Krajobraz późnośredniowiecznej Europy był usiany zamkami. Ruiny wielu przetrwały kolejne stulecia, podsycając romantyczne, dalece przejaskrawione czy wprost fałszywe wyobrażenia o życiu, jakie niegdyś toczyło się w ich murach. Dzisiaj mało kto zdaje...
Przeliczenie pieniędzy używanych w średniowieczu na dzisiejsze kwoty nastręcza trudności, ale nie jest niemożliwe. Porównując siłę nabywczą, a zwłaszcza realny koszt wyżywienia teraz i przed wiekami, da się w przybliżeniu określić ile były warte...
Władze austriackie doskonale rozumiały symboliczną rolę zamku na Wawelu. Bezpośrednio po rozbiorach, gdy Kraków, wraz ze sławną rezydencją królów, dostał się w ich ręce, zaczęto usuwać ślady jego dawnej roli i adaptować wzgórze do celów wojskowych...
W krajach zachodnich o historii opowiada się często tak, jakby w średniowieczu rozgrywała się ona głównie w Europie. Niemal cały nacisk jest kładziony na wydarzenia kształtujące losy Anglii, Francji, Włoch czy Niemiec. Przy takiej perspektywie łatwo...
Wielkie wędrówki ludów, niewydolność administracji, władcy niezdolni udźwignąć swoich obowiązków, rozkład armii. Przyczyny upadku starożytnego Rzymu można wymieniać długo. Ostatnio w nauce coraz głośniej mówi się o jeszcze jednej, której dawniej...
„Na Ziemi jedni się modlą, inni walczą, inni z kolei pracują. Wszyscy są jednak złączeni i nie można ich rozerwać. Na funkcji każdych, zasadza się praca pozostałych” – pisał na początku XI stulecia Adalberon, biskup francuskiego Laon. Panuje opinia...
Zamek na Wawelu pozostawał ważnym symbolem aż do upadku pierwszej Rzeczpospolitej. Od przełomu XVI i XVII wieku nie mieszkał w nim jednak żaden król Polski. Główna rezydencja monarsza została przeniesiona do Warszawy przez Zygmunta III Wazę. Zarazem...
Europejska instytucja małżeństwa, opisywana często jako ostoja tradycji, nie odwołuje się wcale do wzorców tak odległych i trwałych, jak niektórzy sądzą. Przez większość średniowiecza małżeństwo było zupełnie czym innym niż dzisiaj. Nie było też...
„Bieg życia każdego śmiertelnika liczy się w chwilach, godzinach, dniach, miesiącach, latach, wiekach” – pisał w 725 roku Beda Czcigodny w jednym z najstarszych łacińskich traktatów poświęconych mierzeniu czasu. W innym miejscu wspomniał też o nawet...
Bona Sforza była pierwszą Włoszką wyniesioną na polski tron. I trafiła nad Wisłę akurat w chwili, gdy finalizowano przebudowę spektakularną przebudowę zamku na Wawelu czerpiącą pełnymi garściami z renesansowych wzorców przyjętych za Alpami. Monarsze...
W późnym średniowieczu, za panowania Władysława Jagiełły i jego synów, sporo ponad 90% ludności Polski mieszkało na wsi i utrzymywało się z rolnictwa. Jakie były dochody tych rodzin chłopskich? I czy typowy chłop był w stanie żyć za te pieniądze...
Hefnawi Adel Nabi Fayed po raz pierwszy wspiął się na piramidę Cheopsa gdy miał zaledwie osiem lat. Wiele lat później przylgnął do niego przydomek „czempion”, bo nikt nie był w stanie dotrzeć na szczyt największej konstrukcji epoki starożytnej...
Zamek na Wawelu nie stanowił w epoce renesansu spójnej całości. Składał się z kilku odrębnych gmachów, w których z kolei mieściło się łącznie kilkanaście różnych apartamentów. Na wyższych piętrach żyli i sypiali król, królowa, członkowie ich rodziny...
Czwarte największe imperium w historii średniowiecznej Europy pod względem powierzchni. Tak o połączonym państwie polsko-litewskim pisze profesor Uniwersytetu Oksfordzkiego Peter Turchin. Podaje konkretną jego powierzchnię u schyłku epoki – 1,1 mln...
Ciekawe wnioski na temat podróżowania u schyłku średniowiecza można wyciągnąć z życia i działalności polskich królów w okresie po zawarciu unii z Litwą. Jagiellonowie, panujący nad Wisłą od lat 80. XIV stulecia, praktykowali metodę rządów...
W czasach renesansu w skład zamku na Wawelu wchodził budynek, który dzisiaj już nie istnieje. Na bocznym, ukrytym dziedzińcu Batorego (oczywiście nazwanym tak dopiero później) stała murowana łaźnia, przeznaczona dla królowych i dwórek. Gmach...
Uparcie utrzymuje się przeświadczenie, że przed wiekami mężczyźni rządzili, a koronowane panie – przynajmniej zdecydowana większość z nich – tylko dotrzymywały im towarzystwa, zapewniały im potomstwo i pławiły się w luksusach. Nic bardziej mylnego...
Bardzo trudno podać, choćby w przybliżeniu, ile było wszystkich miast w średniowiecznej Europie. Zależnie od przyjętych kryteriów i wykorzystywanych materiałów różnice będą sięgać setek czy nawet tysięcy procent. Przynajmniej w odniesieniu do samym...
Wyobrażenia o średniowieczu, jako epoce, gdy higiena stała na zatrważającym poziomie, a ludzie szczycili się awersją do wody nie mają wiele wspólnego z rzeczywistością. Na pewno nie powinno się odnosić ich do przedstawicieli społecznej wierchuszki...
Zamek na Wawelu miał w czasach pierwszych Jagiellonów dziesięć wież obronnych. Siedem z nich przetrwało do dzisiaj, przynajmniej w szczątkowej formie. Ich nazwy wciąż dziwią i intrygują turystów odwiedzających wzgórze. Skąd się wzięły i co mówią o...
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.