Na przełomie 1938 i 1939 roku polskie władze odrzuciły propozycje sojuszu z III Rzeszą oraz odmówiły niemieckim żądaniom terytorialnym. Czy mogły podjąć inną decyzję? W jakiej sytuacji znalazłaby się Polska w razie zawarcia paktu Ribbentrop-Beck?
Wiosną 1942 roku niemieckie władze wojskowe na okupowanym obszarze Francji wydały rozkaz numer 8. Zgodnie z nim wszyscy Żydzi mieli zacząć nosić żółte gwiazdy z napisem „Juif”. Na południu kraju, w oficjalnie niezależnej strefie, podlegającej...
Począwszy od lata 1942 roku w KL Ravensbrück Niemcy prowadzili nieludzkie eksperymenty medyczne na więźniarkach. Spośród blisko 100 nieszczęśniczek, które nazywano Królikami, przytłaczającą większość stanowiły Polki. W lutym 1945 roku obozowe...
Oprawcy z oddziału SS-Oberführera Oskara Dirlewangera dopuścili się w trakcie powstania warszawskiego potwornych zbrodni. Pospolici kryminaliści wchodzący w skład jednostki Waffen-SS odpowiadali między innymi za rzeź dziesiątek tysięcy mieszkańców...
„Całej tej idiotycznej sprawie trzeba natychmiast ukręcić łeb” – miał stwierdzić Winston Churchill w odpowiedzi na polskie wezwania, by zbadano zbrodnię katyńską. Właśnie wydane pamiętniki ambasadora ZSRR w Londynie, Iwana Majskiego, potwierdzają...
Przywódca III Rzeszy, był przekonany, że czas działa na jego niekorzyść. Uderzenie przeciwko Francuzom chciał przeprowadzić natychmiast po tym, jak ustały walki w Polsce. Termin inwazji wzbudził taki popłoch wśród dowództwa Wehrmachtu, że wprost...
„A teraz pokażę ci jeszcze coś. Zanim zobaczysz, muszę ci wyjaśnić, że wszystkie gnojowe robaki umierają. Ja jestem humanitarna, zamiast zastrzyku, jaki im się należy, umierają po ludzku” – tak brzmiały przerażające słowa Carmen Mory, kapo z KL...
„Brak jakiegokolwiek poczucia winy czy choćby żalu” – pisał zszokowany amerykański dziennikarz po wizycie w Berlinie w 1945 roku. Niemcy tak uparcie powtarzali „my o niczym nie wiedzieliśmy”, jakby były to słowa nowego narodowego...
Po latach cierpień i rezygnacji przyszła zmiana. Wiadomo było, że Trzecia Rzesza zaczyna przegrywać i dni dominacji Niemców są już policzone. Więźniowie niemieckich obozów koncentracyjnych spoglądali jednak w przyszłość raczej z lękiem niż z...
Mimo upływu lat kwestia „wyzwalania” ziem obecnej Polski przez Związek Radziecki nadal jest źródłem międzynarodowych sporów i to do tego stopnia, że cenzurze poddaje się nawet sztukę pokazującą niewygodną dla Rosjan wersję wydarzeń.
Generalny gubernator Hans Frank chwalił się, że na okupowanych ziemiach polskich jest prowadzona „rozsądna, ludzka, europejska polityka narodowościowa”. Na dłuższą metę miała ona sprawić, że Polska stanie się „krajem tak samo...
„Idziemy na śmierć dumne i spokojne, giniemy za Ojczyznę i jej wolność. Polska nam tego nie zapomni” – pisała na chwilę przed śmiercią Halina Krzemińska. Była jedną z tysięcy Polek rozstrzelanych przez Niemców w KL Ravensbrück. Mimo że naziści...
Więźniarka, która przyjechała zobaczyć Auschwitz po latach, nie potrafiła wyrzucić z pamięci jednego wspomnienia. Gdy przekroczyła bramy obozu wróciło do niej natychmiast: nastoletnia dziewczynka i jej rozdzierający smutek w dniu, w którym straciła...
„Odwieczny symbol” – pisze o ozdobnych drzewach wiśni japońska autorka zamieszkała w Londynie, Naoko Abe. W jej słowach nie ma żadnej przesady. Kwitnąca wiśnia – po japońsku: sakura – od niemal niepamiętnych czasów stanowi kluczowy element kultury...
Hans Frank, niesławny generalny gubernator okupowanych ziem polskich, zawisł na szubienicy w norymberskim więzieniu 16 października 1946 roku. Niewiele jednak brakowało, by nazistowski zbrodniarz, kreujący się na „króla Polski”, zakończył nędzny...
Każdy więzień Auschwitz-Birkenau marzył o wolności, ale tylko jeden na czterystu podejmował próbę ucieczki. Betonowy mur, druty pod napięciem, wieżyczki strażnicze i patrole… Wszystkie elementy „systemu zabezpieczeń” obozu utrudniały wyrwanie się z...
Uciekinierzy z Auschwitz-Birkenau Alfréd Wetzler i Rudolf Vrba twierdzili, że członkowie Sonderkommando „wydzielali potworny fetor. Byli zawsze brudni, zupełnie zaniedbani, całkiem zdziczali, niezwykle brutalni i bezwzględni”. Właśnie tak...
Daphne Van Wart była brytyjską pielęgniarką wojskową. We wrześniu 1940 roku trafiła do wciąż bezpiecznego, tętniącego życiem i nieznającego z bliska wojny Hongkongu. Umawiała się na randki, tańczyła, żeglowała. Tak było aż do grudnia 1941 i ataku...
Jej rodzice przeszli przez KL Auschwitz-Birkenau, Pawiak, Majdanek, Ravensbrück, Buchenwald, Mauthausen-Gusen i Ebensee. Wszędzie śmierć zaglądała im w oczy. Mimo to, gdy wojna dobiegła końca zdecydowali się zamieszkać w Auschwitz. Jak wyglądało...
Stoczona w maju 1943 roku bitwa o płynący z Liverpoolu do Halifaxu konwój ONS 5 była przełomem w wojnie na Atlantyku. W ataku wzięło udział ponad 40 U-Bootów. Niemcy byli pewni zwycięstwa. Okazało się jednak, że dzięki zastosowaniu nowej taktyki...
Przez wszystkie lata funkcjonowania Auschwitz-Birkenau tylko 50 kobiet podjęło próbę ucieczki z piekła. Pierwszą więźniarką, która się na to ośmieliła była Janina Nowak, numer obozowy 7615.
Józef Beck, podobnie jak inni członkowie polskich władz, w obliczu klęski wrześniowej zbiegł do Rumunii. W dotąd sojuszniczym państwie został internowany i poddany ścisłemu nadzorowi. Już jesienią 1939 roku po Europie rozeszły się wieści, że szef...
„Wyciągali pielęgniarki i gwałcili je na podwórzu”. Wspomnienia uczestniczki powstania warszawskiego
„Następnego dnia Niemcy otoczyli szpital i zagrozili, że go spalą. Część chorych wyszła z podniesionymi rękami. Zostali zastrzeleni. Na rozkaz Niemców do szpitala wkroczyli ukraińscy żołnierze” – wspominała po latach uczestniczka powstania...
Kiedy z końcem listopada 1939 roku potężny Związek Sowiecki dokonał zbrojnej napaści na znacznie słabszą od niego Finlandię, sympatia światowej opinii publicznej była po stronie zaatakowanego państwa. Mocarstwa zachodnie, obawiające się rozszerzenia...
Rudolf Vrba spędził w Auschwitz-Birkenau blisko dwa lata. W kwietniu 1944 roku udało mu się wspólnie z Alfrédem Wetzlerem uciec z piekła na ziemi. Na wolności od razu przystąpił do sporządzania relacji, która później weszła w skład Raportu Vrby...
Atakując 16 marca 1941 roku konwój HX 112 Joachim Schepke i Otto Kretschmer liczyli na kolejne łatwe zwycięstwa. Byli w końcu największymi asami U-Bootwaffe. Tym razem jednak angielskie niszczyciele nie zamierzały pozwolić na bezkarne torpedowanie...
Specjaliści łamiący wszelkie procedury. Mocodawcy ślepi na każdy sygnał ostrzegawczy. I setki agentów, działaczy podziemia oraz polityków aresztowanych, a następnie rozstrzelanych przez Niemców. A wszystko przez niekompetencję Brytyjczyków tak...
W okupowanej Polsce donosicielstwo było prawdziwą plagą. Przekonała się o tym także rodzina Ślązaków. Mieszkańcy warszawskiej Pragi przygarnęli pod swój dach żydowskie niemowlę, które Irena Sendlerowa z narażeniem życia wyniosła z getta. Szybko...
Kwitnąca wiśnia od stuleci stanowi symbol japońskiej kultury. Dla militarystycznego reżimu, który w latach 30. podjął walkę o podporządkowanie sobie Pacyfiku i Azji Wschodniej drzewo było jednak czymś więcej. Wyrażało wyższość, imperializm...
Taktyka wilczych stad była kluczem do sukcesu niemieckich podwodników w pierwszych latach II wojny światowej. W wyniku ataków U-Bootów alianci stracili tysiące transportowców. Do pierwszego skoordynowanego uderzenia doszło we wrześniu 1940 roku.
