Władysław Jagiełło prywatnie nie znosił Wawelu. Jak ognia unikał wizyt w głównej rezydencji królestwa. Zwykle przyjeżdżał do Krakowa tylko dwa razy do roku i opuszczał miasto po kilku lub kilkunastu dniach. Czasem nie pojawiał się tam w ogóle. Mimo...
Anna Cylejska była królową niechcianą i niekochaną przez męża. Władysław Jagiełło, który stanął na ślubnym kobiercu wbrew własnej woli, nie liczył się z jej zdaniem, wielokrotnie ją poniżał i unikał jej towarzystwa. Oczekiwał od połowicy tylko...
Właściciele folwarków uważali przemoc za konieczne i w pełni racjonalne narzędzie nadzoru. Polscy ziemianie z XVI, XVII czy XVIII wieku wierzyli, że należy karać tak brutalnie i często, by budzić w chłopach stałą trwogę, wyrabiać nawyk ślepego...
Rumuni obiecywali gościnę. Ledwie jednak przedstawiciele najwyższych polskich władz przekroczyli granicę, a cała serdeczność gospodarzy się rozwiała. Prezydent Ignacy Mościcki 17 września 1939 roku jeszcze sobie tego nie uświadamiał, ale jego...
Od XVII stulecia właściciele folwarków z pełnym rozmysłem zaczęli rozpijać własnych chłopów. Handel zbożem nie był już tak opłacalny, jak wcześniej, szlachcice woleli więc przerabiać zbiory na wódkę i przymusowo sprzedawać ją poddanym. W ciągu stu...
Szesnaste stulecie, nieprzypadkowo nazywane złotym wiekiem polskiej historii, także dla chłopów było okresem wyjątkowego dostatku. Typowi mieszkańcy polskich wiosek nie mogli oczywiście marzyć o zgromadzeniu większego majątku, ale przynajmniej nie...
Na przełomie XVII i XVIII stulecia Wawel nie był już dumnym domem królów, ale ruiną tak zaniedbaną, że władcy nie zatrzymywali się tam nawet podczas wizyt w Krakowie. Najgorsze miało jednak dopiero nadejść.
Anna Cylejska nie miała formalnego statusu swojej poprzedniczki, królowej Jadwigi. Nie cieszyła się też zaufaniem ani szacunkiem męża, Władysława Jagiełły. Monarcha traktował drugi związek małżeński, zawarty w roku 1402, jako przykrą konieczność...
W obrębie folwarku życie chłopa miało tylko taką wartość, jaką przypisał mu szlachcic. Poza prywatnymi „państwami”, latyfundiami też jednak obowiązywały reguły, zgodnie z którymi wieśniak był wart wielokrotnie mniej niż pan herbowy. W początkach...
Bryła rezydencji królewskiej na Wawelu dotrwała do naszych czasów w formie bardzo podobnej do tej, jaką oglądano w wiekach XVI i XVII. Z oryginalnego wyposażenia domu monarchów nie zachowało się jednak niemal nic. Meble, ozdobne stropy, dekoracje –...
Na wiele dekad przed tym, jak Piastowie zaczęli budować swoje państwo w Wielkopolsce, nad górną Wisłą zaczął powstawać inny organizm polityczny, z silnym rodem panującym, własną kulturą i rozwiniętą siecią handlową. Tak zwane państwo (czy też...
W wieku siedemnastym polski system pańszczyźniany równał się niewolnictwu. Chłopi byli zmuszeni pracować za darmo na pańskim polu przez niemal wszystkie dni w tygodniu, do robót kazano im wysyłać także żony i dzieci. Stulecie wcześniej nikt nie...
Przyjazd do Polski okazał się dla Anny Cylejskiej wielkim rozczarowaniem. Nastoletnia hrabianka z Celje w obecnej Słowenii miała zastąpić zmarłą królową Jadwigę u boku Władysława Jagiełły. Podejrzliwy Litwin nie zapałał jednak do niej sympatią...
W dzisiejszej Polsce, zamieszkanej przez mniej niż 40 milionów ludzi, występuje ponad 320 000 różnych nazwisk. W Chinach, gdzie populacja przekroczyła już 1,4 miliarda oficjalne rejestry notują 5600 nazwisk. Ale w szerokim użyciu jest zaledwie...
Sławna rezydencja polskich królów oraz katedra zajmują tylko 1/3 wzgórza wawelskiego. U schyłku średniowiecza cała ufortyfikowana przestrzeń na szczycie smoczej skały była gęsto zabudowana. Stały na niej inne kościoły, domy duchownych, rezydencje...
Status Jadwigi Andegaweńskiej jako jedynej koronowanej władczyni Polski, którą ogłoszono świętą, sprawia, że o wielu aspektach jej biografii niemal się dzisiaj nie mówi. Szczególnie drażliwą kwestią wydają się relacje królowej z hierarchią kościelną...
Do drugiej żony Władysława Jagiełły przylgnęła wyjątkowo niepochlebna reputacja. Anna Cylejska spędziła w Polsce zaledwie kilkanaście lat, nie urodziła syna i następcy tronu, nigdy nie zjednała sobie też sympatii męża. Historycy odruchowo przyjmują...
Przed przeszło tysiącem lat nikt, nawet przybysz z Półwyspu Iberyjskiego, gdzie Kordoba już liczyła kilkaset tysięcy mieszkańców, nie byłby w stanie wyobrazić sobie, że wokół Wawelu – wapiennej skały nad górną Wisłą – kiedyś powstanie...
Nowożytni księża, zakonnicy, teologowie nie raz i nie dwa występowali przeciwko najbardziej nieludzkim formom wyzyskiwania polskich chłopów. Czytając ich komentarze łatwo odnieść wrażenie, że cały Kościół stał w opozycji do pańszczyzny i...
Po najstarszej zabudowie wzgórza wawelskiego do dzisiaj nie pozostały niemal żadne ślady. Po części winni byli najeźdźcy, po części upływ czasu i zmieniające się gusta. Przede wszystkim jednak na krakowskim wzgórzu doszło 1000 lat temu do...