Popiersie Galileusza w bazylice Santa Croce we Florencji, fot. Sailko, CC-BY-SA 3,0.

Galileusz przed inkwizycją. Do czego Kościół zmusił jednego z największych geniuszy epoki nowożytnej?

Strona główna » Nowożytność » Galileusz przed inkwizycją. Do czego Kościół zmusił jednego z największych geniuszy epoki nowożytnej?

Galileusz był jednym z najtęższych umysłów swojej epoki. Włoski uczony zapisał na swoim koncie szereg odkryć, które już za życia zapewniły mu miano geniusza. Jednak w starciu z inkwizycją nie miał żadnych szans. Upokorzono go i zmuszono do wyparcia się swoich przekonań.

Urodzony w 1564 roku Galileo Galilei był prawdziwym człowiekiem renesansu. Zajmował się filozofią, matematyką, fizyką, astronomią, a nawet astrologią.


Reklama


W trakcie swojego długiego życia (zmarł w 1642 roku), jak podkreśla na katach książki Największe kłamstwa w historii Frank Fabian, Włoch:

(…) odkrył prawo dźwigni i zjawisko bezwładności. Wynalazł wagę hydrostatyczną, którą można mierzyć ciężar właściwy metali w stopie. Przeprowadzał próby na równi pochyłej. Sformułował prawo swobodnego spadania ciał i wykazał, że przyspieszenie ziemskie jest niezależne od masy ciał. Skonstruował termometr i mikroskop oraz wynalazł lunetę, dzięki której odkrył nowe gwiazdy, trzy księżyce Jowisza i fazy Wenus. Ponadto, prawie na łożu śmierci, wymyślił wahadło zegara.

Masz mówić, że to tylko teoria

Nie powinno zatem dziwić, że posiadacz tak tęgiego umysłu zgadzał się z Mikołajem Kopernikiem, co do tego że Ziemia krąży wokół Słońca, a nie na odwrót. Takie wywrotowe z punktu widzenia Kościoła twierdzenia skoczyły się tym, że Galileuszem szybko zainteresowała się inkwizycja.

Galileusz na portrecie Ottavio Leoniego.

Już w 1616 roku uczonemu nakazano, aby przedstawiał teorię heliocentryczną, tylko jako hipotezę nie zaś pewnik. Jednak prawdziwa kulminacja sporu z Kościołem nastąpiła w 1633 roku, kiedy na rozkaz samego papieża Urbana VIII Galileusz został ponownie wezwany przed oblicze Świętego Oficjum.

Oskarżono go o herezję polegającą ni mniej ni więcej, tylko właśnie na tym, że w swojej najnowszej pracy o znamiennym tytule Dialog o dwóch najważniejszych systemach świata: ptolemeuszowym i kopernikowym uparcie przedstawiał koncepcję heliocentryczną jako niepodważalny fakt. Teraz miał za to zapłacić.

Wielkie historie co kilka dni w twojej skrzynce! Wpisz swój adres e-mail, by otrzymywać newsletter. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.

Wiedział, że mogą go spalić na stosie

Niemal siedemdziesięcioletni geniusz był przywiązany do głoszonych prawd, ale niespieszno mu było do umierania za poglądy. W 1600 roku Święte Oficjum doprowadziło już do spalenia na stosie innego postępowego myśliciela, Giordana Bruno. Galileusz wiedział, że może być następny, jeśli nie skapituluje.

Słusznie obawiając się tortur i egzekucji szybko zgodził się na publiczne przyznanie się do „błędów i herezji”. Frank Fabian przytacza jego słowa.

Strona tytułowa traktatu Galileusza o dwóch najważniejszych systemach świata, który ostatecznie zaprowadził go przed oblicze inkwizycji.

Zeznanie Galileusza przed inkwizycją

Ja, Galileo Galilei, syn śp. Vincenza Galilei z Florencji, w wieku lat moich siedemdziesięciu, osobiście stanąwszy przed Sądem, na klęczkach w obliczu Waszym, najdostojniejsi i najwielebniejsi Panowie Kardynałowie, Generalni Inkwizytorzy w całej powszechności chrześcijańskiej przeciwko występkowi herezji, mając przed oczami moimi Najświętszą Ewangelię, której dotykam własnymi rękami, przysięgam, że zawsze wierzyłem, obecnie wierzę i z pomocą Bożą w przyszłości wierzyć będę w to wszystko, co utrzymuje, głosi i czego naucza Święty Kościół Katolicki i Apostolski.

Ponieważ jednak, gdy to Święte Oficjum upomniało mnie i nakazało z mocą prawną, bym całkowicie porzucił fałszywe mniemanie, że Słońce jest środkiem świata i nie porusza się, a Ziemia nie jest środkiem świata i się porusza, i gdy mi podano do wiadomości, że doktryna ta jest sprzeczna z Pismem Świętym, napisałem i ogłosiłem drukiem książkę, w której omawiam tę potępioną już doktrynę i na jej poparcie przytaczam bardzo przekonujące argumenty, nie dając żadnego rozwiązania – przeto uznany zostałem za podejrzanego silnie o herezję, a mianowicie, iż twierdziłem i wierzyłem, że nieruchome Słońce jest środkiem świata, a Ziemia nie jest tym środkiem i się porusza.


Reklama


Pragnąc tedy z umysłów Waszych Dostojności i każdego prawego chrześcijanina usunąć to silne podejrzenie, jakie słusznie wzbudziłem, szczerym sercem i wiarą niekłamaną odrzekam się, wyklinam i potępiam rzeczone błędy i herezje, i w ogóle wszelki inny błąd, herezję lub odszczepieństwo przeciwne Świętemu Kościołowi.

Przysięgam, że w przyszłości nie będę już nigdy głosił ani twierdził słowem bądź pismem rzeczy takich, które by mogły wzbudzić przeciwko mnie podobne podejrzenie; ale gdy dowiem się o jakimś heretyku lub podejrzanym o herezję, doniosę o tym Świętemu Oficjum albo inkwizytorowi lub ordynariuszowi miejsca, w którym się będę znajdował.

Popiersie Galileusza w bazylice Santa Croce we Florencji, fot. Sailko, CC-BY-SA 3,0.
Popiersie Galileusza w bazylice Santa Croce we Florencji, fot. Sailko, CC-BY-SA 3,0.

Przysięgam nadto i obiecuję, że dopełnię i w całej pełni przestrzegał będę wszelkiej pokuty, która została lub też będzie na mnie nałożona przez toż Święte Oficjum: jeślibym zaś (co nie daj Boże) wykroczył przeciwko któremuś z tych moich przyrzeczeń i stwierdzonych przysięgą zobowiązań, wówczas poddaję się wszelkim karom i kaźniom, jakie przez święte kanony i inne ustawy powszechne czy też szczególne zostały postanowione i ogłoszone przeciwko podobnym przestępcom. Tak mi dopomóż Bóg i Święta Ewangelia, której dotykam własnymi rękami. […]

Ja, wyżej  wymieniony Galileo Galilei,  odrzekłem się, przysiągłem, przyrzekłem i zobowiązałem się jak powyżej, na stwierdzenie czego własnoręcznie podpisałem niniejszy akt odrzeczenia się mego i przeczytałem go słowo w słowo w Rzymie w konwencie Minerwy dnia 22 czerwca 1633 roku.

Ja, Galileo Galilei, podpisuję powyższe własną ręką.

Powyższe słowa zostały później rozesłane na cztery strony świata. Jak podkreśla Fabian „po tym wyznaniu [Galileusz] wewnętrznie umarł”.

Przeczytaj też o tym, kto naprawdę jako pierwszy odkrył , że Ziemia krąży wokół Słońca. Wcale nie był to Kopernik.


Reklama


Bibliografia

  • Frank Fabian, Największe kłamstwa w historii, Bellona 2017.
Autor
Rafał Kuzak
6 komentarzy

 

Dołącz do dyskusji

Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Kamil Janicki

Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.