W opracowaniach poświęconych realiom życia pod okupacją zaskakująco rzadko poruszane są kwestie boleśnie przyziemne. Nawet jeśli wspomina się o głodzie i drożyźnie, to nie o zimnie i jego skutkach. A przecież w obliczu chronicznych niedoborów opału...
W trakcie II wojny światowej przez polskie ziemie dwukrotnie przetaczał się front. Trwającą ponad 5 lat okupację niemiecką cechowała też nieustanna polityka rabunkowa. W efekcie straty materialne poniesione przez nasz kraj w latach 1939–1945 były...
Za sprawą humanitaryzmu indyjskiego księcia setki polskich dzieci, uciekających ze Związku Sowieckiego podczas II wojny światowej, znalazły schronienie na półwyspie Kathiawar. Zbudowano dla nich całe osiedle, w którym miały żyć, uczyć się i w...
System kartkowy wprowadzony przez władze niemieckie w żadnym razie nie stanowił formy rozdawnictwa czy pomocy kierowanej do Polaków przez łaskawego okupanta. Za przydziały podłej jakości jedzenia zrabowanego wcześniej innym Polakom, Polacy musieli...
Polskie miasta już przed II wojną światową zmagały się na wielką skalę z problemem przeludnienia i „głodu mieszkaniowego”. Sytuacja, wcześniej ciężka, stała się prawdziwie koszmarna w następstwie polityki prowadzonej przez okupanta niemieckiego.
Wczesnym wieczorem 6 maja 1945 roku ostatni komendant obrony „twierdzy” Breslau, generał Hermann Niehoff, został przewieziony na Kaiser-Friedrich-Strasse – obecną ulicę Rapackiego. To tam, w willi o nazwie „Colonia”, znajdowała się siedziba...
Policja Polska Generalnego Gubernatorstwa, zwana również „granatową policją”, była jedyną polską formacją na terenach okupowanych, która posiadała broń. Ilu funkcjonariuszy przewinęło się przez jej szeregi? Jakie wymagania musieli spełnić i ile...
Bitwa o Midway, stoczona w dniach 4–7 czerwca 1942 roku, okazała się punktem zwrotnym wojny na Pacyfiku. Dowodzący Japońską Cesarską Marynarką Wojenną admirał Isoroku Yamamoto wiele sobie obiecywał po zdobyciu atolu położonego na północny zachód od...
Już w pierwszych dniach okupacji władze niemieckie formalnie zamroziły płace Polaków na poziomie przedwojennym. Urzędowo zakazano także podnoszenia cen. O ile jednak zarobki rzeczywiście stały w miejscu, to faktyczna, rynkowa cena towarów pierwszej...
Pierwsza sowiecka okupacja wschodnich terytorium II Rzeczpospolitej trwała 21 miesięcy. Wkraczając 17 września 1939 roku na ziemie sąsiada Sowieci mieli już gotowe listy ludzi, których należało aresztować. Masowe zatrzymania obywateli Polski...
Blisko pół tysiąca wsi puszczonych z dymem. 160 osiedli i miast zbombardowanych przez Luftwaffe. Masowe zbrodnie popełniane na cywilach oraz jeńcach wojennych. Ogrom strat, jakie poniosła Polska podczas inwazji nazistowskich Niemiec we wrześniu 1939...
W 1941 roku władze brytyjskie były przerażone wizją wielkiego exodusu Polaków ze Związku Sowieckiego. Szacowano, że z imperium Stalina może chcieć uciec nawet 1,5 miliona obywateli okupowanej Rzeczpospolitej. Londyn nie chciał jednak organizować...
Podczas trwającej od 4 do 11 lutego 1945 roku konferencji jałtańskiej Stalin, Roosevelt i Churchill rozstrzygali o losach całej Europy i świata. Oto jak przebiegało spotkanie wielkiej trójki Krymie i jakie podjęto wtedy decyzje.
Setki tysięcy mieszkańców okupowanej Polski straciło życie nie w działaniach zbrojnych, a nawet nie na skutek hitlerowskiego terroru. Umarli od chorób, którym można było zapobiec, ale władze niemieckie odebrały im prawo do służby zdrowia i wpędziły...
W 1941 roku Niemcy nie zdołali wziąć Leningradu – dawnego Petersburga – z marszu. Kiedy próba szturmu na miasto zawiodła, dowództwo Wehrmachtu zdecydowało, że zamorzy obrońców głodem. Niemcy nie spodziewali się, że leningradczycy mimo wszystko...
Nakaz ustępowania z drogi Niemcom oraz kłaniania się „przechodzącym osobistościom Państwa, Partii i Sił Zbrojnych”. Zakaz zgromadzeń czy pierwszeństwo obsługi dla okupanta. To tylko niektóre z nazistowskich „przykazań” dla mieszkańców...
11 kwietnia 1943 roku Niemcy ogłosili, że na okupowanym przez siebie terenie, w Katyniu niedaleko Smoleńska, odkryli masowe groby polskich oficerów pomordowanych przez Sowietów. Polskie władze emigracyjne kategorycznie domagały się wyjaśnienia...
Schyłek II wojny światowej widziany z Krakowa czy Poznania wyglądał zupełnie inaczej niż z perspektywy mieszkańca odległej prowincji. W wielkich miastach okupowanej Polski każdy zdawał sobie sprawę z najnowszych doniesień z frontu, słuchał plotek o...
W chwili wybuchu wojny władze niemieckie nie miały jednoznacznych planów względem polskiego systemu monetarnego. Spójna polityka w tej dziedzinie nie została na dobrą sprawę opracowana nigdy. Trzymano się jednak nadrzędnej zasady: obieg pieniężny w...
Wraz z Armią Andersa, formowaną od 1941 roku, obszar Związku Sowieckiego zdołały opuścił ogromne rzesze cywilów. Żołnierzom towarzyszyły też tysiące polskich dzieci, w większości wynędzniałych sierot, wcześniej przetrzymywanych w sowieckich...
Rudolf Brazda trafił do KL Buchenwald 8 sierpnia 1942 roku. Był wówczas jednym z około 100 więźniów przetrzymywanych w obozie na podstawie paragrafu 175 kodeksu karnego, który naziści wykorzystywali do prześladowania osób homoseksualnych. Oto jak...
Władze nazistowskie nie tworzyły obozów śmierci w przypadkowych miejscach. W przeciwieństwie do obozów pracy czy nawet obozów koncentracyjnych te były ukrywane, tak aby prawda o zbrodniczym planie eksterminacji całej populacji żydowskiej nie...
Brytyjczycy skierowani do Auschwitz-Birkenau nie mieli za sobą drogi w bydlęcych wagonach, nie zakwaterowano ich też w koszmarnie zimnych, brudnych i przeludnionych barakach. Oficjalnie nie byli nawet więźniami kompleksu obozowego. Oto jak wyglądały...
Kiedy w marcu 1939 roku Japończycy zaczęli używać maszyny kodującej typu „B”, nazwanej przez Amerykanów „Purple”, wydawało się, że jej szyfr jest nie do złamania. Rozgryzienie wiadomości wysyłanych za pomocą japońskiej wersji słynnej enigmy zajęło...
W przeprowadzonym rankiem 7 grudnia 1941 roku japońskim ataku na bazę US Navy w Pearl Harbor wzięło udział ponad 350 samolotów. W wyniku nalotów na dno poszło osiem amerykańskich okrętów, a ponad 3500 ludzi zginęło lub zostało rannych. Straty mogły...
Arthur Dodd został schwytany przez Niemców podczas walk w Afryce Północnej w 1943 roku. Przeszedł przed kilka obozów jenieckich, aż wreszcie przewieziono go do „niewielkiego miasteczka niedaleko Krakowa”. Oficjalnie nie był więźniem Auschwitz, lecz...
W przypadków większości głośnych zamachów, organizowanych przez sowiecki wywiad tożsamość bezpośredniego sprawcy pozostaje tajemnicą. Z morderstwem Lwa Trockiego – największego wroga Stalina – było inaczej.
3 września 1939 roku Francja i Wielka Brytania wypowiedziały wojnę III Rzeszy. Nad Wisłą czekano na tę decyzję od chwili rozpoczęcia niemieckiej inwazji. Józef Beck twierdził nawet, że gdyby do tego nie doszło: „Naród miał prawo postawić mnie pod...
Zdaniem Andrzeja Ceglarskiego powielanie w niezliczonych publikacjach informacji o zdradzie sojuszników w kontekście września 1939 roku jest kompletnie nieuzasadnione. W książce Wrzesień 1939. Sprawcy polskiej klęski podkreśla, że nie było żadnej...
Rozpoczęte wiosną 1939 roku starcia nad rzeką Chalchyn gol wydawały się mało znaczącą potyczką między mongolskimi i japońskimi siłami. Szybko przerodziły się jednak w wielomiesięczną bitwę, w której cesarskie wojska starły się z Armią Czerwoną...
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Damy polskiego imperium, Pierwsze damy II Rzeczpospolitej, Epoka milczenia czy Seryjni mordercy II RP. Jego najnowsza pozycja to Damy Władysława Jagiełły (2021).
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski, mitów i przekłamań. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej. Zajmuje się również fotoedycją książek historycznych, przygotowywaniem indeksów i weryfikacją merytoryczną publikacji.
Drodzy Czytelnicy! Nasza strona (jak niemal wszystkie inne) wykorzystuje pliki cookies i podobne technologie, między innymi po to, by dostosowywać treści reklamowe do zainteresowań i preferencji użytkowników. Aby to robić, potrzebujemy Waszej zgody.
Klikając przycisk "Przejdź do serwisu" lub zamykając to okno za pomocą przycisku "x" wyrażasz zgodę na przetwarzanie przez Ingens Media Sp. z o.o. oraz naszych zaufanych partnerów, twoich danych osobowych zapisanych w plikach cookies i innych podobnych technologiach w celu marketingowym, obejmującym w szczególności wyświetlanie spersonalizowanych reklam.
Zgoda nie jest obowiązkowa. Możesz też w dowolnym momencie ją cofnąć. Szczegóły dotyczące naszej polityki prywatności, zakresu zgód, a także wycofania i niewyrażenia zgody znajdziesz w naszej polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje na temat zasad przetwarzania danych oraz twoich uprawnień z tym związanych.
Poprzez korzystanie z serwisu bez zmieniania ustawień prywatności w twojej przeglądarce internetowej wyrażasz zgodę na przechowywanie w Twoim urządzeniu końcowym plików cookies i innych podobnych technologii służących do dopasowywania.