Na początku XX wieku Łódź nazywano w prasie „miastem bólu i łez”. Dziennikarze czuli wręcz, jak podkreśla Kamil Śmiechowski na kartach nowej książki, że muszą „wciąż udowadniać sobie, iż zasługuje ona na miano miasta z prawdziwego zdarzenia”. Nie...
Relacje z Wielkim Księstwem Moskiewskim, a następnie Rosją w tak wielkim stopniu zaciążyły na dziejach Polski, że z perspektywy czasu wydają się problemem wręcz odwiecznym. Niesłusznie. Państwo polskie weszło w kontakt z Moskwą dopiero w kilkaset...
Na przełomie 1938 i 1939 roku polskie władze odrzuciły propozycje sojuszu z III Rzeszą oraz odmówiły niemieckim żądaniom terytorialnym. Czy mogły podjąć inną decyzję? W jakiej sytuacji znalazłaby się Polska w razie zawarcia paktu Ribbentrop-Beck?
Debata nad pochodzeniem Jagiellonów trwa od stuleci i nic nie wskazuje na to, by miała dobiec końca. Czy posunięty w latach Władysław Jagiełło rzeczywiście spłodził Kazimierza Jagiellończyka czy może raczej – jak insynuowano już za życia monarchy –...
Dla konkwistadorów odkrycie w połowie XVI wieku ogromnych złóż srebra w Cerro Rico wydawało się istnym darem niebios. Przez nieco ponad dwa stulecia wydobyto tam 45 000 ton cennego kruszcu. Źródło niewyobrażalnego wręcz bogactwa stało jednak...
Wiosną 1942 roku niemieckie władze wojskowe na okupowanym obszarze Francji wydały rozkaz numer 8. Zgodnie z nim wszyscy Żydzi mieli zacząć nosić żółte gwiazdy z napisem „Juif”. Na południu kraju, w oficjalnie niezależnej strefie, podlegającej...
Ofensywne uzbrojenie wikingów składało się z czterech głównych elementów. W walce skandynawscy wojownicy najchętniej sięgali po miecze. Ale przecież nie tylko. Co jeszcze znajdowało się w ich rynsztunku?
Wacław II zapisał się w polskiej pamięci jako najbardziej obcy spośród wszystkich władców panujących w średniowieczu nad Wisłą. Był jednocześnie – i przede wszystkim – królem Czech, co zaowocowało pierwszą w dojrzałym średniowieczu unią personalną...
Oprawcy z oddziału SS-Oberführera Oskara Dirlewangera dopuścili się w trakcie powstania warszawskiego potwornych zbrodni. Pospolici kryminaliści wchodzący w skład jednostki Waffen-SS odpowiadali między innymi za rzeź dziesiątek tysięcy mieszkańców...
Królowa Elżbieta z Pilczy z wielu powodów nie podobała się polskich panom. Nie miała dynastycznego pochodzenia, była zbyt posunięta w latach, by rodzić dzieci, a Władysław Jagiełło ożenił się z nią w tajemnicy i bez konsultacji z elitami. Przede...
Książę Adam Jerzy Czartoryski zakochał się w Elżbiecie Romanowej od pierwszego wejrzenia. Polski magnat przyjaźnił się jednocześnie z jej mężem Aleksandrem. Przyszły car doskonale zdawał sobie sprawę z rodzącego się uczucia. Nie miał jednak za złe...
Wydarzenia z sierpnia 1920 roku nie miały decydującego znaczenia dla losów Europy. Plany przeniesienia rewolucji bolszewickiej na Zachód opierały się na czystych mrzonkach. Katastrofa groziła jednak samej Polsce. Co konkretnie nastąpiłoby w razie...
Gdynia stała się propagandową historią sukcesu i kluczowym kołem zamachowym polskiej gospodarki. Nie był to jednak jedyny port zbudowany od zera w czasach II Rzeczpospolitej. Inwestycja we Władysławowie, choć nie tak spektakularna, zapewniała rzecz...
O Mieszku I mówi się tradycyjnie, że był „pierwszym historycznym władcą Polski”. Za życia nikt go tak jednak nie określał. Mieszko był w oczach sobie współczesnych królem Północy, księciem Wandalów czy władcą „Licicavików” (Lestkowiców?). On sam w...
„A teraz pokażę ci jeszcze coś. Zanim zobaczysz, muszę ci wyjaśnić, że wszystkie gnojowe robaki umierają. Ja jestem humanitarna, zamiast zastrzyku, jaki im się należy, umierają po ludzku” – tak brzmiały przerażające słowa Carmen Mory, kapo z KL...
„Z żadną nie żył król w szczerej i prawdziwej miłości chrześcijańskiej” – pisał Jan Długosz o żonach Władysława Jagiełły. W typowy dla siebie sposób chciał dopiec nielubianemu monarsze, a nawet zasugerować, że w sferze duchowej neofita nigdy nie...
19 lipca 1655 roku Karol X Gustaw wyruszył na wyprawę przeciw Rzeczypospolitej. Wypłynął na czele silnej floty złożonej z trzydziestu dziewięciu okrętów. Na ląd zszedł w Szczecinie – porcie od ćwierćwiecza znajdującym się pod kontrolą Szwecji. Na...
Henryk VIII był do szaleństwa zakochany w Katarzynie Howard. Według relacji świadków król spełniał niemal każdą zachciankę swej o trzydzieści lat młodszej żony. Gdy jednak na jaw wyszła przeszłość królowej monarcha nie okazał jej żadnej litości. W...
Szpitale dla obłąkanych upowszechniły się w Anglii na długo przed tym, jak zaczęto podejmować jakiekolwiek próby leczenia osób chorych umysłowo. Celem nie była pomoc, ale izolacja. Często niosąca straszne konsekwencje.
Jan Tęczyński był jednym z najważniejszych i najbardziej wpływowych Polaków późnego średniowiecza. Dzisiaj nie ma nawet własnej notki na Wikipedii, ale bez niego Jadwiga nigdy nie zostałaby królową, a Jagiełło – królem. Tęczyński zawładnął...
Po latach cierpień i rezygnacji przyszła zmiana. Wiadomo było, że Trzecia Rzesza zaczyna przegrywać i dni dominacji Niemców są już policzone. Więźniowie niemieckich obozów koncentracyjnych spoglądali jednak w przyszłość raczej z lękiem niż z...
Mimo upływu lat kwestia „wyzwalania” ziem obecnej Polski przez Związek Radziecki nadal jest źródłem międzynarodowych sporów i to do tego stopnia, że cenzurze poddaje się nawet sztukę pokazującą niewygodną dla Rosjan wersję wydarzeń.
Kołtun stanowił prawdziwą plagę polskich wsi. Był też niechlubnym symbolem Rzeczpospolitej. Zagranicą wprost wiązano go z naszym krajem.
Generalny gubernator Hans Frank chwalił się, że na okupowanych ziemiach polskich jest prowadzona „rozsądna, ludzka, europejska polityka narodowościowa”. Na dłuższą metę miała ona sprawić, że Polska stanie się „krajem tak samo...
O Polsce mówi się często, że był to kraj bez stosów. Gdy w zachodniej Europy mordowano dziesiątki tysięcy niewinnych kobiet, nad Wisłą miał istnieć bezpieczny, tolerancyjny azyl. Rzecz jasna mamy do czynienia z mitem. U nas również płonęły stosy. W...
Wyrwali jej zęby, wpędzili 50 razy w śpiączkę, wstrzykiwali zatrutą krew. Na tym polegało „leczenie”
„Instytucja szpitala psychiatrycznego znalazła się w najgłębszym kryzysie w całych swych zmiennych dziejach” – pisze Lisa Appignanesi na kartach książki Szalone, złe i smutne. Kobiety i psychiatrzy. Nie ma wcale na myśli XIX wieku i samych początków...
„Odwieczny symbol” – pisze o ozdobnych drzewach wiśni japońska autorka zamieszkała w Londynie, Naoko Abe. W jej słowach nie ma żadnej przesady. Kwitnąca wiśnia – po japońsku: sakura – od niemal niepamiętnych czasów stanowi kluczowy element kultury...
W dzieciństwie Neron był bardzo zżyty ze swoją matką Agrypiną Młodszą. To właśnie jej zawdzięczał cesarski tron. Z czasem jednak pewna siebie i władcza kobieta stała się dla niego przeszkodą. Wreszcie zdecydował się ją zamordować.
W średniowieczu lichwa uchodziła za jeden z najcięższych grzechów. Na ludzi, którzy pożyczali pieniądze na kredyt spadały ataki o wiele bardziej stanowcze niż na morderców i gwałcicieli. Skąd brała się tak wielka nienawiść do kredytodawców?
Wśród oficerów radzieckiego wywiadu Niemiecka Republika Demokratyczna nie uchodziła za prestiżowe miejsce (takim był tylko Zachód). Władimir Putin był jednak zachwycony. Dotąd niedoceniany i spychany na margines, w 1985 roku wreszcie dostał...
