Żaden inny władca starożytnego Egiptu nie wybudował tylu piramid co Snofru. Za swego panowania założyciel IV dynastii i ojciec późniejszego faraona Cheopsa (Chufu) rozkazał wznieść aż trzy monumentalne konstrukcje. Ta, w której ostatecznie spoczął była zaś pierwszą piramidą o kształcie ostrosłupa w historii antycznego królestwa.
Egiptolodzy nie są zgodni, co do tego w jakich dokładnie latach faraon Snofru zasiadał na tronie. Najprawdopodobniej panował w pierwszej połowie XXVI wieku p.n.e. Również długość jego rządów pozostaje kwestią dyskusyjną.
Reklama
Piramida w Meidum i Piramida Łamana
Pewne jest za to, że założyciel IV dynastii był władcą absolutnym i jako pierwszy monarcha starożytnego Egiptu przyjął tytuł neczer nefer, czyli „bóg doskonały”. Panujący ponad 4500 lat temu ojciec faraona Cheopsa zapisał się również w historii tym, że rozkazał wybudować dla siebie aż trzy piramidy, z których dwie zostały ukończone.
Wznoszenie pierwszego monumentalnego grobowca rozpoczęto w Meidum. Rdzeń piramidy stanowiło siedem kamiennych stopni, które następnie obkładano piaskowcem.
Dzięki temu budowla miała uzyskać całkowicie gładkie ściany. Nigdy jednak nie została ukończona. Prawdopodobnie z uwagi na niestabilne podłoże doszło do katastrofy, która spowodowała porzucenie projektu.
Niezrażony tym niepowodzeniem Snofru przystąpił do budowy kolejnej piramidy. Tym razem staranniej wybrano lokalizację. Zdecydowano się na Dahszur, położone na wschód od Gizy. Grunt był tam znacznie bardziej stabilny, ale i tym razem nie ustrzeżono się błędów konstrukcyjnych.
Reklama
Dlatego, aby dokończyć budowę Piramidy Łamanej w połowie jej wysokości musiano zmienić kąt nachylenia ścian. W efekcie powstała jedyna w swoim rodzaju konstrukcja. Mimo wszystko budowla do dzisiaj budzi podziw.
W chwili ukończenia wznosiła się na wysokość niemal 105 metrów, a długość każdego z boków jej podstawy wynosiła około 189,5 metra. Archeolodzy obliczają, że potrzebne było około 1 273 000 metrów sześciennych kamienia do wzniesienia tego kolosa.
Pierwsza taka piramida
Wynik ten jednak blednie w porównaniu z ostatnią piramidą wybudowaną przez Snofru. Jak podkreśla na kartach książki Wielka Piramida archeolog i dziennikarz Szymon Zdziebłowski tak zwana Czerwona Piramida to „najstarszy egipski grobowiec, który od początku miał mieć kształt prawdziwego ostrosłupa, czyli piramidy”.
Podobnie jak Piramidę Łamaną, wzniesiono ją również w Dahszur. Usytuowana została jednak około kilometr na północ od poprzedniego grobowca. Dzięki wnioskom i doświadczeniom wyciągniętym z wcześniejszych niepowodzeń starożytni budowniczowie zdołali w końcu wznieść grobowiec, który zadowolił ojca Cheopsa.
Wielkie historie co kilka dni w twojej skrzynce! Wpisz swój adres e-mail, by otrzymywać newsletter. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.
Boki Czerwonej Piramidy mierzyły po 219 metrów, czyli zaledwie nieco ponad 11 metrów mniej niż w przypadku piramidy Cheopsa. W efekcie jej podstawa zajmowała niemal 48 tysięcy metrów kwadratowych.
Grobowiec Snofru był jednak znacznie niższy od Wielkiej Piramidy. Przy nachyleniu ścian wynoszącym 43 stopnie wznosił się „jedynie” na 109 metrów. Szacuje się, że budowa pochłonęła aż 1 694 000 metrów sześciennych kamienia i zajęła około 10 lat.
Reklama
Dlaczego Czerwona Piramida?
Swą dzisiejszą nazwę piramida zawdzięcza kolorowi piaskowca, z którego ją wzniesiono. Ale w czasach swej świetności budowla była pokryta śnieżnobiałą licówką, dlatego starożytni Egipcjanie zwali ją Lśniącą Piramidą.
Do komór grobowych usytuowanych u jej podstawy prowadzi pojedynczy tunel, którego wejście umieszczono na wysokości ponad 28,5 metra. Nie uchroniło to jednak miejsca spoczynku Snofru przed rabusiami. Wnętrze Czerwonej Piramidy zostało splądrowane najpewniej już w starożytności.
Największy budowniczy piramid
Dokonania Snofru co prawda zostały przyćmione przez Wielką Piramidę wzniesioną dla jego syna, ale Szymon Zdziebłowski słusznie zauważa, że:
(…) to on, a nie Cheops czy inny słynny władca Egiptu, był największym budowniczym tej cywilizacji. Oczywiście jeśli za kryterium uznamy objętość wykorzystanego kamienia.
Reklama
Tylko do wykonania trzech swoich kompleksów grobowych, w tym piramid, Snofru wykorzystał o 40 procent więcej budulca (w sumie według szacunków 3,6 miliona metrów sześciennych kamienia), niż zastosował Cheops do budowy swojego grobowca.
Na kompleks grobowy oprócz piramidy składały się dwie świątynie, w tym jedna przylegająca do piramidy, i droga procesyjna (zwana rampą), która prowadziła do drugiej świątyni grobowej położonej obok kanału nilowego.
Bibliografia
- Charlotte Booth, Jak przeżyć w starożytnym Egipcie, Wydawnictwo Poznańskie 2022.
- Reg Clark, Securing Eternity. Ancient Egyptian Tomb Protection from Prehistory to the Pyramids, The American University in Cairo Press 2019.
- Szymon Zdziebłowski, Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności, Wydawnictwo Poznańskie 2023.
