Setki tysięcy ptaków zabito, by zadowolić kobiety chcące się modnie ubrać. Gatunek niemal wyginął

Strona główna » XIX wiek » Setki tysięcy ptaków zabito, by zadowolić kobiety chcące się modnie ubrać. Gatunek niemal wyginął

Kobiety nosiły kapelusze nawet nie z piórami, ale całymi okazami ptaków. Makabryczna moda kazała uśmiercać setki tysięcy osobników. Dzisiaj cały gatunek zagrożony jest wyginięciem.

W dziewiętnastowiecznej Anglii mewy nie miały łatwego życia. W latach trzydziestych XIX wieku, gdy na zachodnim wybrzeżu otwarto linię pasażerską, parowce zatrzymywały się, by ci mogli sobie postrzelać do ptaków. Gdy o mewy upomniała się moda, ich los był niemal przesądzony.


Reklama


„Jeśli chcesz być modna, musisz być opierzona”

Zaczęło się od Marii Antoniny (koronowanej na francuską królową w 1774 roku) i jej dwórek, których pierzaste nakrycia głowy zajmowały pół karety. W kolejnych dekadach trend tylko przybierał na sile, zwłaszcza w Imperium Brytyjskim.

Jak pisze Adam Nicolson w książce Krzyk morskich ptaków. Ginący świat podniebnych wędrowców, w 1891 roku na łamach „Los Angeles Times” można było przeczytać, że „Dobrze ubrana kobieta jest dziś równie puchata jak ptak ledwie wyjęty z gniazda”. Blisko dwie dekady później inna gazeta donosiła: „Jeśli chcesz być zimą modna, musisz być opierzona”.

XIX-wieczne kapelusze z piórami
XIX-wieczne kapelusze z piórami… i z całym ptaszyskiem.

Jak wiemy doskonale z lekcji biologii, człowiek gdyby nawet najmocniej próbował, na własnym grzbiecie piór nie wyhoduje. Niesłabnąca moda na ptasie pióra miała zatem krwawe konsekwencje dla głównych zainteresowanych.

Masowe mordowanie ptaków

W XIX wieku nie istniała technologia pozwalająca na wytworzenie sztucznych piór, które z powodzeniem udawałyby te prawdziwe. Zresztą, ówczesne modnisie nie miały ochoty zadowalać się półśrodkami.


Reklama


Jak piszą Daniel James Cole i Nancy Deihl w swojej historii mody, w latach 90. XIX wieku:

Pióra, w szczególności strusi i czapli, stały się niezbędne, a ich sprzedaż i handel nimi eksplodowały, stając się dużym przemysłem. Całe ptasie skrzydła – a w niektórych przypadkach całe ptaki – stały się pełną dramatyzmu dekoracją kapeluszy. […]

Podczas gdy pióra definiowały kapeluszniczą modę, Audubon Society oraz inne stowarzyszenia protestowały przeciwko zarzynaniu ptaków w celu używania ich w ten sposób.

Mewy trójpalczaste na współczesnej fotografii (fot. Malene Thyssen, CC-BY-SA 3,0).
Mewy trójpalczaste na współczesnej fotografii (fot. Malene Thyssen, CC-BY-SA 3,0).

Jeden człowiek, siedemset zabitych ptaków dziennie

Aby zadowolić gusta kobiet ślepo podążających za kapeluszniczą modą powstawały całe zagłębia specjalizujące się w przetrzebianiu ptasich gatunków.

W jednej z miejscowości hrabstwa Devon w Anglii niemal przez okrągły rok przygotowywano ręcznie pióropusze. Wioska była dla osób trudniących się takim rzemiosłem idealnym miejscem, ponieważ w pobliżu znajdowały się uwielbiane przez ptaki klify.


Reklama


W szczycie sezonu wprawiony skubacz był w stanie jednego dnia obedrzeć z piór nawet do 700 ptaków. Jak komentuje Adam Nicolson:

Według jednego z dziewiętnastowiecznych szacunków w ciągu dwóch tygodni zabijano nawet dziewięć tysięcy mew z Lundy [wyspa u wybrzeży Wielkiej Brytanii]. Nawet jeśli to przesada, wydaje się jasne, że populacja mew trójpalczastych na Lundy (która wynosi teraz ledwie sto par i wciąż maleje) padła ofiarą częstych i regularnych polowań.

Spóźniona interwencja

Przyrodnicy na Wyspach Brytyjskich nie mieli wyjścia – musieli zająć się ratowaniem gatunku.

Eksterminacja ptaków przez kobietę pragnącą ich piór. Grafika z początku XX wieku.

Nie chodziło im wcale o zmianę mody, czy zachwyty nad pięknem tych ptaków. Ważniejsze było zachowanie bioróżnorodności, a prowadzone na masową skalę bez żadnej kontroli polowania doprowadziły mewy trójpalczaste na skraj wyginięcia.

W 1869 roku brytyjski parlament wprowadził pierwsze prawo zabraniające polowań na morskie ptaki w trakcie sezonu lęgowego. Dzisiaj jednak los gatunku wciąż jest niepewny. A wszystko z winy zamiłowania do morderczej mody.

Bibliografia

  • Cole D.J., Deihl N., The History of Modern Fashion, London 2015.
  • Graham F., Gulls: A Social History, New York 1975.
  • Nicolson A., Krzyk morskich ptaków. Ginący świat podniebnych wędrowców, Kraków 2017.
Autor
Aleksandra Zaprutko-Janicka
3 komentarze

 

Dołącz do dyskusji

Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Kamil Janicki

Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.