Jan Zamoyski pod koniec XVI wieku był najpotężniejszym polskim magnatem. Kanclerz wielki koronny i hetman wielki koronny swój ogromny majątek i wpływy zawdzięczał królowi Stefanowi Batoremu. Współpraca obu mężów stanu układała się doskonale...
Husaria stanowiła formację niezwykle elitarną. Nawet w szczytowym momencie Korona i Litwa były w stanie wystawić zaledwie kilka tysięcy skrzydlatych kawalerzystów. Jednak dzięki swemu wyszkoleniu i taktyce słynna jazda potrafiła zwyciężać nawet...
Rozpoczęta w 1618 roku wojna trzydziestoletnia uważana jest za pierwszy wielki europejski konflikt. Jego osią była rywalizacja Habsburgów z rządzącymi Francją Burbonami. O przyczynach oraz wybuchu wojny, która wstrząsnęła imperium Habsburgów, pisze...
Królowie Polski z dynastii Jagiellonów przywiązywali bardzo dużą wagę do astrologii, uważanej na przełomie średniowiecza oraz epoki nowożytnej za całkowicie poważny dział nauki. Dla każdego potomka pary królewskiej stawiano horoskopy w chwili...
Mimo całej swojej potęgi i oszałamiających zysków masowy przemysł branży modowej jest stosunkowo świeżym zjawiskiem. Jeszcze nowszym jest próba stworzenia standardowej rozmiarówki. Aż do XIX wieku prawie wszystkie ubrania były produkowane ręcznie...
Pańszczyzna nie była charakterystyczna wyłącznie dla Polski. Nad Wisłą chłopów wyzyskiwano szczególnie bezwzględnie, ale podobny model zależności obowiązywał też w innych krajach środkowej Europy. Interesujące spojrzenie na los chłopów sprzed ponad...
Dzisiaj zarówno ściany, okiennice, kolumny krużganków, jak i dachy zamku na Wawelu mają stonowane barwy. Rezydencja, w której 500 lat temu mieszkali Zygmunt Stary i Bona Sforza wyglądała jednak zupełnie inaczej. Dzisiaj mogłaby się wydać pstrokata i...
Zygmunt III Waza został wybrany na tron Rzeczpospolitej Obojga Narodów w wieku zalewie 21 lat. Wnuk Zygmunta Starego i Bony Sforzy sprawował rządy nad Wisłą przez kolejne 45 lat. Jego panowanie budzi jednak wiele kontrowersji. Ogromny wpływ na...
Wbrew obiegowej opinii, którą wiele osób wynosi ze szkoły, Jagiellonowie wcale nie byli w Polsce dziedziczną dynastią. Każdy kandydat do tronu z tego rodu musiał zostać zatwierdzony przez elity. Elekcja nie była jeszcze wówczas wolna, nie...
Droga dynastii Habsburgów do potęgi. Jak stali się najbardziej wpływowym rodem panującym kontynentu?
Habsburgowie rozpoczęli karierę jako należąca do raczej drobnego rycerstwa rodzina, posiadająca niewielkie grunty i zamek w dzisiejszym szwajcarskim kantonie Argowia. Tak skromne początki nie przeszkodziły im jednak w zdobyciu najpierw korony...
Elektor saski Fryderyk August I Wettyn zasiadł na polskim tronie, jako August II w 1697 roku. Władzę sprawował z kilkuletnią przerwą aż do 1733 roku. O tym jaki wpływ na Rzeczpospolitą Obojga Narodów miało jego panowanie pisze Miloš Řezník w...
Położony nad Tybrem Rzym wielokrotnie doświadczał skutków powodzi. Jedną z najbardziej niszczycielskich była ta, która dosięgła Wiecznego Miasta w grudniu 1495 roku. Jej konsekwencje były opłakane dla mieszkańców.
Logistyka to rzadko poruszany temat z dziejów polskiej wojskowości. Ciekawy wycinek zagadnienia ukazuje Marek Plewczyński w książce Newel 1562. Opowiada o tym, jak wyglądał przemarsz polsko-litewskich wojsk, złożonych głównie z kawalerii, w tym z...
Stanisław Szczęsny Potocki dysponował olbrzymim majątkiem. Budując dla siebie nową siedzibę wzorował ją na Wersalu Ludwika XIV. Efekt kilkuletnich prac budził podziw wszystkich, którzy mieli okazje zawitać do Tulczyna. Twierdzono nawet, że pałac był...
Rozpoczęte w 1494 roku wojny włoskie ciągnęły się aż przez 65 lat. W konflikt o panowanie nad Półwyspem Apenińskim wciągnięte zostały między innymi Hiszpania, Francja, Habsburgowie, Państwo Kościelne, liczne włoskie królestw, a nawet Anglia czy...
Kiedy Franciszek Salezy Potocki przyszedł na świat w 1700 roku gałąź słynnego rodu, z której się wywodził, nie przodowała wśród polskich latyfundystów. Gdy jednak żegnał się ze światem 72 lata później sam uchodził za najbogatszego magnata swojej...
Zwarte oddziały pikinierów uzbrojonych w długą broń drzewcową stanowiły niezwykle trudnego przeciwnika dla kawalerii. Husarze jednak niejednokrotnie udowodnili, że są w stanie pokonać tak uzbrojonego wroga. O tym, jak skrzydlata kawaleria tego...
Lukrecja Borgia aż trzykrotnie wychodziła za mąż. Gdy pierwszy raz stawała na ślubnym kobiercu miała zaledwie 13 lat. Jej mężem został dwukrotnie starszy Giovanni Sforza. Wesele pary, które wyprawił w Watykanie ojciec panny młodej papież Aleksander...
Franciszek Ksawery Branicki przez wiele lat był bliskim przyjacielem Stanisława Augusta Poniatowskiego. Dzięki tej znajomości stał się jednym z najpotężniejszych magnatów w Rzeczpospolitej. W pewnym momencie hetman wielki koronny odwrócił się jednak...
Potop szwedzki był prawdziwą katastrofą dla Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Wojna z lat 1655-1660 przyniosła Koronie niespotykane nigdy wcześniej straty demograficzne, jak również gospodarcze. O przyczynach konfliktu, który obrócił kraj w ruinę...
Dyscyplina to jeden z kluczowych czynników pozwalających odnosić zwycięstwa na polu walki. Nie inaczej było w przypadku husarii. Skrzydlatą jazdę obowiązywały liczne zasady, których złamanie groziło surowymi karami. Nie zawsze jednak udawało się...
Zamek na Wawelu pozostawał ważnym symbolem aż do upadku pierwszej Rzeczpospolitej. Od przełomu XVI i XVII wieku nie mieszkał w nim jednak żaden król Polski. Główna rezydencja monarsza została przeniesiona do Warszawy przez Zygmunta III Wazę. Zarazem...
Rodrigo Borgia dla władzy i bogactwa był gotów zrobić wszystko. Gdy w 1492 roku został wybrany na tron Piotrowy nastał jeden z najmroczniejszych okresów w dziejach papiestwa. Chcąc zapewnić swemu licznemu nieślubnemu potomstwu odpowiednią pozycję...
Bona Sforza była pierwszą Włoszką wyniesioną na polski tron. I trafiła nad Wisłę akurat w chwili, gdy finalizowano przebudowę spektakularną przebudowę zamku na Wawelu czerpiącą pełnymi garściami z renesansowych wzorców przyjętych za Alpami. Monarsze...
Wielkie triumfy husarii z XVI i XVII wieku byłyby niemożliwe bez doskonałego wyszkolenia skrzydlatych kawalerzystów. To ono sprawiało, że słynna jazda potrafiła odnosić triumfy nad wielokrotnie liczniejszym przeciwnikiem. Jak zatem wyglądał trening...
Renesansowe włoskie malarstwo nierozerwalnie kojarzy się Leonardem da Vinci, Michałem Aniołem czy Rafaelem Santi. W dobie odrodzenia na Półwyspie Apenińskim tworzyły również niezwykle utalentowane malarki. o których mówi się jednak znacznie rzadziej...
Zamek na Wawelu nie stanowił w epoce renesansu spójnej całości. Składał się z kilku odrębnych gmachów, w których z kolei mieściło się łącznie kilkanaście różnych apartamentów. Na wyższych piętrach żyli i sypiali król, królowa, członkowie ich rodziny...
Przez blisko dwa stulecia husaria uchodziła za najlepszą kawalerię w Europie. W tym czasie słynna jazda zapisała na swoim koncie wiele spektakularnych triumfów. Jednak począwszy od końca XVII wieku skrzydlaci jeźdźcy odgrywali coraz mniejszą rolę na...
W czasach renesansu w skład zamku na Wawelu wchodził budynek, który dzisiaj już nie istnieje. Na bocznym, ukrytym dziedzińcu Batorego (oczywiście nazwanym tak dopiero później) stała murowana łaźnia, przeznaczona dla królowych i dwórek. Gmach...
Pontyfikat Aleksandra VI (1492-1503) przeszedł do historii jako jeden z najmroczniejszych okresów w historii papiestwa. Naznaczony był licznymi skandalami oraz bezwzględną walką o wpływy na Półwyspie Apenińskim. O tym, jak kardynał Rodrigo Borgia...
