronie od roku 1079, miał powody, by unikać Krakowa. To na wzgórzu wawelskim pojmano, a pewnie też zgładzono biskupa Stanisława. Tam też koteria możnowładcza ukartowała rebelię, która doprowadziła do...
Na przełomie 1240 i 1241 roku na polskie ziemie spadł pierwszy mongolski najazd. 9 kwietnia 1241 roku pod Legnicą drogę budzącym grozę stepowym jeźdźcom zagrodziły wojska dowodzone przez księcia Henryka II Pobożnego. Batalia zakończyła się całkowitą...
Wiosną 1417 roku atmosfera w Polsce była tak gęsta, że dałoby się ją kroić nożem. Władysław Jagiełło w tajemnicy wziął ślub. Według przedstawicieli elit z najgorszą kandydatką z możliwych.
Sławna cywilizacja Majów nie przetrwała próby czasu. Epoka jej świetności zakończyła się na długo przed tym, jak do Ameryki Środkowej dotarli pierwszy kolonizatorzy z Europy. Co było przyczyną upadku?
Dzisiejsze ziemie wschodnich Niemiec 1000 lat temu stanowiły obszar kultury słowiańskiej. W okolicach obecnego Berlina nie było żadnych Niemców. Co się stało z całą pierwotną ludnością Brandenburgii? Wybitny znawca problematyki narodowościowej Jan M...
Eksponat przechowywany w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie to unikat na skalę kraju i nie tylko. Kościelna placówka może poszczycić się jedynym nad Wisłą egzemplarzem najstarszej książki drukowanej, jaka powstała w Europie.
Małżeństwo księcia wielkopolskiego Przemysła II i Ludgardy trwało 10 lat. W tym czasie para nie doczekała się potomstwa. Nagle, w grudniu 1283 roku, licząca nieco ponad 20 lat władczyni zmarła w niewyjaśnionych okolicznościach. Czy została...
W 1412 roku doszło do sytuacji, dla której trudno znaleźć precedens we wcześniejszej polskiej historii. Król Władysław Jagiełło wyjechał na niemal półroczne wakacje zagraniczne. Także jego żonie dało to unikalną okazję do odpoczynku.
Ciemna strona życiorysu Jadwigi Andegaweńskiej. Uprawiała „praktyki sprzeczne ze czcią należną Bogu”
Nauka Kościoła jest jednoznaczna. W świetle Nowego Katechizmu katolickiego astrologia i korzystanie z horoskopów to „praktyki sprzeczne ze czcią i szacunkiem które należą się jedynie Bogu”. W czasach Jadwigi Andegaweńskiej podejście do...
Z Wielkim Murem Chińskim wiąże się nieskończenie wiele legend, zmyśleń i uproszczeń. Wreszcie zanika bzdurne przekonanie, że sławny system fortyfikacji dobrze widać z kosmosu, albo nawet, że jest to jedna z nielicznych ludzkich konstrukcji, o której...
Jan XII rozpoczął swój pontyfikat w wieku zaledwie 18 lat. Młodzieniec zasiadał na tronie Piotrowym przez niespełna dekadę. W tym czasie miał jednak dopuścić się tylu występków, że w klasztorach modlono się o jego rychły zgon. Oto jakie zarzuty...
Bazując na falsyfikatach, podróbkach i mistyfikacjach łatwo wykreować dodatkowe kilka tysięcy lat rzekomej, chwalebnej historii Polski. I na tym właśnie opierają się teorie o tak zwanej Wielkiej Lechii: na materiałach kompletnie fikcyjnych.
Przegapiona szansa? Zwycięstwo z którego nie wyciągnięto żadnych korzyści? Brytyjski profesor historii Robert Frost jest zupełnie innego zdania. Patrząc z dystansu stanowczo stwierdza: wielki triumf pod Grunwaldem zmienił dzieje Europy.
Kontrowersyjna teoria, ukuta przed dwudziestoma laty, wciąż rozpala wyobraźnię. Według cenionego archeologa 70 lat po przyjęciu chrztu przez Mieszka I wrocławianie odrzucili chrześcijaństwo i zbudowali okazałą świątynię ku czci dawnych bogów. Czy...
Nie ma chyba drugiego średniowiecznego obyczaju, który zyskałby sobie tak wielką niesławę. O prawie pierwszej nocy, ius primae noctis, słyszał każdy. Ale czy ten barbarzyński przepis naprawdę kiedyś obowiązywał?
Według dzisiejszych kryteriów niemal każde dziecko żyjące w dawnych czasach było ofiarą najdalej posuniętej przemocy domowej. Przytłaczająca większość rodziców musiałby zaś trafić do więzienia za znęcanie się nad potomstwem, gdyby odniesiono do nich...
Dla władcy Mongołów Czyngis-chana cywilizacja miękkich ludzi zamieszkujących w miastach zasługiwała wyłącznie na pogardę. O Chinach powiedział podobno: „Niebiosom sprzykrzył się przesadny zbytek tego kraju”. Jego inwazja doprowadziła do śmierci...
Cztery z największych wynalazków w dziejach cywilizacji. Czy naprawdę wszystkie wymyślili Chińczycy?
Koncepcja „wielkich wynalazków” zrodziła się w XVI-wiecznej Europie. Sprecyzował ją w kolejnym stuleciu Francis Bacon. Według niego były to kompas, druk i proch. Znacznie później do listy dołączył również papier. Obecnie za ojczyznę „czterech...
W średniowieczu dziewictwo było na wagę złota. Od tego, czy mąż uwierzy w „czystość” świeżo poślubionej partnerki zależała jej reputacja, a często też renoma całej rodziny. Co robiono, gdy na szali było tak wiele, a fakty zdawały się świadczyć...
Podejście do przemocy seksualnej nie zmieniło się na przestrzeni stuleci tak bardzo, jak można by sądzić lub mieć nadzieję. Rosalie Gilbert, autorka książki Tajemne życie seksualne kobiet w średniowieczu, przypomina że także w tej epoce opinia...
Stanisław ze Szczepanowa jest jednym z najważniejszych polskich świętych. Obok św. Wojciecha i Maryi Panny zaliczany jest do głównych patronów Polski. Wśród cudów, których miał dokonać wymienia się między innymi wskrzeszenie nieżyjącego od trzech...
W styczniu 897 roku w bazylice św. Jana na Lateranie odbyło się jedno z najdziwniejszych wydarzeń w długiej historii Kościoła katolickiego, a mianowicie proces Formozusa. Oto dlaczego nazywa się go synodem trupim.
Sławny kronikarz wypowiadał się o pogańskich wierzeniach Polaków z niesamowitymi szczegółami. Zrekonstruował skład całego „polskiego Olimpu”. Ale czy wiadomościom Jana Długosza można ufać?
To był najbogatszy, najbardziej rozwinięty i najgęściej zaludniony kraj średniowiecznej Europy. Polskie podręczniki niemal milczą na jego temat. Kalifat Kordoby nie był bowiem krajem chrześcijańskim.
