Od Machiavellego do Muska. Historia książek o biznesie

Strona główna » Materiał partnera » Od Machiavellego do Muska. Historia książek o biznesie

Książki poświęcone biznesowi to dziś osobna gałąź literatury – łącząca ekonomię, psychologię, strategię, zarządzanie i inspirację. Zanim jednak powstały półki z napisem „Biznes i rozwój osobisty”, literatura o władzy, organizacji i pieniądzu rozwijała się przez stulecia, od traktatów politycznych po poradniki samodoskonalenia. Historia książek o biznesie to historia ludzi, którzy szukali sposobów, jak lepiej zarządzać sobą i światem – niezależnie od epoki.

Korzenie sięgające starożytności

Już w starożytnej Grecji i Rzymie pojawiały się teksty dotyczące etyki, organizacji społeczeństw czy strategii. Dzieła Arystotelesa, Cycerona czy Seneki nie traktowały bezpośrednio o „biznesie”, ale poruszały zagadnienia przywództwa, zarządzania czy odpowiedzialności – fundamentów późniejszej literatury menedżerskiej.


Reklama


W Chinach powstało jedno z najważniejszych dzieł strategii, które do dziś czytają liderzy i przedsiębiorcy – Sztuka wojny Sun Tzu. Choć napisane jako podręcznik dla wojskowych dowódców, zasady dotyczące planowania, przewagi konkurencyjnej czy elastyczności stosowane są dziś w biznesie z powodzeniem.

Średniowiecze i renesans – początki nowoczesnej myśli

W średniowieczu dominowały traktaty religijne i filozoficzne, ale rozwój handlu w miastach włoskich przyniósł pierwsze „praktyczne” podejścia. Symbolicznym początkiem literatury o władzy i zarządzaniu może być Książę Niccolò Machiavellego (1513). Choć nie jest to książka stricte biznesowa, pokazuje mechanizmy sprawowania władzy i politycznej gry – tematy, które do dziś fascynują liderów korporacji.

Portret Machiavellego pędzla Santi di Tito (domena-publiczna).
Portret Machiavellego pędzla Santi di Tito (domena-publiczna).

W renesansie pojawiają się także podręczniki kupieckie i pierwsze opisy metod prowadzenia rachunkowości, np. dzieło Luci Pacioliego – pioniera nowoczesnej księgowości.

XIX wiek – narodziny kapitalizmu i nauki o zarządzaniu

Wraz z rewolucją przemysłową przyszło zapotrzebowanie na wiedzę o produkcji, efektywności i zarządzaniu pracą. Kluczowe znaczenie miały książki Adama Smitha, zwłaszcza Bogactwo narodów (1776), która stanowi fundament ekonomii klasycznej.


Reklama


W XIX wieku zaczęto systematyzować wiedzę o zarządzaniu. Frederick Winslow Taylor opublikował The Principles of Scientific Management (1911), gdzie przedstawił ideę naukowego podejścia do organizacji pracy. To moment narodzin literatury o zarządzaniu jako osobnej dyscypliny.

XX wiek – eksplozja teorii i praktyki

W XX wieku nastąpiła eksplozja książek o biznesie. Peter Drucker – nazwany ojcem zarządzania – wprowadził nowe pojęcia i zasady w książkach takich jak The Practice of Management (1954). Jego idee do dziś są podstawą myślenia menedżerskiego.

Lata 80. i 90. to era bestsellerów – In Search of Excellence (Peters i Waterman), 7 nawyków skutecznego działania Stephena Coveya czy Bogaty ojciec, biedny ojciec Roberta Kiyosakiego. Te książki były przełomowe, bo trafiły nie tylko do menedżerów, ale do szerokiego grona ludzi szukających rozwoju i sukcesu.

Robert Kiyosaki (Gage Skidmore/CC BY-SA 2.0).
Robert Kiyosaki (Gage Skidmore/CC BY-SA 2.0).

Pojawiła się też literatura z zakresu psychologii w biznesie – Daniel Goleman z Inteligencją emocjonalną, Malcolm Gladwell (Blink, The Tipping Point), a także książki o marketingu, innowacjach i startupach (Lean Startup Erica Ries’a).

XXI wiek – era self-publishingu, audiobooków i osobistych marek

Współczesna literatura biznesowa to miks: poradnik, storytelling, autobiografia i analiza rynku. Elon Musk, Jeff Bezos, Sheryl Sandberg, Richard Branson – każdy z nich ma na koncie książki lub publikacje na swój temat, które stają się bestsellerami. Obecnie autorami są nie tylko eksperci, ale też influencerzy, coachowie i praktycy, którzy budują osobiste marki dzięki książkom.

Z jednej strony mamy techniczne opracowania o danych i zarządzaniu projektami, z drugiej – lekkie, inspirujące historie. Rynek się zróżnicował, ale jedno pozostało niezmienne: dobra książka może zmienić sposób myślenia, a co za tym idzie – życie i biznes. Jeśli chcesz wzbogacić swoją biblioteczkę o klasyczne i nowe pozycje z zakresu biznesu, nie przepłacaj. Skorzystaj z Rabatio.com, gdzie znajdziesz kody rabatowe Empik i do innych popularnych księgarni internetowych. Dzięki nim możesz obniżyć koszt zakupu książek nawet o kilkadziesiąt procent. Inwestuj w wiedzę z głową!


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Kamil Janicki

Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.