Najlepszymi hoplitami w starożytnej Grecji byli bez wątpienia Spartanie. Podporządkowywali oni bowiem całkowicie swoje życie szlifowaniu umiejętności bojowych. A jak sytuacja pod tym względem prezentowała się u największego rywala Lacedemończyków –...
W starożytnej Grecji używano wielu różnych technik szyfrowania poufnej komunikacji. Do najbardziej znanych należał szyfr przestawieniowy skytale (nazywany czasem scytale). Własny jego wariant opracowali również Spartanie. O sposobach mieszkańców...
Wilczyca karmiąca malutkich Romulusa i Remusa nierozerwalnie kojarzy się z mitem założycielskim starożytnego Rzymu. Stała się ona wręcz symbolem Wiecznego Miasta. Dlaczego jednak legendarni fundatorzy przyszłej stolicy antycznego imperium w ogóle...
Przy okazji wielkich inwestycji budowlanych media często informują, że takie czy inne prace opóźniły się z powodu prowadzonych wykopalisk archeologicznych. Mało kto zdaje sobie jednak sprawę z tego, jak przełomowe są rezultaty ratunkowych badań...
Kwestie wyżywienia to nie tylko gust i nawyk. Jak wyjaśnia profesor Krzysztof Gawlikowski, sztuka kulinarna miała kluczowe znaczenie w kulturze dawnych Chin. Już od epoki starożytnej czerpała z niej, a zarazem ją kształtowała.
Przechwycenie wrogich rozkazów w trakcie działań wojennych może mieć ogromny wpływ na ostateczny wynik nadchodzącego starcia. Zdawano sobie z tego doskonale sprawę już w starożytności. Dlatego od tysiącleci używano różnego rodzaju szyfrów. Również...
Mitologia starożytnych Greków i Rzymian pełna jest niezwykłych stworzeń stanowiących hybrydy człowieka i różnych zwierząt. Bez wątpienia jednym z najbardziej rozpoznawalnych jest Minotaur. O tym dlaczego opowieść o synu królowej Pazyfae odcisnęła...
W 58 roku p.n.e. wojska dowodzone przez Juliusza Cezara rozpoczęły podbój Galii. Mimo zaciętego oporu celtyckich plemion legiony odnosiły kolejne zwycięstwa. 21 października 54 p.n.e. pod Aduatucą starożytni Rzymianie ponieśli jednak nieoczekiwaną...
Starożytne rzymskie fortece. W takich warunkach żyli legioniści strzegący granic antycznego imperium
Dzięki trwającym setki lat podbojom imperium zbudowane przez starożytnych Rzymian w szczytowym momencie zajmowało aż 6,5 miliona kilometrów kwadratowych. Do strzeżenia granic cesarstwa potrzebne były setki tysięcy legionistów. Stacjonowali oni w...
Pustelnictwo było zjawiskiem niezwykle charakterystycznym dla wczesnego Kościoła. U schyłku starożytności i na początku epoki średniowiecznej nie działały jeszcze złożone i sformalizowane wspólnoty zakonne. Ludzie pragnący poświęcić się kontemplacji...
Żelazna dyscyplina była jednym z głównych czynników wpływających na potencjał militarny starożytnego Rzymu i skuteczność jego armii. To dzięki niej wojska republiki, a później cesarstwa przez setki lat dominowały na antycznych polach bitew. Oto co...
Dwie największe piramidy w Gizie – wzniesione cztery i pół tysiąca lat temu dla faraonów Cheopsa (Chufu) i Chefrena – z zewnątrz wyglądają bardzo podobnie. Łatwo je odróżnić, ponieważ powłoka tej drugiej, tak zwana licówka, zachowała się w lepszym...
Bitwa pod Termopilami z 480 roku p.n.e. to bez dwóch zdań jedna z najsłynniejszych batalii starożytności. Chociaż od starcia minęło już 2500 lat to Spartanie Leonidasa nadal pozostają symbolem bohaterstwa i poświęcenia. Jednocześnie mimo wielu prób...
Tajniki pracy budowniczych piramidy Cheopsa. Jak radzili sobie bez tego, co dzisiaj jest nieodzowne?
Budowa piramidy Cheopsa – a więc najwyższej konstrukcji, jaką wzniósł człowiek w epoce starożytnej – była przedsięwzięciem wymagającym nie tylko ogromnego nakładu pracy, lecz także imponujących umiejętności technicznych, spójnej wizji i niezrównanej...
Wykopaliska archeologiczne i starożytne źródła jasno dowodzą, że problemy z uzębienie były codziennością dla antycznych Rzymian. W szczególności dotykały one zamożniejszych mieszkańców imperium. Ich bogata w cukry dieta sprzyjała bowiem psuciu się...
Według głęboko zakorzenionego mitu w 480 roku p.n.e. pod Termopilami naprzeciw ogromnej armii perskiego króla Kserksesa I stanęło zaledwie 300 Spartan dowodzonych przez króla Leonidasa. Przez trzy dni starożytni hoplici stawiali mężny opór...
Niewiele jest źródeł pisanych, rzucających światło na to, jak faktycznie funkcjonowały gospodarstwa domowe i latyfundia w starożytnym Rzymie. Do najcenniejszych zalicza się zachowany w całości, dwunastotomowy traktat Lucjusza Kolumelli z I wieku n.e...
Gdy jest mowa o kompleksie w Gizie, na plan pierwszy zawsze wysuwają się trzy piramidy faraonów: Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa. Ta ostatnia jest wprawdzie przeszło dwa razy mniejsza od sąsiednich, ale i tak należy zaliczać ją do wielkich. W Gizie...
Starożytny Rzym był imperium pełnym kontrastów, gdzie skrajna nędza sąsiadowała z trudnym do wyobrażenia bogactwem. Wystarczy powiedzieć, że aż 200 tysięcy obywateli Wiecznego Miasta było tak ubogich, że co miesiąc otrzymywało przydział darmowego...
Niewiele starożytnych batalii rozbudza wyobraźnię w stopniu podobnym, co stoczona w sierpniu 480 roku p.n.e. bitwa pod Termopilami. Spartanie, którzy stanęli tam do boju z Persami nawet po upływie 2500 lat pozostają symbolem bohaterstwa i...
W Komorze Króla, a więc najważniejszym i najwyżej ulokowanym pomieszczeniu piramidy Cheopsa, znajdują się dwa tajemnicze otwory. Umieszczono je w przeciwległych ścianach, północnej i południowej, na wysokości około 90 centymetrów. Mają prostokątny...
Począwszy od przełomu II i I wieku p.n.e. legiony starożytnego Rzymu były armią niemal w pełni zawodową. Trafiający do nich mężczyźni mieli zapewnione wyposażenie, wikt oraz żołd. W zamian jednak żołnierze zobowiązywali się do wieloletniej służby...
Trudno wskazać drugą postać, która odcisnęła równie wyraźne piętno na dziejach antycznych Aten co Perykles. Potężny strategos był faktycznym przywódcą miasta-państwa przez trzydzieści lat. Okres mniej więcej od 461 do 429 roku p.n.e. nazywa się...
Po 48 roku p.n.e. Juliusz Cezar usunął ostatnich buntowników i konkurentów do pełnej władzy nad Rzymem. To wówczas, w toku ostatnich kampanii zbrojnych, ukuł słynne słowa veni, vidi, vici, a więc „przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem”. Faktycznie w 45...
Tytuł władców dawnych Chin wyraża się w językach zachodu słowem „cesarz”. Takie określenie nie oddaje jednak faktycznego statusu, jaki przypisywano najwyższym monarchom Państwa Środka. Władcy Chin nie byli uważani za zwierzchników jednego tylko...
Starożytni Rzymianie zbudowali imperium, które rozciągało się od rubieży Persji po Atlantyk oraz od Sahary aż po Brytanię. Do zarządzania tak ogromnym państwem potrzebne były nie tylko sprawny aparat administracyjny, ale również rozbudowana sieć...
Wielcy Królowie starożytnej Persji sięgali po sformalizowaną etykietę i ceremoniał dworski dla wytworzenia szczególnej aury wokół tronu. Rozbudowane rytuały służyły dystansowaniu króla od jego poddanych. Nawet dworzanie mieli bardzo ograniczony...
Piramida wzniesiona w Gizie dla Menkaure, a więc wnuka faraona Cheopsa, odróżnia się od sąsiednich, jest bowiem wyraźnie mniejsza. Pierwotnie mierzyła 65,5 metra, z których do dzisiaj zostało 61 metrów. Nie tylko to zwraca jednak uwagę osób...
Ciężkozbrojna piechota zwana hoplitami przez stulecia stanowiła trzon wojsk starożytnej Grecji. Wojownicy z Hellady musieli wykazywać się doskonałą kondycją fizyczną, bowiem ich uzbrojenie mogło ważyć nawet 30 kilogramów. O tym, co na początku V...
Podobnie jak my, starożytni Rzymianie dzielili dobę na 24 części. Antyczna godzina wcale nie miała jednak 60 równych minut. Jej długość mogła się diametralnie różnić w zależności od pory roku. Oto dlaczego tak się działo.