„Przez cały czas jako królowa nie miałam jednego dnia, który mogłabym nazwać szczęśliwym” – wyznała na łożu śmierci żona Ludwika XIV, Maria Teresa hiszpańska. Podobne słowa mogłyby paść także z ust innych królowych Francji, jej poprzedniczek oraz następczyń. I byłyby równie prawdziwe.
W królewskich mariażach nikt nie pytał narzeczonych o zdanie. Nowożeńcy na ogół spotykali się po raz pierwszy dopiero na ceremonii ślubnej.
Reklama
Uczucie między kojarzonymi parami w ogóle nie wchodziło w rachubę. Jeśli pojawiało się, to dopiero po dłuższym pożyciu, jak w wypadku gorącej i wzajemnej miłości pomiędzy księciem burgundzkim (wnukiem Ludwika XIV) a jego małżonką Marią Adelajdą Sabaudzką.
Liczyły się tylko względy polityczne. Tak w całej Europie wychowywano kiedyś dzieci królewskie i książąt krwi.
Królowie zwolnieni z przysięgi wierności
Małżonkowie płci męskiej byli przez ówczesną opinię publiczną zwolnieni z przysięgi wierności, natomiast ich żony musiały jej dochować przynajmniej do czasu urodzenia następcy rodu lub tronu. Wśród dam dworu panowało powszechne przekonanie, że „nie urażą ani mężów, ani ojców, ani nawet nie obrażą Boga, jeśli uda się im zdobyć miłość króla”.
Na dworach francuskim, portugalskim i niektórych księstw włoskich nieślubne dzieci z wielu kochanek były dekretem królewskim lub książęcym uznawane za legalne i obdarowywane dziedzicznymi tytułami książąt i diuków.
Reklama
Niektórzy z bękartów dziedziczyli trony i księstwa. Na przykład jeden z najlepszych władców Portugalii, król Jan z przydomkiem Dobrej Pamięci, założyciel dynastii Avis.
Nie ma też pewności, czy sam Ludwik XIV był synem starego, chorego i preferującego mężczyzn Ludwika XIII. Wielu historyków twierdzi, że jego ojcem był kardynał Mazarin, człowiek wybitny i zakochany z wzajemnością w Annie Austriackiej, którą miał później w sekrecie poślubić.
Nie zaznałam ani jednego szczęśliwego dnia. Życie francuskich królowych XVII i XVIII stulecia
Los wszystkich królowych Francji, szczególnie ostatnich, nie był do pozazdroszczenia. Żona Ludwika XIV, Maria Teresa hiszpańska, dopiero na łożu śmierci wypowiedziała cichą skargę: „Przez cały czas jako królowa nie miałam jednego dnia, który mogłabym nazwać szczęśliwym”.
Równie smutne życie miała Maria Leszczyńska, żona Ludwika XV, córka polskiego króla-wygnańca Stanisława Leszczyńskiego. Na początku wydawało się, że był to mezalians, tymczasem w wyniku tego małżeństwa Francja zyskała Lotaryngię, którą jej ojciec otrzymał we władanie w zamian za zrzeczenie się polskiego tronu z klauzulą, że po jego śmierci przypadnie ona Francji.
Reklama
Wbrew powszechnej opinii małżeństwo zapowiadało się pomyślnie. Maria była inteligentna, wykształcona i władała biegle kilkoma językami, ale skromna, nieładna i głęboko religijna.
Piękny narzeczony, młodszy od niej o kilka lat, powitał ją serdecznie i od pierwszego wejrzenia głęboko go pokochała. Wkrótce jednak popełniła błąd, próbując wpłynąć na jego decyzje jako władcy, zapominając, że jeszcze przed ślubem podpisała zobowiązanie, że nie będzie się wtrącała do polityki.
Maria Leszczyńska, Ludwik XV i monarsze metresy
Chociaż odsunął ją od siebie, nadal był przykładnym małżonkiem. Siłą rzeczy stała się zakładniczką dworu i jej obowiązkiem było rodzić dzieci. W ciągu dziesięciu lat urodziła ich dziesięcioro, w tym tylko dwoje płci męskiej.
Z synów dorosłego wieku dożył jedynie Ludwik Ferdynand, ojciec Ludwika XVI. Po urodzeniu dziesiątego dziecka poprosiła, aby król nie odwiedzał już więcej jej sypialni. Ludwik stracił zainteresowanie małżonką.
Reklama
Będąc z natury nieśmiały, przez pierwsze lata wpadał kolejno w sidła trzech sióstr intrygantek. Potem trwale związał się z kobietą wielkiej piękności i inteligencji, markizą de Pompadour, z pochodzenia mieszczanką urodzoną jako Jeanette-Antoinette Poisson.
Utrzymywał z nią przyjazne stosunki nawet, gdy ta po pięciu latach odsunęła go od swego łoża, pozostając jednak nadal wierna, lojalna i czuła. Po jej śmierci oficjalną kochanką królewską – maîtresse en titre – została hrabina du Barry, urodzona jako Joanna Bécu, wiejska dziewczyna z bogatą przeszłością.
Urodą, oddaniem i dobrocią całkowicie podbiła serce starzejącego się króla, który przy niej odzyskał wigor prawdziwego mężczyzny i władcy.
Źródło
Powyższy tekst stanowi fragment książki Andrzeja Marcelego Ciska pt. Wolność, równość, ludobójstwo. Kłamstwa i zbrodnie rewolucji francuskiej. Ukazała się ona nakładem Wydawnictwa Fronda w 2023 roku.
Tytuł, lead oraz śródtytuły pochodzą od redakcji. Tekst został poddany podstawowej obróbce korektorskiej.
