Spośród wszystkich przedstawicieli kleru w dawnej Polsce największą, niezrównaną władzę mieli arcybiskupi gnieźnieńscy. Historykom zdarza się nawet twierdzić, że nasi prymasi byli potężniejsi od królów. Ale z podporządkowanymi sobie mniej więcej 14...
W obliczu rozwoju reformacji Kościół katolicki zaostrzył oficjalne reguły obowiązujące szeregowych księży. Chodziło między innymi o to, by kler stał się bardziej karny, ale też by jego zachowanie nie raziło na co dzień wiernych. Słowem: by księża...
Porównania polskiej stolicy z Wiecznym Miastem nie miały związku ze starożytnym cesarstwem rzymskim. Nie bazowały na żadnych skojarzeniach z antykiem, nie da się ich też wyjaśnić lokalizacją siedziby królów, miejsca ich koronacji i pogrzebów...
Według popularnego i ciągle powtarzanego mitu w rejonie Łowicza żyli przed rozbiorami jedni z najbogatszych, najlepiej traktowanych i najbardziej samodzielnych chłopów w całej Polsce. Ich wyjątkowa sytuacja miał wynikać z tego, że byli...
W ponurym, przepełnionym pracą ponad siły, pełnym wyrzeczeń i tragedii świecie polskich chłopów nie było wiele miejsca na optymizm. Mieszkańcy dawnej wsi przede wszystkim się bali: nie tylko sił natury, głodu i świeckiego pana, ale też pana w...
Historia kryminalna, która rozegrała się w Warszawie w ostatnich dniach września 1938 roku była niby dość zwyczajna, a jednak jedyna w swym rodzaju. Wpływowy i zamożny architekt Zbigniew Gierszewski zginął we własnym mieszkaniu, od strzału oddanego...
Ciąża i poród wiązały się na dawnej polskiej wsi z ogromnym zatrzęsieniem przesądów i zabobonnych praktyk. Obawiano się zarówno wrogich guseł, jak i zwłaszcza prowokowania losu poprzez niewłaściwe zachowanie. Polscy chłopi oczekiwali, że ich żony...
6 czerwca 1932 roku przed warszawskim sądem ruszył proces Zyty Woronieckiej – zbiedniałej arystokratki, która związała się z oszustem pragnącym jej (nieistniejącego) majątku. I która, przez wiele miesięcy poniżana i niszczona psychicznie, wreszcie...
Dzisiaj aż trudno to sobie wyobrazić, ale jeszcze na przełomie XVIII i XIX wieku ogromna część, a zapewne nawet większość chat wiejskich w Polsce, w ogóle nie miała kominów wyprowadzonych ponad strzechę. Nad nalepą (a więc cokołem z gliny służącym...
Powiem wam, że zajmuję się publicystyką historyczną już prawie dwie dekady, i przez ten czas przynajmniej dziesiątki, jeśli nie setki razy wytykano mi pewien „błąd”. Zawsze trafia się serdeczny czytelnik, który daje mi znać, że jestem dyletantem, bo...
Na dawnej polskiej wsi panowało powszechne przeświadczenie, że odpowiedzialność za to, by dziecko urodziło się żywe, silne i zdrowe, spoczywa tylko na matce. Ona, przez nieostrożność, ignorowanie starych nakazów, złe instynkty czy choćby błądzące...
Podczas II wojny światowej w Górach Sowich powstało przynajmniej sześć podziemnych kompleksów wchodzących w składa tajemniczego przedsięwzięcia o kryptonimie „Riese”. Na polecenie władz III Rzeszy w tajemnicy stworzono ogromną sieć korytarzy i komór...
Miejsce akcji to Skolimów. Kiedyś odrębna wieś, dzisiaj część Konstancina-Jeziorny, położona zaledwie kilka kilometrów od krańcowej stacji warszawskiego metra – Kabaty. Rzecz dzieje się 4 lutego 1922 roku, chwilę po godzinie dziewiątej...
Na wczesnej Słowiańszczyźnie nikt nie wybijał metalowych monet. Nie robiły tego ani starszyzny, ani pierwsze państwa czy wodzostwa. Już pod koniec VIII wieku na ziemie Słowian zaczęły jednak docierać znaczne ilości srebrnych pieniędzy. Przez długi...
Żadna inna zbrodnia w całej historii przedwojennej Polski nie odbiła się tak szerokim echem jak sprawa Rity Gorgonowej. Guwernantki, która związała się ze swym pracodawcą, nie zdołała jednak wzbudził sympatii jego nastoletniej córki. Wreszcie...
Przez całe średniowiecze niemal w ogóle nie używano takich map, jakie znamy dzisiaj – wskazujących dokładne położenie miejscowości, trasy między nimi, granice państw. No i przede wszystkim: praktycznych, przeznaczonych do codziennego zastosowania w...
30 stycznia 1938 roku na komendę policji w Łodzi wparowała zdesperowana kobieta, raportująca, że właśnie otrzymała list od porywaczy. Trzy dni wcześniej Maria Zajdlowa zgłosiła zaginięcie 12-letniej córki Zosi. Teraz przyniosła odręczną wiadomość, w...
Jeden z wybitnych badaczy nowożytnej Polski napisał swego czasu, że w chłopskich chatach, przynajmniej w dobie renesansu, nigdy nie brakowało żywności, nie było głodu. Dowodem powszechnej obfitości zasobów miałby zaś być jeden konkretny obyczaj...
Jeszcze w czerwcu 1936 roku Wanda Parylewiczowa była powszechnie szanowaną siostrą poległego bohatera i żoną jednego z najbardziej wpływowych urzędników w regionie. W lipcu siedziała za kratami, zza których już nigdy miała nie wyjść. Oto jak zaczęła...
Wyobraźmy sobie pana X. Postać fikcyjną, ale tylko w tym sensie, że nie znamy jego personaliów… i że nie było to jeden Pan, ale zdecydowanie większa liczba podobnych mu, poznańskich „dżentelmenów”. To mężczyzna w średnim wieku, zapewne...
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.