Starożytni Egipcjanie nie znali koła, a przynajmniej nie mieli dla niego żadnego zastosowania. Mimo to 4500 lat temu zdołali wznieść najwyższą budowlę całej epoki: piramidę Cheopsa (Chufu), nazywaną też Wielką Piramidą w Gizie. Jak udało im się tego dokonać za panowania jednego człowieka? Odkrycia z ostatnich kilkunastu lat rzuciły zupełnie nowe światło na kontrowersyjny temat.
Rozmiary Wielkiej Piramidy w Gizie nawet obecnie robią ogromne wrażenie. W chwili budowy boki podstawy, niemal dokładnie kwadratowej, mierzyły po 230 metrów. Wysokość konstrukcji wynosiła zaś ponad 146 metrów. Po upływie 4500 lat piramida Cheopsa „skurczyła” się jednak do 136 metrów.
Reklama
Ile lat panował Cheops?
Jak podaje uznana francuska archeolożka i egiptolożka Guillemette Andreu w książce pt. Egipt w czasach piramid „żeby wypełnić masyw Wielkiej Piramidy, której kubatura wynosi 2 600 000 m3, trzeba było wciągnąć na znaczną wysokość przeszło 2,5 miliona bloków”.
Jednocześnie do niedawna zakładano, że budowa piramidy trwała około 20 lat, tyle bowiem miał panować Cheops. To by zaś oznaczało, że robotnicy musieli układać średnio jeden blok co dwie minuty!
Pisząc swą książkę na przełomie XX i XXI wieku Andreu zawarła w niej ówczesny stan wiedzy na temat budowy piramid. Odkrycia z ostatnich kilkunastu lat rzuciły jednak zupełnie nowe światło na okoliczności wzniesienia piramidy Cheopsa.
Po pierwsze, dzięki zapiskom nadzorcy robotników Merera, odnalezionym w Wadi el-Jarf i datowanym na czasy Cheopsa, ustalono, że faraon panował znacznie dłużej niż dotąd się przyjmowało. Potwierdzają to również inne wykopaliska z ostatnich lat. Obecnie egiptolodzy są zdania, że rządy sławnego króla Egiptu trwały nie dwie dekady, ale co najmniej 27, a być może nawet 30 lat.
Reklama
Już tylko ten szczegół pozwala przyjąć, że budowa największej piramidy nie wymagała aż tak szaleńczego pośpiechu, jak dotąd się wydawało. To zaś niewątpliwie czyniło cały projekt prostszym.
Skała, piasek i gruz zamiast bloków?
Mimo wszystko konieczność ułożenia 2,5 miliona bloków skalnych o średniej wadze 2,5 tony może u niektórych nadal budzić wątpliwości, co do tego czy piramida Cheopsa została zbudowana przez starożytnych Egipcjan.
Nie brakuje przecież zwolenników różnych pseudonaukowych teorii mówiących o tym, że Wielka Piramida mogła powstać tylko z pomocą obcej technologii.
Rzecz jasna naukowcy kategorycznie odrzucają takie tezy. W ostatnich latach mówi się jednak coraz głośniej o tym, że do konstrukcji piramidy wykorzystano znacznie mniej budulca niż dotąd sądzono.
Wielkie historie co kilka dni w twojej skrzynce! Wpisz swój adres e-mail, by otrzymywać newsletter. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.
Jeden z najbardziej uznanych badaczy Wielkiej Piramidy, doktor Hawass Zahi, stwierdził niedawno, że bloków było jedynie około miliona! Dolna część konstrukcji najprawdopodobniej bowiem w znacznej mierze nie została ułożona z formowanych głazów, ale po prostu wykuta w litej skale.
To jednak nie wszystko. Jak podkreśla archeolog i dziennikarz Szymon Zdziebłowski w książce Wielka Piramida „poza tym wewnątrz piramidy znajdują się miejsca wypełnione piaskiem lub gruzem, a może nawet puste przestrzenie”.
Niezbędny budulec pozyskano zaś w większości z kamieniołomów usytuowanych ledwie około 300 metrów od placu budowy.
Reklama
Należy również pamiętać o tym, że w momencie, gdy Cheops rozpoczął wznoszenie kompleksu w Gizie, starożytni Egipcjanie mieli już stuletnie doświadczenie w budowie piramid. Znacznie dłużej byli zaś prawdziwymi mistrzami w obróbce kamienia.
Mieli sto lat doświadczenia
Szymon Zdziebłowski podkreśla, że „Wielka Piramida nie powstała nagle. Nie jest prawdą, że przed nią budowano co najwyżej szałasy i nie znano obróbki kamienia. To były dekady zdobywania doświadczeń”. Dalej zaś dodaje, że jego zdaniem „większym cudem [od wzniesienia piramidy Cheopsa] był sukces amerykańskiego programu Apollo, kiedy 50 lat temu pierwszy człowiek postawił nogę na Księżycu”.
Mając ponad sto lat doświadczenia w budowaniu piramid oraz około trzech dekad na jej wzniesienie, starożytni Egipcjanie mogli bez problemu poradzić sobie z budową Wielkiej Piramidy w Gizie.
Było to bez wątpienia duże wyzwanie, ale dysponując odpowiednią liczbą wykwalifikowanych robotników oraz wiedzą poprzednich pokoleń poddani Cheopsa nie potrzebowali żadnej „nadprzyrodzonej” pomocy, aby wznieść monumentalny grobowiec władcy.
Bibliografia
- Guillemette Andreu, Egipt w czasach piramid, Świat Książki 2012.
- Szymon Zdziebłowski, Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności, Wydawnictwo Poznańskie 2023.
Ilustracja tytułowa: Piramida Cheopsa (Myousry6666/CC BY-SA 4.0).
