Nowożytność

Dzisiaj zarówno ściany, okiennice, kolumny krużganków, jak i dachy zamku na Wawelu mają stonowane barwy. Rezydencja, w której 500 lat temu mieszkali Zygmunt Stary i Bona Sforza wyglądała jednak zupełnie inaczej. Dzisiaj mogłaby się wydać pstrokata i...

Zygmunt III Waza został wybrany na tron Rzeczpospolitej Obojga Narodów w wieku zalewie 21 lat. Wnuk Zygmunta Starego i Bony Sforzy sprawował rządy nad Wisłą przez kolejne 45 lat. Jego panowanie budzi jednak wiele kontrowersji. Ogromny wpływ na...

Wbrew obiegowej opinii, którą wiele osób wynosi ze szkoły, Jagiellonowie wcale nie byli w Polsce dziedziczną dynastią. Każdy kandydat do tronu z tego rodu musiał zostać zatwierdzony przez elity. Elekcja nie była jeszcze wówczas wolna, nie...

Elektor saski Fryderyk August I Wettyn zasiadł na polskim tronie, jako August II w 1697 roku. Władzę sprawował z kilkuletnią przerwą aż do 1733 roku. O tym jaki wpływ na Rzeczpospolitą Obojga Narodów miało jego panowanie pisze Miloš Řezník w...

Położony nad Tybrem Rzym wielokrotnie doświadczał skutków powodzi. Jedną z najbardziej niszczycielskich była ta, która dosięgła Wiecznego Miasta w grudniu 1495 roku. Jej konsekwencje były opłakane dla mieszkańców.

Logistyka to rzadko poruszany temat z dziejów polskiej wojskowości. Ciekawy wycinek zagadnienia ukazuje Marek Plewczyński w książce Newel 1562. Opowiada o tym, jak wyglądał przemarsz polsko-litewskich wojsk, złożonych głównie z kawalerii, w tym z...

Rozpoczęte w 1494 roku wojny włoskie ciągnęły się aż przez 65 lat. W konflikt o panowanie nad Półwyspem Apenińskim wciągnięte zostały między innymi Hiszpania, Francja, Habsburgowie, Państwo Kościelne, liczne włoskie królestw, a nawet Anglia czy...

Kiedy Franciszek Salezy Potocki przyszedł na świat w 1700 roku gałąź słynnego rodu, z której się wywodził, nie przodowała wśród polskich latyfundystów. Gdy jednak żegnał się ze światem 72 lata później sam uchodził za najbogatszego magnata swojej...

Zwarte oddziały pikinierów uzbrojonych w długą broń drzewcową stanowiły niezwykle trudnego przeciwnika dla kawalerii. Husarze jednak niejednokrotnie udowodnili, że są w stanie pokonać tak uzbrojonego wroga. O tym, jak skrzydlata kawaleria tego...

Lukrecja Borgia aż trzykrotnie wychodziła za mąż. Gdy pierwszy raz stawała na ślubnym kobiercu miała zaledwie 13 lat. Jej mężem został dwukrotnie starszy Giovanni Sforza. Wesele pary, które wyprawił w Watykanie ojciec panny młodej papież Aleksander...

Franciszek Ksawery Branicki przez wiele lat był bliskim przyjacielem Stanisława Augusta Poniatowskiego. Dzięki tej znajomości stał się jednym z najpotężniejszych magnatów w Rzeczpospolitej. W pewnym momencie hetman wielki koronny odwrócił się jednak...

Potop szwedzki był prawdziwą katastrofą dla Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Wojna z lat 1655-1660 przyniosła Koronie niespotykane nigdy wcześniej straty demograficzne, jak również gospodarcze. O przyczynach konfliktu, który obrócił kraj w ruinę...

Dyscyplina to jeden z kluczowych czynników pozwalających odnosić zwycięstwa na polu walki. Nie inaczej było w przypadku husarii. Skrzydlatą jazdę obowiązywały liczne zasady, których złamanie groziło surowymi karami. Nie zawsze jednak udawało się...

Zamek na Wawelu pozostawał ważnym symbolem aż do upadku pierwszej Rzeczpospolitej. Od przełomu XVI i XVII wieku nie mieszkał w nim jednak żaden król Polski. Główna rezydencja monarsza została przeniesiona do Warszawy przez Zygmunta III Wazę. Zarazem...

Rodrigo Borgia dla władzy i bogactwa był gotów zrobić wszystko. Gdy w 1492 roku został wybrany na tron Piotrowy nastał jeden z najmroczniejszych okresów w dziejach papiestwa. Chcąc zapewnić swemu licznemu nieślubnemu potomstwu odpowiednią pozycję...

Bona Sforza była pierwszą Włoszką wyniesioną na polski tron. I trafiła nad Wisłę akurat w chwili, gdy finalizowano przebudowę spektakularną przebudowę zamku na Wawelu czerpiącą pełnymi garściami z renesansowych wzorców przyjętych za Alpami. Monarsze...

Wielkie triumfy husarii z XVI i XVII wieku byłyby niemożliwe bez doskonałego wyszkolenia skrzydlatych kawalerzystów. To ono sprawiało, że słynna jazda potrafiła odnosić triumfy nad wielokrotnie liczniejszym przeciwnikiem. Jak zatem wyglądał trening...

Renesansowe włoskie malarstwo nierozerwalnie kojarzy się Leonardem da Vinci, Michałem Aniołem czy Rafaelem Santi. W dobie odrodzenia na Półwyspie Apenińskim tworzyły również niezwykle utalentowane malarki. o których mówi się jednak znacznie rzadziej...

Zamek na Wawelu nie stanowił w epoce renesansu spójnej całości. Składał się z kilku odrębnych gmachów, w których z kolei mieściło się łącznie kilkanaście różnych apartamentów. Na wyższych piętrach żyli i sypiali król, królowa, członkowie ich rodziny...

Przez blisko dwa stulecia husaria uchodziła za najlepszą kawalerię w Europie. W tym czasie słynna jazda zapisała na swoim koncie wiele spektakularnych triumfów. Jednak począwszy od końca XVII wieku skrzydlaci jeźdźcy odgrywali coraz mniejszą rolę na...

W czasach renesansu w skład zamku na Wawelu wchodził budynek, który dzisiaj już nie istnieje. Na bocznym, ukrytym dziedzińcu Batorego (oczywiście nazwanym tak dopiero później) stała murowana łaźnia, przeznaczona dla królowych i dwórek. Gmach...

Pontyfikat Aleksandra VI (1492-1503) przeszedł do historii jako jeden z najmroczniejszych okresów w historii papiestwa. Naznaczony był licznymi skandalami oraz bezwzględną walką o wpływy na Półwyspie Apenińskim. O tym, jak kardynał Rodrigo Borgia...

Począwszy od połowy XVII wieku Rzeczpospolita Obojga Narodów coraz wyraźniej traciła na znaczeniu. W drugiej dekadzie XVIII stulecia stała się de facto rosyjskim protektoratem. Szlachta była jednak pewna, że kraj nie może upaść. Początkowo również...

Husaria stanowiła elitę wojsk Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Dzięki szarżom skrzydlatej kawalerii odniesiono jedne z największych triumfów polskiego oręża w XVI i XVII wieku. O tym jak liczna na przestrzeni stuleci była najlepsza jazda na...

Elżbieta I Wielka rządziła Anglią przez ponad 44 lata. W tym czasie ujawniono wiele spisków, które miały na cele odsunięciu od władzy ostatniej z przedstawicielki dynastii Tudorów. Najgroźniejszą rywalką monarchini bez wątpienia była królowa Szkotów...

W styczniu 1595 roku na zamku wawelskim doszło do katastrofy. Na skutek budowlanej fuszerki (a nie eksperymentów alchemicznych, jak mówiły późniejsze legendy) w rezydencji polskich królów wybuchł niszczycielski pożar. Żywioł spustoszył wiele spośród...

Ciekawym zagadnieniem funkcjonowania husarii była instytucja królewskich chorągwi husarskich w armii polskiej i litewskiej. Stanowiły one element swoistej rywalizacji króla z hetmanami o faktyczne wpływy w wojsku. O najbardziej elitarnych formacjach...

Barbara Zápolya nosiła koronę polskich królowych bardzo krótko: tylko od roku 1512 do 1515. Odeszła młodo. Na pewno nie miała więcej niż 25 lat, a zdaniem części autorów była zaledwie dziewiętnastolatką. To by znaczyło, że żoną króla Polski Zygmunta...