Piotr Włostowic był najważniejszym urzędnikiem na dworze księcia Bolesława Krzywoustego oraz wykonawcą jego ostatniej woli politycznej. Potężny palatyn popadł jednak w konflikt z pierworodnym synem księcia z dynastii Piastów, Władysławem II...
Czwarte największe imperium w historii średniowiecznej Europy pod względem powierzchni. Tak o połączonym państwie polsko-litewskim pisze profesor Uniwersytetu Oksfordzkiego Peter Turchin. Podaje konkretną jego powierzchnię u schyłku epoki – 1,1 mln...
Książę Henryk IV Probus, co z łaciny na polski tłumaczy się Prawy, wywodzący się z dynastii Piastów, był dzieckiem swej epoki. Jako książę wrocławski wychował się na styku kultur łacińskiej, niemieckiej i polskiej. Jak głosi łaciński napis na...
Nie można sobie wyobrazić dziejów Florencji bez Medyceuszy, bowiem nikt inny nie odcisnął tak bardzo swojego piętna na dziejach tego miasta. Zapewne bez ich mecenatu epoka odrodzenia przebiegałaby inaczej. A na pewno nie powstałoby wiele dzieł...
Ciekawe wnioski na temat podróżowania u schyłku średniowiecza można wyciągnąć z życia i działalności polskich królów w okresie po zawarciu unii z Litwą. Jagiellonowie, panujący nad Wisłą od lat 80. XIV stulecia, praktykowali metodę rządów...
Rok 966, data chrztu księcia Mieszka I i jego najbliższych, jest symbolicznym początkiem polskiej państwowości i równie symbolicznym początkiem opowieści o Wiśle. Jaki był z niej pożytek w epoce Piastów i jakie niosła zagrożenia?
Uparcie utrzymuje się przeświadczenie, że przed wiekami mężczyźni rządzili, a koronowane panie – przynajmniej zdecydowana większość z nich – tylko dotrzymywały im towarzystwa, zapewniały im potomstwo i pławiły się w luksusach. Nic bardziej mylnego...
Bardzo trudno podać, choćby w przybliżeniu, ile było wszystkich miast w średniowiecznej Europie. Zależnie od przyjętych kryteriów i wykorzystywanych materiałów różnice będą sięgać setek czy nawet tysięcy procent. Przynajmniej w odniesieniu do samym...
Ostatnia szansa dynastii Piastów na odzyskanie tronu? Tyle brakowało, by znów zostali królami Polski
Jak wielu członków dynastii Piastów przed nim i wielu Jagiellonów w kolejnym pokoleniu, Kazimierz Jagiellończyk nie spodziewał się, że los pozwoli mu przejąć władzę nad Polską. Gdy jednak nadeszły sromotne wieści o przegranej bitwie pod Warną, z...
Wyobrażenia o średniowieczu, jako epoce, gdy higiena stała na zatrważającym poziomie, a ludzie szczycili się awersją do wody nie mają wiele wspólnego z rzeczywistością. Na pewno nie powinno się odnosić ich do przedstawicieli społecznej wierchuszki...
Zamek na Wawelu miał w czasach pierwszych Jagiellonów dziesięć wież obronnych. Siedem z nich przetrwało do dzisiaj, przynajmniej w szczątkowej formie. Ich nazwy wciąż dziwią i intrygują turystów odwiedzających wzgórze. Skąd się wzięły i co mówią o...
Książę z dynastii Piastów złożył Krzyżakom niespodziewaną propozycję. Plan zagrażał istnieniu Polski
W 1392 roku książę opolski Władysław udał się do Prus na rozmowy z wielkim mistrzem zakonu krzyżackiego Konradem Wallenrodem. Książę z dynastii Piastów za określoną kwotę zastawił wtedy ziemię dobrzyńską, a na koniec pertraktacji we wrześniu...
Władysław Jagiełło, pierwszy król Polski z litewskiego rodu Giedyminowiczów, doczekał się synów dopiero w szóstej dekadzie życia. Wówczas niespodziewanie otwarła się przed nim perspektywa założenia nowej polskiej dynastii. Przekonanie panów i...
W średniowieczu mało kto potrafił czytać, a tym bardziej pisać. Z analfabetyzmem tej epoki wiąże się jednak całe mnóstwo mitów i przekłamań. Przede wszystkim nie można uparcie twierdzić, że litery stanowiły absolutną niewiadomą dla świeckiej...
W skandynawskich sagach ziemie Słowian były niekiedy nazywane „krainą grodów”. To określenie nie miało jednak bardzo odległej genezy. Wbrew powszechnym wyobrażeniom najwcześniejsi Słowianie niemal nie budowali ziemno-drewnianych twierdz. Prawdziwa...
Nie da się odpowiedzieć na pytanie, jakie ceny obowiązywały ogółem w średniowieczu. Sytuacja zmieniała się przecież bez przerwy, była odmienna w poszczególnych krajach, a liczbowe konkrety są rozsiane po tysiącach źródeł. Można jednak spróbować...
Chłopska hierarchia na dawnej polskiej wsi. Te podziały były widoczne jeszcze kilkadziesiąt lat temu
Los chłopów w polskich dziejach najczęściej kojarzy się z batem, pańszczyzną i biedą. W istocie jednak byt włościan stale się zmieniał, a w skali kraju był zróżnicowany. Nawet w mikroskali, w konkretnej wsi, nie był do siebie podobny. O tym, jak...
Kazimierz Wielki był najdłużej zasiadającym na polskim tronie przedstawicielem dynastii Piastów. Monarcha sprawował rządy przez ponad 37 lat. Być może panowanie potomka Władysława Łokietka trwałoby jeszcze dłużej, gdyby nie jego upór.
Najsłynniejszy polski kronikarz późnego średniowiecza, Jan Długosz, nie mógł pogodzić się z wygaśnięciem głównej linii dynastii Piastów. Mimo że pracował jako wychowawca jagiellońskich królewiczów, ostro sprzeciwiał się nowemu rodowi panującemu...
W połowie XV wieku terytorium Wielkiego Księstwa Moskiewskiego zajmowało powierzchnię około 430 tysięcy kilometrów kwadratowych. Na początku następnego stulecia obszar państwa rządzonego przez carów wzrósł do 2,8 miliona kilometrów kwadratowych. Był...
We wczesnym średniowieczu europejskie miasta były niewielkie, słabo rozwinięte, a największe z nich niemal bez wyjątku znajdowały się w rejonie Morza Śródziemnego. Miejska rewolucja, która po roku 1000 ogarnęła najpierw zachodnią, a następnie także...
Struktura średniowiecznego społeczeństwa różniła się zależnie od czasu i miejsca. Można podawać odmienne szacunki i uogólnienia, ale podstawowy obraz rzeczy nie podlega dyskusji. Sami chłopi, ludność wiejska, stanowili przytłaczającą większość...
Dla mieszkańców Kraju Kwitnącej Wiśni w mieczu japońskim najistotniejsza jest głownia, zwana również klingą lub brzeszczotem. W przypadku entuzjastów tego oręża z innych krajów ważne jest właściwie wszystko, a oprawa miecza stanowi bardzo silną...
Dynastia Piastów nie odeszła razem z Kazimierzem Wielkim. Jej przedstawiciele jeszcze długo pełnili rządy na Mazowszu i Śląsku. Żaden nie zdołał jednak sięgnąć ponownie po koronę królewską i przejąć kontroli nad całą Polską. Dlaczego w latach 80...
Badania nad początkami Słowian przez długi czas sprowadzały się przede wszystkim do poszukiwania kolebki: jednego określonego punktu, z którego mieli wyjść wszyscy członkowie tego ludu, by następnie rozprzestrzenić się po niemal całej wschodniej...
20 000 kop groszy praskich w zamian za zrzeczenie się pretensji do polskiej korony przez Luksemburgów na rzecz głównej linii dynastii Piastów w 1335 roku. 50 000 florenów uiszczone przez Władysława Jagiełłę, by wykupić ziemię dobrzyńską z...
Archeologom nie udało się jak dotąd dojść do porozumienia w kwestii tego, który z budynków wzniesionych z kamienia na wzgórzu wawelskim był pierwszy. Takiego statusu nie miał raczej pałac monarszy. Najstarsza forma zamku królewskiego na Wawelu...
W czerwcu 1290 roku ze światem pożegnał się książę wrocławski i krakowski Henryk IV Prawy. Jako że ten przedstawiciel dynastii Piastów nie doczekał się dzieci, dolnośląską dzielnicę pozostawił swemu wiernemu sojusznikowi, Henrykowi III Głogowskiemu...
Konflikt polsko-krzyżacki ciągnął się przez ponad dwa stulecia. W tym czasie walczono nie tylko na polach bitew, ale również prowadzono zakrojoną na szeroką skalę akcję wywiadowczą. Aby ukryć treść poufnej korespondencji przed szpiegami króla Polski...
Sieć utwardzonych dróg oplatająca całe cesarstwo uchodzi za jedno z największych osiągnięć starożytnego Rzymu. Panuje przeświadczenie, że drogi te nie miały sobie równych ani w epoce antyku, ani przez koleje stulecia, aż do czasów niemal...
