1 września 1939 roku, w dniu niemieckiego najazdu na Polskę, w Genewie odbyła się ceremonia. Urzędnicy Ligi Narodów odsłonili pomnik, ogromny globus z brązu, „Pamięci Woodrowa Wilsona, prezydenta Stanów Zjednoczonych, założyciela Ligi Narodów”. Dwa...
Na początku kwietnia 1941 roku Winston Churchill napisał list do Józefa Stalina, w którym informował dyktatora o nadchodzącej niemieckiej inwazji na ZSRR. Ostrzeżenie miał niezwłocznie przekazać brytyjski ambasador w Moskwie Stafford Cripps...
„Do dzisiaj pamiętam te ich zapite twarze, gwałcili ją i bili, a ci, co patrzyli, śmiali się i wykrzykiwali coś po rosyjsku” – wspominała 50 lat po wojnie Pelagia. Sama również padła ofiarą przemocy seksualnej ze strony czerwonoarmistów. Nad Wisłą...
W Austrii prześladowania Żydów wprowadzono gwałtownie, z dnia na dzień. Terror był nie do zniesienia. Większość członków społeczności żydowskiej z tego kraju zdołała jednak przetrwać Holokaust.
„Walka o przetrwanie w Auschwitz-Birkenau była pełna przerażenia zarówno chwilą obecną, jak i lęku o każdy następny dzień” – opowiada Eva Schloss, która do fabryki śmierci trafiła jako piętnastolatka. Oto jej wspomnienia z kobiecego baraku.
„Szukasz śmierci, wstąp na chwilę”. Taki napis witał oficerów zmierzających do Largo House: ośrodka, w którym szkolono Cichociemnych, a więc najlepszych dywersantów i sabotażystów w historii Polski. Jak dokładnie wyglądał ich trening?
Niepozorny dziennik żydowskiej nastolatki z Holandii stał się jednym z najsławniejszych i najbardziej wpływowych świadectw Holocaustu. Nie od razu jednak doceniono jego wartość. Niewiele brakowało, a świat nigdy nie poznałby zapisek Anne Frank.
15 kwietnia, w dniu pogrzebu Roosevelta na terenie jego posiadłości w Hyde Park, reporter CBS Edward Roscoe Murrow odczytał w radiu amerykańskim pierwszy opis z pierwszej ręki niemieckiego obozu koncentracyjnego, jaki usłyszała amerykańska opinia...
Mengele uciekł, bo był sprytny. Nie brakowało mu inteligencji. Opuścił Auschwitz tuż przed tym, jak do obozu dotarła Armia Czerwona. Bał się Rosjan. Mógł przypuszczać, do czego będą zdolni, gdy dowiedzą się, kim jest pojmany przez nich nazista.
„A chcę dożyć tej chwili, kiedy będę mogła podnieść głowę w górę, kiedy będę równym, wolnym człowiekiem w wolnym, demokratycznym kraju” – zapisała w swoim dzienniku pod koniec lipca 1941 roku żydowska nastolatka. O czym jeszcze marzyła?
Eva Schloss, żydowska nastolatka ukrywająca się podczas wojny w Amsterdamie, wpadła w łapy Gestapo 11 maja 1944 roku. Już tydzień później wysłano ją w koszmarną drogę do najgorszego miejsca na ziemi: obozu Auschwitz-Birkenau. Oto jej wspomnienia z...
Według oficjalnych sowieckich statystyk Lidia Litwiak zapisała na swoim koncie aż 11 zestrzelonych niemieckich maszyn. Ustalenia z ostatnich lat każą zweryfikować te liczby. Mimo wszystko dziewczyna o polskich korzeniach była jedną z...
W warunkach rozciągniętych polskich linii i płytko urzutowanej obrony, niemiecki plan ataku na Rzeczpospolitą musiał przynieść zabójcze skutki. Jak przebiegała polska obrona we wrześniu 1939 roku? Jak zaciekły opór stawiło Wojsko Polskie w kampanii...
„Choć dla Ciebie zostanę zawsze jednakową Renią, przyjaciółką, dla ludzi stanę się czymś gorszym, stanę się kimś z białą opaską, z niebieską gwiazdą. Będę Jude. Nie narzekam, nie płaczę – pogodziłam się z losem” – zanotowała na...
„Dokładnie w dzień moich piętnastych urodzin, 11 maja 1944 roku, wpadłam w ręce nazistów” – opowiada przyrodnia siostra Anne Frank, Eva Schloss. Jej poruszająca relacja z aresztowania, zawarta na stronach książki After Auschwitz, właśnie ukazała się...
Miklós Nyiszli był naocznym świadkiem potwornych zbrodni, jakich w Auschwitz-Birkenau dopuszczał się Josef Mengele. Anioł Śmierci osobiście wybrał pochodzącego z Transylwanii lekarza na swojego asystenta. Aby przetrwać, Nyiszli musiał przeprowadzić...
Krystyna Skarbek nie bez powodu uważana jest za najlepszą agentkę alianckiego wywiadu w czasie II wojny światowej. Zapisała na swoim koncie wiele sukcesów, ale to co zrobiła w sierpniu 1944 roku nawet jak na jej standardy było szaleństwem.
Koszmarne warunki higieniczne, wycieńczająca praca oraz głodowe racje żywnościowe sprawiały, że już od samego początku istnienia obozu Auschwitz-Birkenau szerzyły się tam choroby zakaźne. Relacje ocalałych więźniów nie pozostawiają żadnych...
Była to jedna z pierwszych publicznych egzekucji dokonanych przez Niemców w okupowanej Polsce. 27 grudnia 1939 roku w podwarszawskim Wawrze okupanci zamordowali przeszło stu niewinnych mężczyzn. Kilku z nich zdołało jednak przeżyć własne...
„Powstanie Warszawskie rozpoczęte 1 sierpnia 1944 roku upadło nie wraz z zagładą tej czy innej dzielnicy” – pisze z pełną stanowczością Sebastian Pawlina. Kiedy więc rozstrzygnęły się losy stołecznego zrywu?
„My, Polacy, walczymy rycersko na otwartym polu, tak aby nas widział wróg i Bóg. A nie tak jak Niemcy, którzy bombardują domy cywilnych ludzi, którzy obracają w proch kościoły…” – pisała we wrześniu 1939 roku nastoletnia Renia Spiegel.
Obóz zagłady jako miejsce edukacji żydowskich dzieci? Trudno to uwierzyć, ale w Auschwitz-Birkenau rzeczywiście kształcono młodych więźniów. Nie był to jednak w żadnym razie wyraz humanitaryzmu.
Często podkreśla się, że w trakcie II wojny światowej nie utworzono żadnej polskiej jednostki walczącej u boku Wehrmachtu. To prawda. Trzeba jednak pamiętać, że ogromna liczba obywateli przedwojennej Polski służyła pod przymusem w niemieckich siłach...
Przez całe dziesięciolecia miejsce i czas śmierci bohaterskiego prezydenta Warszawy Stefana Starzyńskiego były przedmiotem ożywionej dyskusji wśród historyków. Wreszcie w 2014 roku, dzięki zeznaniom tłumacza pracującego dla warszawskiego gestapo...
Józef Rotblat był światowej sławy uczonym, który brał udział między innymi przy pracach nad pierwszą bombą atomową. Chociaż z Rzeczpospolitej wyjechał w 1939 roku, to do końca życia uważał się za Polaka. Gdy w 1995 roku odbierał Pokojową Nagrodę...
Polski plan obrony, przyjęty w 1939 roku, wykluczał stawienie skutecznego i długotrwałego oporu niemieckiemu natarciu. Wojnę graniczną Polacy przegrali już w ciągu pierwszych trzech. Także później popełniano istotne błędy. Poniżej trzy decyzje...
Bokserski mistrz wszechwag KL Auschwitz Tadeusz Pietrzykowski dzięki swym sukcesom w ringu mógł sobie pozwolić na znacznie więcej niż przeciętny więzień niemieckiej fabryki śmierci. Pewnego dnia stanął nawet w obronie bitego przez pomocnika kapo...
Rozpoczęta 17 września 1944 roku operacja „Market Garden” była największą akcją powietrzno-desantową II wojny światowej. Jej sukces mógł zapewnić aliantom zwycięstwo nad Niemcami już w 1944 roku. Tak się jednak nie stało. Dowodzący 1. Samodzielną...
Nie zachowała się żadna kompleksowa statystka dotycząca wieku więźniów Auschwitz-Birkenau. Nieliczne dostępne dane, a przede wszystkim komentarze samych ofiar straszliwej fabryki śmierci, potwierdzają jednak, że ludzie w określonym przedziale lat...
W czasie, gdy inni sanacyjni dygnitarze opuścili Warszawę, jej komisaryczny prezydent Stefan Starzyński trwał na posterunku. Przez kilkanaście dni, dzięki radiostacji Warszawa II, codziennie zwracał się do mieszkańców stolicy, dodając im otuchy i...
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Damy polskiego imperium, Pierwsze damy II Rzeczpospolitej, Epoka milczenia czy Damy złotego wieku. Jego najnowsza pozycja to Seryjni mordercy II RP (2020).
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski, mitów i przekłamań. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej. Zajmuje się również fotoedycją książek historycznych, przygotowywaniem indeksów i weryfikacją merytoryczną publikacji.
Historyczka i pisarka. Autorka książek poświęconych zaradności polskich kobiet w najtrudniejszych okresach naszych dziejów. W 2015 roku wydała „Okupację od kuchni”, a w 2017 – „Dwudziestolecie od kuchni”. Napisała też „Piękno bez konserwantów” (2016). Obecnie jest dziennikarką Interii.
Drodzy Czytelnicy! Nasza strona (jak niemal wszystkie inne) wykorzystuje pliki cookies i podobne technologie, między innymi po to, by dostosowywać treści reklamowe do zainteresowań i preferencji użytkowników. Aby to robić, potrzebujemy Waszej zgody.
Klikając przycisk "Przejdź do serwisu" lub zamykając to okno za pomocą przycisku "x" wyrażasz zgodę na przetwarzanie przez Ingens Media Sp. z o.o. oraz naszych zaufanych partnerów, twoich danych osobowych zapisanych w plikach cookies i innych podobnych technologiach w celu marketingowym, obejmującym w szczególności wyświetlanie spersonalizowanych reklam.
Zgoda nie jest obowiązkowa. Możesz też w dowolnym momencie ją cofnąć. Szczegóły dotyczące naszej polityki prywatności, zakresu zgód, a także wycofania i niewyrażenia zgody znajdziesz w naszej polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje na temat zasad przetwarzania danych oraz twoich uprawnień z tym związanych.
Poprzez korzystanie z serwisu bez zmieniania ustawień prywatności w twojej przeglądarce internetowej wyrażasz zgodę na przechowywanie w Twoim urządzeniu końcowym plików cookies i innych podobnych technologii służących do dopasowywania.