W dziedzinie pomiaru czasu średniowieczni Europejczycy pozostawali nieco w tyle za mieszkańcami Chin czy Bliskiego Wschodu. U schyłku epoki pojawił się jednak wynalazek, który na dobre zmienił nie tylko sposób mierzenia, ale też postrzegania upływu...
Rozpoczęta 19 kwietnia 1775 roku wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych była jednym z najistotniejszych momentów w nowożytnej historii świata. Napięcie między mieszkańcami kolonii a Londynem narastało latami. O tym dlaczego ci pierwsi...
Okres od drugiej połowy XVI do XVII stulecia stanowił szczyt potęgi Hiszpanii. Ogromne imperium kolonialne, nad którym nigdy nie zachodziło słońce, przynosiło Madrytowi kolosalne zyski dzięki płynącym z Nowego Świata olbrzymim ilościom cennych...
20 września 1519 roku z portu Sanlúcar wypłynęła flotylla złożona z pięciu okrętów, którą dowodził Ferdynand Magellan. Był to początek jednej z najsłynniejszych wypraw w dziejach ludzkości. Kiedy trzy lata później rejs dobiegł końca do Hiszpanii...
Husaria święciła swoje triumfy w XVI i XVII wieku. Wraz z postępującym upadkiem Rzeczpospolitej również znaczenie skrzydlatej kawalerii stawało się coraz mniejsze. W XVIII wieku była ona już tylko wojskiem paradnym. Oto kiedy dokładnie po raz...
Wyruszając 3 sierpnia 1492 roku z Palos w rejs na zachód Krzysztof Kolumb liczył, że odkryje nowy szlak do Indii. Gdy w marcu następnego roku powrócił do Hiszpanii i ogłosił sukces spotkał się z wielkim zainteresowaniem. Jednak, wbrew obiegowej...
Zapomniana formacja kawalerii z ziem Wielkiego Księstwa Litewskiego. Jak blisko było jej do husarii?
Kawaleria Rzeczpospolitej Obojga Narodów budzi odruchowo skojarzenie ze skrzydlatą husarią. Bardziej obeznani z tematem wymienią jeszcze jazdę pancerną zwaną również kozacką, lisowczyków, dragonów czy rajtarów. Mało kto jednak pamięta o...
W pierwszej połowie XVII wieku licząca zaledwie 1,25 miliona mieszkańców Szwecja stała się prawdziwym europejskim mocarstwem. Było to zasługą niezwykle sprawnie działającej machiny wojennej stworzonej przez króla Gustawa II Adolfa. O reformach...
Polscy chłopi, powodowani jednocześnie biedą i tradycją, przez stulecia radzili sobie w domach bez jakichkolwiek mebli stolarskiej roboty. Używali sprzętów, które byli w stanie sami sklecić i ociosać z materiału dostępnego pod ręką. Jeśli od...
Dzięki swym licznym triumfom husaria stała się symbolem nowożytnej polskiej wojskowości. Jednocześnie skrzydlata kawaleria obrosła wieloma mitami. Oto fakty na temat słynnej jazdy, które warto znać.
Husaria przez dwa stulecia odnosiła spektakularne triumfy w bitwach z często wielokrotnie liczniejszym przeciwnikiem. Uzbrojeni w długie kopie skrzydlaci jeźdźcy stanowili prawdziwą zmorę dla piechoty wroga, która w bezpośrednim starciu była skazana...
Towarzysze husarscy, z reguły wywodzący się z zamożnej szlachty posesjonatów, stanowili kręgosłup chorągwi skrzydlatej jazdy. W teorii byli równi hetmanowi, a nawet królowi. To właśnie oni spełniali rolę współczesnych oficerów. Na ich barkach...
Hiszpanie potrzebowali zaledwie kilkudziesięciu lat, aby podbić większość terenów Ameryki Środkowej i Południowej. Stworzone przez Madryt imperium kolonialne przetrwało blisko 400 lat. Oto dlaczego przybyszom z Półwyspu Iberyjskiego udało się tak...
Zachowane źródła, ale też publikacje naukowe, często zakłamują obraz życia dworskiego doby renesansu w zamku na Wawelu (i we wszelkich innych miejscach pobytu króla). Jest w nich mowa głównie o bezpośrednim otoczeniu najjaśniejszego pana. A więc na...
Dowódcą roty husarskiej był rotmistrz. Z reguły kandydatów na rotmistrzów przedstawiał królowi hetman wielki. Rotmistrz dowodził chorągwią, odpowiadał za dyscyplinę podległych mu husarzy oraz przekazywanie żołdu w ręce towarzyszy. To on nadzorował...
Harówka trwająca nawet 20 godzin na dobę. Głodowa dieta i wysokie podatki płacone właścicielom ziemskim. Życie milionów japońskich chłopów w epoce Tokugawa było ciągłą walką o przetrwanie. Tak 300 lat temu wyglądała codzienność mieszkańców wsi w...
Szwedzki król Gustaw II Adolf był bez wątpienia jednym z największych wodzów XVII-wiecznej Europy. Wielokrotnie prowadził swoje wojska do spektakularnych triumfów. Nigdy też nie uchylał się od walki na pierwszej linii. Za swoją brawurę zapłacił...
Pospolite ruszenie, a więc formacja zbrojna złożona nie z zawodowców, ale z mas nieprzeszkolonej i nieprzygotowanej do walki szlachty, było rozwiązaniem nader archaicznym już u schyłku średniowiecza. W Polsce przetrwało jednak do samego końca...
Hiszpańscy konkwistadorzy potrzebowali zaledwie kilkudziesięciu lat, aby zbudować olbrzymie imperium kolonialne w „Nowym Świecie”. Przynosiło ono niewyobrażalne wręcz bogactwa, potworną cenę za co płaciła rdzenna ludność Ameryki. O tym jaki los...
Na początku XVI wieku dynastia Jagiellonów znajdowała się u szczytu potęgi. Jej przedstawiciele zasiadali nie tylko na tronie Polski i Litwy, ale również Czech oraz Węgier. Zdecydowanie nie było to w smak cesarzowi Maksymilianowi I z dynastii...
Podboje prowadzone w pierwszych dekadach XVI wieku przez Hernanda Korteza, Francisca Pizarro oraz ich następców sprawiły, że Hiszpania zdobyła ogromne posiadłości w Ameryce Środkowej i Południowej. Sukcesy konkwistadorów okupione były jednak...
Kiedy w XVII wieku Japonia wkroczyła w długotrwały okres stabilizacji i pokoju, a także znikło zagrożenie zagraniczne, wojownicy stali się zbędni. Oprócz stłumienia kilku powstań chłopskich, nielicznych przypadków konieczności walki o honor panów i...
Od początku XVII wieku polska lekka jazda cieszyła się dużym uznaniem w armii cesarskiej z racji posiadanego doświadczenia wojskowego i zaangażowania po stronie katolickiej. Tak było w pierwszych latach wojny trzydziestoletniej, choć w gronie...
Tokugawa Ieyasu, to jedna z najważniejszych postaci w długiej historii Japonii. Po tym, jak w 1603 roku rozprawił się z przeciwnikami, jego ród dzierżył faktyczne władzę nad krajem kwitnącej wiśni przez ponad ćwierć tysiąclecia. O człowieku, który...
Jan Zamoyski pod koniec XVI wieku był najpotężniejszym polskim magnatem. Kanclerz wielki koronny i hetman wielki koronny swój ogromny majątek i wpływy zawdzięczał królowi Stefanowi Batoremu. Współpraca obu mężów stanu układała się doskonale...
Husaria stanowiła formację niezwykle elitarną. Nawet w szczytowym momencie Korona i Litwa były w stanie wystawić zaledwie kilka tysięcy skrzydlatych kawalerzystów. Jednak dzięki swemu wyszkoleniu i taktyce słynna jazda potrafiła zwyciężać nawet...
Rozpoczęta w 1618 roku wojna trzydziestoletnia uważana jest za pierwszy wielki europejski konflikt. Jego osią była rywalizacja Habsburgów z rządzącymi Francją Burbonami. O przyczynach oraz wybuchu wojny, która wstrząsnęła imperium Habsburgów, pisze...
Królowie Polski z dynastii Jagiellonów przywiązywali bardzo dużą wagę do astrologii, uważanej na przełomie średniowiecza oraz epoki nowożytnej za całkowicie poważny dział nauki. Dla każdego potomka pary królewskiej stawiano horoskopy w chwili...
Mimo całej swojej potęgi i oszałamiających zysków masowy przemysł branży modowej jest stosunkowo świeżym zjawiskiem. Jeszcze nowszym jest próba stworzenia standardowej rozmiarówki. Aż do XIX wieku prawie wszystkie ubrania były produkowane ręcznie...
Pańszczyzna nie była charakterystyczna wyłącznie dla Polski. Nad Wisłą chłopów wyzyskiwano szczególnie bezwzględnie, ale podobny model zależności obowiązywał też w innych krajach środkowej Europy. Interesujące spojrzenie na los chłopów sprzed ponad...