Antyczni autorzy odmalowali Nerona, władającego starożytnym Rzymem od 54 do 68 roku n.e., w najczarniejszych barwach. Jeżeli wierzyć ich przekazom był on prawdziwym potworem w ludzkiej skórze. Już okoliczności jego poczęcia i narodzin stały się...
W antyku przez całe stulecia na Półwyspie Iberyjskim względnie pokojowo koegzystowali Celtyberowie, feniccy kupcy oraz greccy koloniści. Wszystko uległo zmianie za sprawą starożytnych Rzymian. Początkowo miejscowa ludność stawiała twardy opór...
Wojna trojańska opisana w Iliadzie Homera doczekała się kilku wysokobudżetowych hollywoodzkich ekranizacji. To one kształtują wyobrażenie o tym, jak miał się rozpocząć słynny konflikt między Achajami a Troją. Scenarzyści filmów i seriali pomijają...
Arthur Evans był jednym z najważniejszych archeologów przełomu XIX i XX wieku. To właśnie on podczas długoletnich wykopalisk prowadzonych w Knossos odkrył pozostałości kultury minojskiej, która kwitła na Krecie przez dwa milenia aż do około 1100...
Tworzący na początku I wieku n.e. słynny geograf Strabon pisał, że „wiele jest miast na Krecie, ale największe i najsławniejsze trzy: Knossos, Gortyna i Kydonia”. To ostatnie słynęło ze swych łuczników. O waleczności mieszkańców wyspy boleśnie...
Starożytne anegdoty przedstawiały Ksantypę w najgorszym świetle. Wybranka Sokratesa miała być kłótliwa, zazdrosna i wybuchowa. Już w antyku stała się synonimem zrzędliwej żony. Jednak tak naprawdę przytłaczająca większość przekazów na jej temat...
Żadne z zachowanych źródeł nie podaje dokładnej daty narodzin Sokratesa. Wyznaczamy ją na 469 rok p.n.e., posiłkując się informacjami pozostawionymi przez Platona i Ksenofonta. Według nich w roku swojej śmierci Sokrates miał około siedemdziesiątki...
Późnoantyczny autor Stobajos w swojej antologii wypisów z literatury i filozofii cytuje pewną anegdotę. Gdy zapytano Sokratesa, dlaczego nie pisze, odpowiedział: „Ponieważ zobaczyłem, że czysty papirus droższy jest niż ten po zapisaniu”. Powody, dla...
Kiedy egipski archeolog Zakaria Goneim trafił na pozostałości nieukończonej piramidy faraona Sechemcheta był przekonany, że odkrył coś niezwykłego. Ogłosił, że w komorze grobowej znajdował się zapieczętowany sarkofag władcy. Nigdy wcześniej w...
Dwa stulecia po „nawróceniu” Konstantyna były decydującym okresem w kształtowaniu doktryny chrześcijańskiej, kiedy to wiele nauk tej religii, zwłaszcza dotyczących jej charakterystycznej koncepcji trzech Osób Boskich zyskało pełną definicję. Stało...
Prowadzone przez stulecia podboje zapewniły starożytnemu Rzymowi nie tylko zdobycze terytorialne, ale również przynosiły ogromne zyski. Bogacące się elity przeznaczały astronomiczne sumy na luksusowe towary sprowadzane z najodleglejszych zakątków...
Dioklecjan był jednym z dwóch (obok Augusta) najwybitniejszych władców Rzymu, ale w świadomości przeciętnego Europejczyka funkcjonuje wyłącznie jako budowniczy wspaniałego pałacu w Splicie w Chorwacji. Czyż nie mają racji ci, którzy twierdzą, że...
Miliony ludzi co roku odwiedzają Gizę, aby zobaczyć na własne oczy wybudowane 4500 lat temu grobowce faraonów. Tysiące przybyszy decydują się na wejście do najsłynniejszego z nich: piramidy Cheopsa (Chufu). Aby dotrzeć do jej wnętrza nie...
Starożytna Asyria była pierwszym wielkim imperium w dziejach świata. Jej dominacja na wschód od Morza Śródziemnego nie potrwała jednak długo. Tak zwane państwo nowoasyryjskie osiągnęło szczyt potęgi około 670 roku p.n.e., gdy kontrolowało nawet...
Wielki pożar, który wybuchł w lipcu 64 roku n.e. strawił znaczną część stolicy starożytnego Rzymu. Ogień nie oszczędził również Palatynu, gdzie znajdował się pałac cesarski. Neron wykorzystał to, aby rozpocząć budowę nowej, imponującej siedziby...
Dom Menandra był jedną z najzmyślniejszych rezydencji w Pompejach. Zajmował pół kwartału budynków w południowej części miasta, mniej więcej w pół drogi między forum a amfiteatrem. Jego rozmiar (mniej więcej 1700 metrów kwadratowych), piękna...
Zgodnie z obowiązującym przez dwa stulecia prawem legioniści w starożytnym Rzymie nie mogli w trakcie służby zawierać związków małżeńskich. Zachowane źródła jasno jednak pokazują, że podczas trwającego 25 lat kontraktu antyczni żołnierze często...
Giovanni Battista Belzoni długo szukał wejścia do grobowca syna Cheopsa, Chefrena. Były cyrkowy siłacz liczył, że we wnętrzu drugiej co do wielkości piramidy w Gizie odnajdzie nienaruszony sarkofag faraona. Gdy wreszcie udało mu się dopiąć celu...
Wraz z narodzinami pierwszego imperium ludzkiej cywilizacji, a więc państwa asyryjskiego, natychmiast zaczęło rozkwitać też niewolnictwo. Jak traktowano wówczas ludzi niewolnych? Jak spadali do najgorszej możliwej rangi społecznej? I czy cokolwiek...
W epoce cesarstwa starożytny Rzym utrzymywał stale pod bronią setki tysięcy legionistów. W tym czasie byli oni w przytłaczającej większości ochotnikami, których do wstąpienia w szeregi armii zachęcały zarobki oraz wizja sowitej odprawy po...
Wykopaliska archeologiczne prowadzone w Gizie przez ostatnie ćwierć wieku rzuciły nowe światło na to, jak wyglądało życie robotników pracujących przy budowie piramidy Cheopsa (Chufu). Niezwykle ciekawie prezentują się również rezultaty analizy DNA...
Asyria była pierwszym prawdziwym mocarstwem w rejonie śródziemnomorskim czy nawet pierwszym imperium świata antycznego, w ogóle. Rozwijały się w niej nieznane wcześniej systemy władzy i prawa. A że kwitło piśmiennictwo, to notowano też… jedne z...
Setki lat podbojów pozwoliły starożytnym Rzymianom zbudować imperium, którego powierzchnia rozciągała się na ponad 4,5 miliona kilometrów kwadratowych. W szczytowym momencie obszar ten zamieszkiwało około 70 milionów ludzi. Sukcesy rzymskich...
Asyria była pierwszym imperium starożytnego świata. Tym samym Aszur, położone na zachodnim brzegu Tygrysu, w północnej części dzisiejszego Iraku, było pierwszą imperialną stolicą. O tym, jak wyglądało życie w tym mieście pisze prof. Eckart Frahm.
W czasach republiki szczyt kariery politycznej stanowiła triumfalna procesja ulicami stolicy imperium. Była to jedyna sytuacja, w której dowódca wojskowy w starożytnym Rzymie mógł legalnie poprowadzić swych ludzi pod bronią wewnątrz Wiecznego Miasta...
W chwili ukończenia, ponad 4500 lat temu, piramida Cheopsa (Chufu) niepodzielnie górowała nad płaskowyżem w Gizie. Mierzący ponad 146 metrów wysokości grobowiec był ponadto pokryty w tym czasie okładziną wykonaną ze śnieżnobiałego piaskowca. Dzięki...
Latem 671 roku p.n.e. wysłana przez asyryjskiego króla Asarhaddona armia pomaszerowała przez Azję Zachodnią, przeszła półwysep Synaj i wkroczyła na ziemię egipską. Faraon Taharka zdołał uciec, ale nie udało się to jego żonie, następcy tronu oraz...
Starożytny Rzym był państwem wojowniczym. Jego wielkie imperium zostało ciężko wywalczone w serii zaciekle toczonych kampanii. O tym, jak przebiegały podboje rodzącego się mocarstwa znad Tybru począwszy od IV do końca I wieku p.n.e. pisze profesor...
Piramida Cheopsa (Chufu) ma niemal idealnie kwadratową podstawę, a różnica wysokości między jej północną i południową krawędzią wynosi zaledwie dwa centymetry. Dodatkowo ściany jednego z siedmiu cudów antyku są ustawione zgodnie z kardynalnymi...
Dzisiaj często zapominamy, że przytłaczająca większość obywateli starożytnego Rzymu mieszkała na wsi. Na dobrobyt antycznego imperium pracowały dziesiątki milionów drobnych rolników. O tym, jak wyglądało życie chłopów blisko 2000 lat temu pisze...
