Kiedy w sowieckiej Ukrainie w latach 1932-1934 miliony chłopów głodowały, a każdego dnia tysiące z nich spotykała śmierć, przedstawiciele zagranicznej prasy akredytowani w Moskwie milczeli. Tylko jeden dziennikarz odważył się pod własnym nazwiskiem...
Podczas I wojny światowej Amerykanie bardzo długo pozostawali neutralni. Mimo że w Europie ginęły miliony żołnierzy ententy i państw centralnych, Waszyngton nie zamierzał angażować swoich sił zbrojnych w krwawy konflikt. Sytuacja uległa zmianie...
Codzienność chłopów żyjących zaledwie 150 lat temu diametralnie odbiegała od warunków, do jakich sami jesteśmy obecnie przyzwyczajeni. Różnice były tak wielkie, że pod pewnymi względami aż trudno wyobrazić sobie dawną wiejską egzystencję. Jak zatem...
Na Polesiu, w najuboższym regionie przedwojennej Polski, zimą to nie mróz stanowił największe utrapienie. Przybysze z bardziej rozwiniętych województw kraju z przerażeniem obserwowali praktyki miejscowych chłopów.
Jan Słomka o żywieniu na polskiej wsi wiedział wszystko i niczego nie ukrywał. Przymierał głodem jako osierocony nastolatek, rachował jadło, gdy był zwyczajnym chłopem, wreszcie mógł zażyć odrobiny wiejskiego luksusu, gdy został nieźle sytuowanym...
Zatrważająca śmiertelność, brak edukacji, praca od najmłodszych lat. Dzieciństwo na XIX-wiecznej polskiej wsi diametralnie odbiegało od tego, jak dzisiaj wygląda codzienność najmłodszych.
Od XVI stulecia, gdy zamek wawelski został odnowiony i przebudowany na renesansową modłę, skarbiec znajdował się w stałym punkcie rezydencji. Ulokowano go w północno-wschodnim narożniku zabudowań pałacowych, na parterze. Była to najbardziej...
Bitwa z 1047 roku miała o wiele większe znaczenie niż drobna potyczka pod Cedynią w roku 972. Była też obiektywnie ważniejsza od triumfu Bolesława Chrobrego nad Rusinami w 1018 roku. A jednak o tej batalii podręczniki niemal milczą. Także autorzy...
W czasach Rzeczpospolitej Obojga Narodów państwo ani nie usiłowało, ani tym bardziej nie było w stanie ingerować w wewnętrzne życie Kościoła. Rzecz wyglądała raczej odwrotnie. Duchowni zajmowali kluczowe urzędy i kontrolowali znaczną część senatu...
Niewolnicy. Bydło. Psy. Chodzące rzeczy. Tak myślano, mówiono i pisano w dawnej Rzeczpospolitej nie o jakimś drobnym wycinku ludności, o pogardzanym marginesie, ale o najliczniejszej i najważniejszej części społeczeństwa. Czyli o chłopach.
W 1386 roku na Wawelu doszło do sytuacji wyjątkowo niezręcznej, a nawet uwłaczającej. Wszystko wskazuje na to, że dziedziczka królestwa, „pani przyrodzona” i kobieta-król Jadwiga Andegaweńska, została wyrzucona z prywatnego pokoju i...
Temat podejścia polskiego pospólstwa do cara Aleksandra II Romanowa jest jednocześnie niezręczny i przemilczany. Bo jak tu pisać o tym, że nasi chłopi traktowali rosyjskiego samodzierżcę niczym świętego, stawiali na jego cześć kapliczki i...
Dowódcy U-39 wydawało się, że miał niezwykłe szczęście, gdy po południu 14 września 1939 roku natknął się na pozbawiony obstawy lotniskowiec Ark Royal. Ale kapitan Gerhard Glattes nie mógł się bardziej pomylić. Szybko z myśliwego zamienił się w...
Oficjalny cel czwartej wyprawy krzyżowej był taki sam, jak wszystkich wcześniejszych. Chodziło o wzmocnienie państw krucjatowych w Ziemi Świętej i odbicie Jerozolimy z rąk muzułmanów. Krzyżowcy mieli zejść na ląd w Egipcie i tam związać siły...
Termin „stolica” niezbyt przystaje do realiów średniowiecza. Używano go, ale nie w takim znaczeniu, do jakiego przywykliśmy. Samo pytanie o to, jaki gród pełnił rolę stolicy państwa pierwszych Piastów należałoby więc chyba sformułować inaczej.
Przedwojenna prasa pisała o Adamie Brodziszu, że to „klasyczny typ amerykańskiego amanta filmowego”. Do przystojnego i utalentowanego aktora wzdychały tysiące kobiet. On jednak latami je okłamywał.
O spotkaniu, które odbyło się w stolicy Islandii w roku 1986 rzadko wspominają nawet znawcy zimnej wojny. Nie była to pierwsza bezpośrednia rozmowa pomiędzy przywódcami Stanów Zjednoczonych i Związku Sowieckiego. Nie przyniosła poza tym formalnych...
Dzisiaj trudno wyobrazić sobie Wawel bez krużganków. Do murów rezydencji od strony dziedzińca przylegają bardzo szerokie (niemal trzymetrowe) zadaszone galerie z balustradami, obejmujące wszystkie trzy kondygnacje. Stanowią one w panoramie pałacu...
Król Jan, nazywany po łacinie Presbyter Ioannes, a po angielsku Prester John, nigdy nie istniał. Mimo to odcisnął głębokie piętno na dziejach Europy. Opowieści o jego dokonaniach, bogactwie i wspaniałościach państwa, którym rządził, przez stulecia...
Nikt nie przewidywał, że Helena Miselówna zostanie aktorką. Była wprawdzie nieślubnym dzieckiem, ale matka, wdowa po zamożnym i szanowanym krakowskim kupcu, dołożyła starań, by zapewnić jej dobrą edukację i właściwe wychowanie. A przecież według...
„Musiałyśmy wszystkie iść do »sauny« i rozebrać się. Mengele wskazywał w tej selekcji dosłownie tysiące, tysiące kobiet i opróżnił pół Auschwitz. Selekcja trwała cały dzień” – tak ostatnią selekcję przeprowadzoną w obozie przez anioła śmierci...
Sama idea elekcyjności tronu nie była polskim ewenementem. Królów wybierano w wielu krajach, także tron cesarski Rzeszy był oficjalnie elekcyjny. Rzeczpospolita stała się jednak jedynym dużym, znaczącym krajem, w którym ideę doprowadzono do...
Typowy polski gospodarz z drugiej połowy XVI wieku był w stanie utrzymać rodzinę, a nawet odłożyć pewne oszczędności na czarną godzinę. Sto lat później podobny kmieć przymierał już jednak głodem i był w pełni zdany na łaskę swego szlacheckiego pana...
Sławna kolekcja arrasów, stworzona z inicjatywy Zygmunta Augusta w połowie XVI stulecia, nie była pierwszym takim przedsięwzięciem na Wawelu. Już pokolenie wcześniej zrealizowano podobny projekt, na spektakularną skalę. Po tamtym zbiorze...
Kilka lat temu przez polski internet przetoczyła się fala żartów z nędzy łotewskich chłopów, dla których nieosiągalnym marzeniem miał być „zimniok”. Tymczasem w dwudziestoleciu międzywojennym to właśnie na Łotwę co roku wyjeżdżały za chlebem tysiące...
Zasady panujące w zakonie krzyżackim wzorowano na tych, które już wcześniej obowiązywały w innych wspólnotach powstałych na fali ruchu krucjatowego. Rycerze w białych płaszczach z czarnymi krzyżami czerpali inspiracje przede wszystkim od...
Już za panowania Mieszka I gród wawelski musiał posiadać przynajmniej namiastkę pałacu książęcego. Z kolei za życia Bolesława Chrobrego (zm. 1025) i Mieszka II (zm. 1034), konieczna była rezydencja z prawdziwego zdarzenia. Obaj władcy przez wiele...
„Biada nam na te nasze pany. Prawie nas łupią jak barany” – uskarżał się anonimowy XVII-wieczny autor, być może kmieć, a na pewno ktoś dobrze znający treść rozmów prowadzonych w polskich karczmach ściszonym głosem. Inny pisał: „Jak tylko mogą, lud...
Łatwo wskazać najbardziej wpływową władczynię w dziejach Polski. Bez wątpienia była nią Bona Sforza. Po niej już tylko jednak kobieta mogła choćby marzyć o podobnej władzy i możliwościach: Ludwika Maria Gonzaga (zm. 1667). Poślubiła dwóch królów z...
Tragedią, która dotknęła w styczniu 1780 roku Adama Kazimierza Czartoryskiego i Izabellę z Flemmingów Czartoryską żyła cała Warszawa. 13 stycznia zmarła ich ukochana córka Teresa. Przed śmiercią nastolatka przez wiele dni strasznie cierpiała.
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Damy srebrnego wieku, Damy Władysława Jagiełły, Epoka hipokryzji czy Seryjni mordercy II RP. Jego najnowsza pozycja to Warcholstwo. Prawdziwa historia polskiej szlachty (2023).
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.
Drodzy Czytelnicy! Nasza strona (jak niemal wszystkie inne) wykorzystuje pliki cookies i podobne technologie, między innymi po to, by dostosowywać treści reklamowe do zainteresowań i preferencji użytkowników. Aby to robić, potrzebujemy Waszej zgody.
Klikając przycisk "Przejdź do serwisu" lub zamykając to okno za pomocą przycisku "x" wyrażasz zgodę na przetwarzanie przez Ingens Media Sp. z o.o. oraz naszych zaufanych partnerów, twoich danych osobowych zapisanych w plikach cookies i innych podobnych technologiach w celu marketingowym, obejmującym w szczególności wyświetlanie spersonalizowanych reklam.
Zgoda nie jest obowiązkowa. Możesz też w dowolnym momencie ją cofnąć. Szczegóły dotyczące naszej polityki prywatności, zakresu zgód, a także wycofania i niewyrażenia zgody znajdziesz w naszej polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje na temat zasad przetwarzania danych oraz twoich uprawnień z tym związanych.
Poprzez korzystanie z serwisu bez zmieniania ustawień prywatności w twojej przeglądarce internetowej wyrażasz zgodę na przechowywanie w Twoim urządzeniu końcowym plików cookies i innych podobnych technologii służących do dopasowywania.