Auschwitz dla najmłodszych. Za co Niemcy zsyłali polskie niemowlęta i dzieci do obozu koncentracyjnego?

Strona główna » II wojna światowa » Auschwitz dla najmłodszych. Za co Niemcy zsyłali polskie niemowlęta i dzieci do obozu koncentracyjnego?

Z tą zbrodnią nie da się porównać żadnej innej. W 1942 roku w Łodzi przy ulicy Przemysłowej Niemcy stworzyli obóz koncentracyjny przeznaczony ściśle dla dzieci. Zsyłano tam i maltretowano już kilkumiesięczne niemowlęta. Z jakich przyczyn najmłodsi trafiali do Kinder-KL Litzmannstadt – dziecięcego Auschwitz?

Obóz na Przemysłowej był obozem pracy, ponieważ wbrew prawu, także niemieckiemu, uwięzione dzieci musiały pracować od rana do wieczora i wykonywać ustalone normy.


Reklama


Chłopcy wyrabiali  buty ze słomy, słomiane maty pod czołgi, koszyki z wikliny, paski do masek gazowych oraz skórzane części do plecaków, naprawiali buty, pracowali w ogrodzie i przy prostowaniu przemysłowych igieł. „Być albo nie być” zależało od dorosłego, który dowodził warsztatem.

Dziewczynki szyły, prały, pomagały w kuchni, porządkowały teren i pomieszczenia. Najmłodsi kleili torebki, robili doniczki i sztuczne kwiaty. Przekleństwem było równanie terenu potwornie ciężkim walcem. Dzieci były małe i osłabione głodem, a poganiano je batem. Pracowały niezależnie od aury.

Maria Matlak, nr obozowy 39847 i Maria Orlicka. Dwie dziewczynki, które zostały przewiezione do obozu na Przemysłowej z Auschwitz-Birkenau. Ich zdjęcia znajdują się w zbiorach Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Fotografia pochodzi z książki Mały Oświęcim. Dziecięcy obóz w Łodzi.

Obóz koncentracyjny dla dzieci

Był to również obóz koncentracyjny, bo więziono tam bardzo dużą grupę osób – każdego dnia przebywało średnio ponad tysiąc dzieci, a zatem nie był to lager mały.

Obergruppenführer SS Oswald Pohl, jako główny zarządca gospodarczo-administracyjny hitlerowskich obozów koncentracyjnych, w raporcie z 30 kwietnia 1942 roku zameldował o przejęciu pod swoje władanie piętnastu obozów koncentracyjnych.


Reklama


Wymienił między innymi Dachau, Sachsenhausen, Buchenwald, Ravensbrück, Mauthausen, Auschwitz oraz cztery obozy specjalne dla młodzieży, a wśród nich Jugendschutzlager Litzmannstadt, czyli obóz na Przemysłowej. Według współczesnego prawa niemieckiego obóz łódzki jednak nie kwalifikuje się do miana obozu koncentracyjnego.

Był to także obóz śmierci, gdyż mimo kompetencji ówczesnej medycyny nie ratowano w nim dzieci chorych, a stosowane tam środki represji nieuchronnie prowadziły do utraty życia. „Nie było gazu i krematorium, bo nie były potrzebne. Zabijano nas głodem, pracą, biciem i mrozem”, twierdzi ocalały Jerzy Jeżewicz.

Tekst stanowi fragment książki Jolanty Sowińskiej-Gogacz i Błażeja Torańskiego Mały Oświęcim. Dziecięcy obóz w Łodzi, która ukazała się nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka.

Na Przemysłową kierowano chłopców i dziewczęta głównie ze Śląska, Wielkopolski, Pomorza, Mazowsza, z Łodzi i okolic, dzieci bezdomne zatrzymane na ulicach, drogach i dworcach. Osobną, liczną grupę stanowiła młodzież z ruchu oporu, dzieci członków organizacji podziemnych, w większości z Poznania i Mosiny.

Za co kierowano dzieci do obozu koncentracyjnego?

W niemieckich zapisach sądowych widnieją uzasadnienia:

  • „przerzucał chleb do getta”,
  • „zaniedbane dziecko polskie” lub tylko „dziecko polskie”,

Reklama


  • „sierota, włóczy się, bez środków do życia”,
  • „córka polskiego profesora”,
  • „zachodzi obawa, że wywodzi się z Cyganów”,
  • „przeszkadza otoczeniu i wywiera ujemny wpływ na dzieci niemieckie”,
  • „nielegalnie nabył karty żywnościowe”,
  • „ojciec na robotach w Rzeszy, matka w Oświęcimiu”,
Plan obozu dziecięcego. Zdjęcie pochodzi z książki Jolanty Sowińskiej-Gogacz i Błażeja Torańskiego Mały Oświęcim. Dziecięcy obóz w Łodzi, która ukazała się nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka.
  • „kradnie z innymi dziećmi owoce w ogrodach, zwłaszcza obywateli niemieckich, ojciec nie żyje”,
  • „znalezione w wieku 3 lat, jest kaleką, trudne do wychowania trzęsie głową, moczy łóżko”,
  • „bezcelowość dalszego wychowania”,
  • „wskutek swego duchowego nastawienia i swej przynależności do narodu polskiego nie nadaje się do wychowania domowego w ramach opieki społecznej i należy go stosownie do zarządzenia ministra spraw wewnętrznych Rzeszy przekazać do obozu dla zaniedbanej młodzieży polskiej w Łodzi”,

Reklama


  • „syn polskiego oficera”,
  • „rodzice nie żyją, żebrze, włóczy się”,
  • „żebrze, starał się wzbudzić współczucie u ludności, bo brak mu jednej ręki i nogi”,
  • „zarabia, odnosząc walizki z dworca kolejowego w Katowicach”,
  • „użebrane rzeczy przynosi do domu”,

Wielkie historie co kilka dni w twojej skrzynce! Wpisz swój adres e-mail, by otrzymywać newsletter. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.

  • „miał przy sobie zapałki”,
  • „rodzice nie przyjęli volkslisty”.

Głównym powodem była polskość

Wszędzie jak niesłabnące echo powtarza się jedna fraza – dziecko polskie, dziecko polskie, dziecko polskie. To polskość była głównym powodem osadzenia.

Obóz na Przemysłowej był więc obozem karnym, lagrem, wyrokiem, bez daty powrotu na wolność, do życia. Do domu.

Źródło

Artykuł stanowi fragment książki Jolanty Sowińskiej-Gogacz i Błażeja Torańskiego Mały Oświęcim. Dziecięcy obóz w Łodzi. Ukazała się ona nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka.

Polecamy

Tekst stanowi fragment książki Jolanty Sowińskiej-Gogacz i Błażeja Torańskiego Mały Oświęcim. Dziecięcy obóz w Łodzi, która ukazała się nakładem wydawnictwa Prószyński i S-ka.

Tytuł, lead i śródtytuły pochodzą od redakcji. Tekst został poddany obróbce redakcyjnej w celu wprowadzenia większej liczby akapitów.

Współautor
Jolanta Sowińska-Gorgacz
Współautor
Błażej Torański
1 komentarz

 

Dołącz do dyskusji

Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Kamil Janicki

Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Damy srebrnego wieku, Damy złotego wiekuDamy Władysława Jagiełły, Epoka hipokryzji czy Seryjni mordercy II RP. Jego najnowsza pozycja to Wawel. Biografia (2022).

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.

Drodzy Czytelnicy! Nasza strona (jak niemal wszystkie inne) wykorzystuje pliki cookies i podobne technologie, między innymi po to, by dostosowywać treści reklamowe do zainteresowań i preferencji użytkowników. Aby to robić, potrzebujemy Waszej zgody.

Klikając przycisk "Przejdź do serwisu" lub zamykając to okno za pomocą przycisku "x" wyrażasz zgodę na przetwarzanie przez Ingens Media Sp. z o.o. oraz naszych zaufanych partnerów, twoich danych osobowych zapisanych w plikach cookies i innych podobnych technologiach w celu marketingowym, obejmującym w szczególności wyświetlanie spersonalizowanych reklam.

Zgoda nie jest obowiązkowa. Możesz też w dowolnym momencie ją cofnąć. Szczegóły dotyczące naszej polityki prywatności, zakresu zgód, a także wycofania i niewyrażenia zgody znajdziesz w naszej polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje na temat zasad przetwarzania danych oraz twoich uprawnień z tym związanych.

Poprzez korzystanie z serwisu bez zmieniania ustawień prywatności w twojej przeglądarce internetowej wyrażasz zgodę na przechowywanie w Twoim urządzeniu końcowym plików cookies i innych podobnych technologii służących do dopasowywania.