„Każdego mieszkańca należy zabić, nie wolno brać żadnych jeńców. Warszawa ma być zrównana z ziemią”. Właśnie tak brzmiał rozkaz wydany przez Heinricha Himmlera jednostkom tłumiącym powstanie warszawskie. Mimo że nie został on w pełni wykonany, to...
„Zamożność szlachcica [w Rzeczpospolitej] ocenia się wedle ilości posiadanych przezeń chłopów” – pisał Francuz Gaspar de Tende w połowie XVII wieku. Wieśniak był dla pana, zwłaszcza po potopie, elementem majątku, podobnie jak woły, budynki...
Stefan Czarniecki miał powody, aby szukać zemsty na Kozakach. Jednak bezwzględność z jaką w latach 1653-1654 zaprowadzał „porządek” na Ukrainie mrozi krew w żyłach. Nawet polscy senatorowie zarzucali mu przesadne okrucieństwo.
W 1903 roku nakładem warszawskiej księgarni N. Cytryna ukazał się wdzięcznie zatytułowany Przewodnik zakochanych. Krótka książeczka wykładała wszystkie zasady podrywu z przełomu XIX i XX wieku. Wpierw jednak autor wyjaśniał czytelnikom, o względy...
W XVII wieku Szwecja wyrosła na jedno z najpotężniejszych mocarstw w Europie. Agresywna polityka zapewniła Skandynawom znaczne zdobycze terytorialne. Koszty ekspansji były jednak zatrważające. Życie straciły setki tysięcy żołnierzy.
Polscy chłopi nie od zawsze byli „psią krwią” i „bydlętami”. Myli się jednak ten, kto sądzi, że zanim narzucono im kierat, cieszyli się pełną, nieskrępowaną swobodą. Złoty wiek włościańskiej wolności, który miał przypaść na okres pełnego i późnego...
Leon Weintraub trafił do Auschwitz-Birkenau w sierpniu 1944 roku. Po latach nie ma wątpliwości, że uniknął śmierci w komorze gazowej tylko dzięki jednej, podjętej bez namysłu, decyzji.
Inwazja na Finlandię, rozpoczęta 30 listopada 1939 roku, przebiegła zupełnie nie po myśli Sowietów. Obrońcy zdołali zatrzymać wrogie natarcie i doszczętnie zniszczyć jedną czerwonych dywizji. Wojska Stalina straciły dziesiątki tysięcy żołnierzy, nie...
Zgodnie z surowymi normami XIX stulecia prawo do seksualnej swobody miał tylko mężczyzna. W Polsce królowała zasada podwójnej moralności. Każdy „dżentelmen” mógł przebierać w kochankach, odwiedzać domy publiczne i zażywać uciech z prostytutkami. Od...
Obecnie codzienne menu zależy jedynie od naszych upodobań kulinarnych oraz zasobności portfela. Na wyciągnięcie ręki mamy potrawy z całego świata. Sześćset czy siedemset lat temu sytuacja wyglądała diametralnie inaczej. Nawet w przypadku zamożnych...
J.A. Boswer, autor poradnika Jak uniknąć zdrady i rozczarowania w małżeństwie, wydanego we Lwowie w 1936 roku, twierdził, że nieszczęściu należy zapobiegać. Na kartach swojej krótkiej książeczki przedstawił te „charaktery męskie”, od których...
Ta prywatna instytucja handlowa samodzielnie opanowała cały kontynent. Dysponowała własną administracją, armią i flotą. Prowadziła wojny i podbijała kraje. W swoim czasie była największą firmą świata. Dlaczego została zlikwidowana?
Po tym, jak w 2007 roku Polska ponownie otworzyła swoje przedstawicielstwo w Kabulu, pojawiła się kwestia zapewnienia bezpieczeństwa dyplomatom w strefie wojny. Wybór padł na najlepszą polską formację bojową – GROM.
Średniowieczne opowieści o świętych nieodmiennie koncentrowały się nie na ich życiu, ale przede wszystkim – śmierci. Przez większość epoki panowało przekonanie, że męczeństwo stanowi warunek świętości. Brutalny, wręcz makabryczny zgon potwierdzał w...
W starożytnym Rzymie nikogo nie gorszyły śluby brane przez 12-letnie dziewczynki. Za to nie do pomyślenia był pocałunek pieczętujący małżeństwo. Co jeszcze wiemy o obyczajach ślubnych mieszkańców Półwyspu Apenińskiego sprzed dwóch tysięcy lat?
II Rzeczpospolitą zbudowano łącząc ziemie trzech byłych zaborów. Nie były to jednak w żadnym razie równe części. Na obszarach podporządkowanych wcześniej Cesarstwu Niemieckiemu – w Wielkopolsce, na Pomorzu i na Górnym Śląsku – na początku lat 20. XX...
W 1205 roku doszło do wielkiego najazdu Rusinów na Małopolskę. Książę Roman halicki, parę lat wcześniej osadzony na tronie z pomocą Piastów, wybił się na niezależność i wtargnął na ziemie dotychczasowych sprzymierzeńców. Brawura przyniosła mu zgubę.
Minęło już przeszło pięć tysięcy lat odkąd neolityczni mieszkańcy południowo-zachodniej Anglii rozpoczęli budowę słynnego Stonehenghe. Wciąż nie wiadomo jaki dokładnie przyświecał im cel. Także z procesem konstrukcji wiąże się znacznie więcej pytań...
Zwycięstwo Stanisława Żółkiewskiego odniesione pod Kłuszynem 4 lipca 1610 roku było jednym z największych triumfów polskiego oręża. Wojska hetmana rozgromiły pięciokrotnie silniejszą armię Borysa Szujskiego. W Rzeczpospolitej wcale jednak nie...
„Potem musiałyśmy iść pod prysznic, który był raz zimny, a raz gorący, i stałyśmy pod nim około piętnastu minut. W tym czasie kręcili się tam esesmani – a my byłyśmy wszystkie nago!” – wspominała po latach swoje pierwsze chwile w Auschwitz-Birkenau...
Choć dzisiaj niemal o niej zapomniano, przed stuleciem Irena Reno należała do wąskiego grona pierwszych kobiet z Polski, które zrobił karierę w paryskim świecie sztuki. Nie miała arystokratycznych patronów, nie ukończyła szacownych szkół. Cechowała...
Więźniarki nazywały ją „sadystką”, „piekielnicą”, „potworem w ludzkim ciele”, a najczęściej „bestią”. Maria Mandl w pełni zasłużyła na te epitety. Była jedną z najbardziej brutalnych i nieludzkich dozorczyń w całym niemieckim systemie...
W średniowiecznych źródłach pisanych można odnaleźć wiarygodne wiadomości o zaledwie siedmiu pogańskich świątyniach z obszaru Słowiańszczyzny. To miejsca kultu w Szczecinie, Wolinie, Radogoszczy, Garzu, Gutzkow, Wolgaście i wreszcie w Arkonie na...
Celtowie jako pierwsi w Europie Centralnej i Zachodniej zaczęli wykuwać żelazne miecze. Między innymi dzięki temu uzyskali dominację nad znacznym obszarem kontynentu. Gdy jednak w końcu doszło do starcia z Rzymianami, mieszkańcy Półwyspu...
Jest 9 kwietnia 1945 roku. Polskie 133. Skrzydło Myśliwskie osłania nalot ciężkich bombowców RAF-u na Hamburg. W drodze powrotnej wyprawa zostaje niespodziewanie przechwycona przez niemieckie myśliwce odrzutowe Me 262. Polscy myśliwcy stają do...
W kulturze popularnej Indianie i wojenny obyczaj skalpowania wrogów istnieją właściwie nierozdzielnie. Przyjęło się sądzić, że rdzenni mieszkańcy Ameryki stawiali opór najeźdźcom, pozbawiając ich czubków głów, które następnie służyły za trofea. Taka...
Ta misja od początku była niesamowicie niebezpieczna. Niewielki oddział komandosów miał zostać zrzucony na terytorium nieprzyjaciela i niepostrzeżenie wykonać piekielnie trudne zadanie. 22 stycznia 1991 roku patrol znalazł się w Iraku. Po trzech...
Epoka średniowieczna nie dysponowała ani aparaturą ani wiedzą pozwalającą zrozumieć funkcjonowanie mózgu. Zostawały tylko domysły. Te o dziwo okazywały się niekiedy całkiem bliskie prawdy.
Podczas konferencji w Teheranie nawet Stalin przyznawał, że bez amerykańskiej pomocy w ramach programu Lend-Lease ZSRS przegrałby wojnę z Niemcami. Nie była to w żadnym razie kurtuazja. Skala wsparcia płynącego zza oceanu była bezprecedensowa.
Chodziło o więcej niż wiarę, obraz świata i rozumienie prawd wiary. Nagonka na Galileusza – człowieka, który ośmielił się powtórzyć za Mikołajem Kopernikiem, że Ziemia krąży wokół Słońca – miała też wymiar wyjątkowo osobisty.
