Już od średniowiecza w europejskich kręgach władzy powszechnie zawierano małżeństwa per procura, przez pośrednika. Kościelne kanony nie wymagały, by zarówno kawaler, jak i panna młoda byli obecni na własnym ślubie. Jednego z narzeczonych mógł...
Pisząc o przyczynach francuskiej klęski poniesionej podczas wojny z Niemcami w 1940 roku wymienia się często nietrafioną inwestycję, jaką rzekomo była budowa umocnień zwanych linią Maginota. Krytycy tego projektu podkreślają, że ogromne środki...
Gdyby ktoś poprosił Tadeusza Boya-Żeleńskiego o wybranie dwóch słów najlepiej opisujących seksualność XIX stulecia, raczej nie wahałby się z odpowiedzią. Narzeczeństwo i burdel. Ewentualnie jeszcze trzecie: strach.
22 września 1944 roku dowództwo Armii Krajowej poważnie rozważało ogłoszenie ogólnej kapitulacji. Losy powstania od dawna były przesądzone. Na Solcu wciąż broniła się jednak załoga ostatniego przyczółka. Według Adama Borkiewicza jej bój był...
Przełom lat 80. i 90. XIV wieku należał do najtrudniejszych okresów w życiu Władysława Jagiełły. Królewski kuzyn Witold Kiejstutowicz ogłosił bunt. Rozgorzał poważny kryzys w relacjach z władcą Mazowsza, a dawny namiestnik królestwa Władysław...
W wieku XVI handel zbożem przynosił szlachcicom krociowe zyski. W wieku XVII, w obliczu zapaści gospodarczej i załamania klimatu, panowie zaczęli szukać nowych sposobów napychania kabzy. Wielu przerzuciło się na produkcję wódki, którą następnie...
Piękna i inteligentna dwórka królowej, Maria Kazimiera d’Arquien, wpadła w oko Janowi Sobieskiemu w roku 1655, gdy miała zaledwie 14 lat. Przyszły król twierdził, że już wtedy pragnął uczynić z niej swoją żonę. Pannę wydano jednak za… jego sąsiada...
Henryk książę Walii miał wszelkie zadatki na dobrego władcę. Pierworodny syn króla Anglii i Szkocji Jakuba I Stuarta nigdy jednak nie zasiadł na tronie. Zmarł 6 listopada 1612 roku po wielodniowych męczarniach. Lekarze próbujący ratować jego życie...
Strzelaniny w amerykańskich szkołach zdarzały się niemal od zawsze. W czasach przednowoczesnych, gdy ochrona prawna była więcej niż teoretyczna, a koloniści często musieli osobiście stawać w obronie domów ze strzelbami w dłoniach, trudno było...
Auschwitz, otwarte w czerwcu 1940 roku, było początkowo obozem koncentracyjnym przeznaczonym głównie dla Polaków. Po kilkunastu miesiącach Niemcy przekształcili jednak kompleks w największą fabrykę śmierci w historii. Ilu nieszczęśników tam straciło...
Latem 1655 roku szwedzkie wojsko uderzyło na Rzeczpospolitą. Jednocześnie trwała już inwazja Rosjan na Wielkie Księstwo Litewskie. Niespełna dwa miesiące „potopu” wystarczyły, by zmieść z tronu Jana Kazimierza Wazę. Król, królowa, część...
3 maja 1945 roku doszło do jednej z najtragiczniejszych pomyłek II wojny światowej. Tego dnia samoloty RAF-u zaatakowały niemieckie statki cumujące na redzie portu w Kilonii. Brytyjczycy nie mieli pojęcia, że na pokładzie SS „Cap Arcona” i SS...
Barbara Radziwiłłówna nie budziła w Polsce sympatii. I nie chodzi nawet o wielką kampanię nienawiści, jaka wybuchła w roku 1548, na wieść o potajemnym ślubie króla Zygmunta Augusta z litewską wdówką. Także gdy burza minęła, a nowa władczyni...
Informacje źródłowe zmuszają do zadania bardzo niewygodnych pytań na temat działalności ostatniej żyjącej córki Kazimierza Wielkiego. Czy podczas wielkiej wojny z zakonem krzyżackim królewna działała jako agent Malborka nad Wisłą?
W marcu 1648 roku król Władysław IV – ciężko schorowany i zdruzgotany niedawną śmiercią jedynego syna – odwiedził Wilno. Nie zabawił w litewskiej stolicy długo. Nim zdążył wypocząć po podróży, doszły go wieści o wybuchu powstania kozackiego...
Skłócona z synem Bona Sforza nie tyle wyjechała z Polski, co z niej uciekła. Zygmunt August, przekonany, że matka zabiła mu dwie żony, groził najsurowszymi karami każdemu, kto pomoże starej królowej opuścić Mazowsze. Wreszcie się jednak ugiął. 1...
Niespotykana wcześniej skala szwedzkich grabieży, jaka dotknęła Wielkopolskę jesienią 1655 roku, sprawiła, że na okupowanych przez Skandynawów terenach szybko pojawiła się polska partyzantka. Impulsem do rozpoczęcia walki z najeźdźcą była brawurowa...
Księżna Nevers i Rethel z rodu Gonzagów, wydana za mąż za polskiego króla Władysława IV Wazę, do 1646 roku we wszystkich dokumentach i pismach występuje jako Maria. W kontrakcie małżeńskim niespodziewanie przedstawiano ją jednak inaczej: jako...
Waffen-SS dopuściło się na froncie zachodnim szeregu zbrodni wojennych na alianckich jeńcach. Najgłośniejszą z nich była masakra dokonana 17 grudnia 1944 roku przez żołnierzy grupy bojowej Peiper. Niedaleko belgijskiego Malmedy zamordowali oni z...
Polscy ziemianie stale, przez stulecia, obawiali się wybuchu wielkiej rebelii ludowej. Masowe bunty chłopskie były znane w Niemczech i na Węgrzech. Można było sądzić, że Polsce, gdzie wieśniaków traktowano nawet nie jak niewolników, ale jak...
Z perspektywy wieków łatwo zapomnieć o tym, że decyzja o uczynieniu z Warszawy naczelnego ośrodka politycznego Rzeczpospolitej wyszła z zewnątrz. Została narzucona przez króla i szlachtę bez pytania warszawiaków o zdanie. Mieszkańcy miasta przez...
Paweł Mateńczuk „Naval” przez 14 lat służył w Jednostce Wojskowej GROM. W tym czasie aż dziesięciokrotnie brał udział w misjach w Iraku oraz Afganistanie. W 2007 roku wraz z kolegami trafił do prowincji Kandahar. Na miejscu nie dowierzał...
Elżbieta Habsburżanka, zaręczona z polskim następcą tronu Zygmuntem Augustem, od dziecka była wychowywana na przyszłą królową. Nie mogła przewidzieć, że mąż od pierwszej chwili będzie nią pogardzać, a teściowa – potężna Bona Sforza – zaweźmie się...
Niewiele jest wydarzeń z dziejów morskich podróży, które wzbudziły na przestrzeni ostatnich dekad równie wielką fascynację, co bunt na HMS „Bounty”. Rebelia załogi brytyjskiego okrętu stała się tłem dla pięciu filmów, musicalu, dziesiątek książek. W...
Starożytne Ateny kojarzą się nierozerwalnie z monumentalnymi świątyniami oraz amfiteatrami, których ruiny przetrwały do naszych czasów. Jak jednak wyglądały domy zwykłych Ateńczyków? Mówiąc krótko: zdecydowanie nie chcielibyście w nich mieszkać.
Pertraktacje między polską elitą a litewskim wodzem Jagiełłą, podjęte w roku 1385, wydawały się powtórką aż nazbyt dobrze znanej historii. Do ostatniej chwili liczono się z tym, że ceremonia chrztu i koronacja nie dojdą do skutku, a wszystkie...
Władysław IV Waza wziął drugi ślub w roku 1646, jako człowiek bardzo schorowany, niemal stojący nad grobem. Zmarł niewiele ponad dwa lata później. Pozostawił ambitną żonę i olbrzymie długi. Oraz dwóch braci, skłonnych walczyć o schedę do upadłego.
Droga Polaków deportowanych przez NKWD na Syberię była prawdziwą gehenną. W trakcie wielotygodniowej podróży głód, pragnienie oraz mróz zebrały potworne żniwo. W bydlęcych wagonach zmarły tysiące nieszczęśników. Nastoletni wówczas Edward Kurkowski...
W epoce nowożytnej powszechnie oczekiwano, że „wojna sama się wyżywi”. Armie grabiły wrogie terytoria, aby zaopatrzyć żołnierzy, ale też zapewnić im łupy. To fakt dobrze znany. Warto jednak przypomnieć, że nad Wisłą identycznie postępowało… nasze...
Władysław Jagiełło nie miał żadnego wpływu na wybór swojej drugiej żony. O tym, kto zostanie polską królową zdecydowała na łożu śmierci Jadwiga Andegaweńska. Monarcha, niepewny lojalności poddanych i własnych praw do tronu, mógł tylko przytaknąć...
