Bona Sforza była pierwszą Włoszką wyniesioną na polski tron. I trafiła nad Wisłę akurat w chwili, gdy finalizowano przebudowę spektakularną przebudowę zamku na Wawelu czerpiącą pełnymi garściami z renesansowych wzorców przyjętych za Alpami. Monarsze...
W późnym średniowieczu, za panowania Władysława Jagiełły i jego synów, sporo ponad 90% ludności Polski mieszkało na wsi i utrzymywało się z rolnictwa. Jakie były dochody tych rodzin chłopskich? I czy typowy chłop był w stanie żyć za te pieniądze...
Hefnawi Adel Nabi Fayed po raz pierwszy wspiął się na piramidę Cheopsa gdy miał zaledwie osiem lat. Wiele lat później przylgnął do niego przydomek „czempion”, bo nikt nie był w stanie dotrzeć na szczyt największej konstrukcji epoki starożytnej...
Zamek na Wawelu nie stanowił w epoce renesansu spójnej całości. Składał się z kilku odrębnych gmachów, w których z kolei mieściło się łącznie kilkanaście różnych apartamentów. Na wyższych piętrach żyli i sypiali król, królowa, członkowie ich rodziny...
Czwarte największe imperium w historii średniowiecznej Europy pod względem powierzchni. Tak o połączonym państwie polsko-litewskim pisze profesor Uniwersytetu Oksfordzkiego Peter Turchin. Podaje konkretną jego powierzchnię u schyłku epoki – 1,1 mln...
Ciekawe wnioski na temat podróżowania u schyłku średniowiecza można wyciągnąć z życia i działalności polskich królów w okresie po zawarciu unii z Litwą. Jagiellonowie, panujący nad Wisłą od lat 80. XIV stulecia, praktykowali metodę rządów...
W czasach renesansu w skład zamku na Wawelu wchodził budynek, który dzisiaj już nie istnieje. Na bocznym, ukrytym dziedzińcu Batorego (oczywiście nazwanym tak dopiero później) stała murowana łaźnia, przeznaczona dla królowych i dwórek. Gmach...
Uparcie utrzymuje się przeświadczenie, że przed wiekami mężczyźni rządzili, a koronowane panie – przynajmniej zdecydowana większość z nich – tylko dotrzymywały im towarzystwa, zapewniały im potomstwo i pławiły się w luksusach. Nic bardziej mylnego...
Bardzo trudno podać, choćby w przybliżeniu, ile było wszystkich miast w średniowiecznej Europie. Zależnie od przyjętych kryteriów i wykorzystywanych materiałów różnice będą sięgać setek czy nawet tysięcy procent. Przynajmniej w odniesieniu do samym...
Wyobrażenia o średniowieczu, jako epoce, gdy higiena stała na zatrważającym poziomie, a ludzie szczycili się awersją do wody nie mają wiele wspólnego z rzeczywistością. Na pewno nie powinno się odnosić ich do przedstawicieli społecznej wierchuszki...
Zamek na Wawelu miał w czasach pierwszych Jagiellonów dziesięć wież obronnych. Siedem z nich przetrwało do dzisiaj, przynajmniej w szczątkowej formie. Ich nazwy wciąż dziwią i intrygują turystów odwiedzających wzgórze. Skąd się wzięły i co mówią o...
W średniowieczu mało kto potrafił czytać, a tym bardziej pisać. Z analfabetyzmem tej epoki wiąże się jednak całe mnóstwo mitów i przekłamań. Przede wszystkim nie można uparcie twierdzić, że litery stanowiły absolutną niewiadomą dla świeckiej...
W styczniu 1595 roku na zamku wawelskim doszło do katastrofy. Na skutek budowlanej fuszerki (a nie eksperymentów alchemicznych, jak mówiły późniejsze legendy) w rezydencji polskich królów wybuchł niszczycielski pożar. Żywioł spustoszył wiele spośród...
W skandynawskich sagach ziemie Słowian były niekiedy nazywane „krainą grodów”. To określenie nie miało jednak bardzo odległej genezy. Wbrew powszechnym wyobrażeniom najwcześniejsi Słowianie niemal nie budowali ziemno-drewnianych twierdz. Prawdziwa...
Nie da się odpowiedzieć na pytanie, jakie ceny obowiązywały ogółem w średniowieczu. Sytuacja zmieniała się przecież bez przerwy, była odmienna w poszczególnych krajach, a liczbowe konkrety są rozsiane po tysiącach źródeł. Można jednak spróbować...
Bitwa pod Chocimiem, gdy Polacy rozgromili szesnaście razy silniejsze oddziały Turków; starcie pod Kłuszynem, gdzie Moskale ulegli pomimo pięciokrotnej przewagi; łomot pod Kircholmem, jaki Szwedzi do dziś uznają za największą porażkę zbrojną w swej...
We wczesnym średniowieczu europejskie miasta były niewielkie, słabo rozwinięte, a największe z nich niemal bez wyjątku znajdowały się w rejonie Morza Śródziemnego. Miejska rewolucja, która po roku 1000 ogarnęła najpierw zachodnią, a następnie także...
Struktura średniowiecznego społeczeństwa różniła się zależnie od czasu i miejsca. Można podawać odmienne szacunki i uogólnienia, ale podstawowy obraz rzeczy nie podlega dyskusji. Sami chłopi, ludność wiejska, stanowili przytłaczającą większość...
Badania nad początkami Słowian przez długi czas sprowadzały się przede wszystkim do poszukiwania kolebki: jednego określonego punktu, z którego mieli wyjść wszyscy członkowie tego ludu, by następnie rozprzestrzenić się po niemal całej wschodniej...
20 000 kop groszy praskich w zamian za zrzeczenie się pretensji do polskiej korony przez Luksemburgów na rzecz głównej linii dynastii Piastów w 1335 roku. 50 000 florenów uiszczone przez Władysława Jagiełłę, by wykupić ziemię dobrzyńską z...