Skąd brała się słynna odwaga i zapalczywość niemieckiej armii? Dlaczego Wehrmacht tak często walczył do ostatniej kropli krwi? Po części sekret krył się… w strachu. Wielu Niemców wolało ryzykować śmierć na polu bitwy, niż narażać się na mord sądowy za „rozkładanie siły bojowej”.
W trakcie pierwszej wojny światowej niemieckie sądy polowe względnie pobłażliwie podchodziły do wykroczeń dokonywanych przez własnych żołnierzy. W przeciągu czteroletniego konfliktu, w który zaangażowano miliony żołnierzy, zostało wykonanych zaledwie 48 wyroków śmierci.
Adolf Hitler między innymi w tym łagodnym podejściu dopatrywał się źródeł klęski i upadku Cesarstwa Niemieckiego. Kiedy paręnaście lat później rozpoczął przygotowania do własnej wojny, był zdeterminowany nie powielać tych samych błędów.
Reklama
Wyroki w Wehrmachcie. Sto tysięcy skazańców
Już w 1935 roku naziści dodali do kodeksu prawa wojskowego nowe przestępstwo karane śmiercią: niesprecyzowany, a przez to łatwy do zasądzania w razie potrzeby Zersetzung der Wehrkraft (dosłownie: rozkładanie siły bojowej). Efekty były zatrważające.
<strong>Przeczytaj też:</strong> 175 tysięcy Polaków u boku Wehrmachtu? Taki plan mieli Niemcy w 1944 rokuW trakcie wojny, w każdym miesiącu niemieckie sądy skazywały na śmierć od 500 do 1000 własnych żołnierzy.
To był zresztą tylko wierzchołek góry lodowej. Wielka biurokratyczna machina oplatała swoimi mackami całe wojsko. Tylko od stycznia 1940 roku do czerwca 1941 przed sądem stanęło 106 546 mężczyzn służących w Wehrmachcie. Proces w większości przypadków okazywał się czystą formalnością (czy wprost fikcją), bo za winnych uznano aż 89,4% z nich.
Odsetek byłby nawet wyższy gdyby nie oficerowie, którym często przestępstwa uchodziły płazem (skazywano ich dwa razy rzadziej niż szeregowców).
167 razy więcej egzekucji niż w US Army
Wróćmy jednak do kary śmierci, która najczytelniej świadczy o prawdziwym obliczu Wehrmachtu. W niemieckim wojsko wyjątkowo łatwo było stracić głowę i to za najdrobniejsze przewinienia,
Martin van Creveld, autor książki Wehrmacht kontra US Army wyliczył, że od 1940 do 1945 roku w Wehrmachcie wykonano łącznie około 11 700 wyroków śmierci. Zasądzono, rzecz jasna, znacznie więcej.
Reklama
Dla porównania, w US Army przez całą wojnę za przestępstwa wojskowe stracono… jedną osobę! Częściej Amerykanie wykonywali wyroki śmierci na żołnierzach za przestępstwa cywilne (morderstwa, gwałty), ale i tych było łącznie tylko 69. Ogółem więc Niemcy rozstrzeliwali i wieszali swoich żołnierzy 167 razy częściej niż Amerykanie!
Bibliografia
- Martin van Creveld, Wehrmacht kontra US Army 1939-1945. Porównanie siły bojowej, Instytut Wydawniczy Erica, 2011.
Ilustracja tytułowa: Żołnierze niemieckiej 6. Armii maszerujący na Stalingrad.
2 komentarze