Według szkolnych podręczników epoka najazdów wikingów na Anglię rozpoczęła się 8 czerwca 793 roku od złupienia klasztoru na wyspie Lindisfarne u wybrzeży Nortumbrii. Ze źródeł wynika jednak, że rabusie ze Skandynawii już wcześniej wyprawiali się na Wyspy Brytyjskie. Co można powiedzieć na temat rajdów, o których historia niemal zapomniała?
Jeżeli wierzyć zapisom pochodzącej z końca IX wieku Kroniki anglosaskiej rok 793 zdecydowanie nie należał do udanych dla mieszkańców królestwa Nortumbrii. Państewko położone na terenie obecnej północnej Anglii i południowo-wschodniej Szkocji miały nawiedzić „potężne trąby powietrzne i błyskawice, widziano także lecące w powietrzu ogniste smoki”.
Reklama
Złupienie klasztoru na wyspie Lindisfarne
To jeszcze nie wszystko, bowiem „8 czerwca pogańscy rabusie okrutnie zniszczyli kościół Boży w Lindisfarne wśród grabieży i rzezi”. Owymi pogańskimi rabusiami byli wikingowie, którzy według piszącego na początku XII wieku Symeona z Durham:
(…) łupiąc bezlitośnie, obrócili wszystko w perzynę, zdeptali świętokradczymi stopami święte przedmioty, wykopali ołtarze i zagrabili wszystkie kościelne skarby. Niektórych braci zabili, kilku związali haniebnie i porzucili nagich, innych zaś utopili w morzu.
Złupienie klasztoru na wyspie Lindisfarne stało się symbolem początku trwającej ponad 250 lat epoki wikińskich najazdów na Anglię. Tak naprawdę jednak wcale nie był to pierwszy przypadek, gdy skandynawscy rabusie przelewali angielską krew. Jak podaje Kim Hjardar w książce Wikingowie. Najeźdźcy z morza:
Latem 789 roku trzy statki z Hordalandu w Norwegii wylądowały na wyspie Portland u południowego wybrzeża Anglii. Ich załoga zaczęła pobierać opłatę od przepływających tamtędy statków oraz żądać danin od rybaków i rolników mieszkających na wyspie i na pobliskim lądzie.
Reklama
Gdy wieść o tym się rozeszła, na wybrzeże udał się urzędnik rządzącego Wesseksem króla Beorhtrica. Po przybyciu na miejsce zażądał, aby Skandynawowie pojechali z nim do Winchesteru i zapłacili należy podatek od „towarów handlowych, które z pewnością posiadali”. Wikingowie jednak ani myśleli stosować się do rozkazów Anglosasa. W efekcie:
Spotkanie skończyło się konfrontacją, a Norwegowie zabili urzędnika i jego ludzi. Był to pierwszy odnotowany w historii przypadek, gdy żeglarze ze Skandynawii uciekli się do przemocy [na angielskiej ziemi].
O tym, że wikingowie urządzali łupieżcze wyprawy na Anglię jeszcze przed 793 rokiem może również świadczyć dekret wydany w 792 roku przez króla Offę władającego Mercją.
Zgodnie z tym, co pisze Philip Parker w książce pt. Furia ludzi Północy. Dzieje świata wikingów monarcha wzywał mieszkańców Kentu do zorganizowania oddziałów, których zadaniem było strzeżenie wybrzeża przed „pogańskimi ludami”. Jednocześnie:
Reklama
Zarządzenie to zwalniało kościoły z królewskich podatków, z wyjątkiem sytuacji, w których pieniądze te potrzebne były na ochronę przed „poganami w wiosłowych statkach”.
Opis przeciwnika idealnie pasuje do wikingów. Jeśli zaś król w 792 roku organizował obronę wybrzeża, to najwidoczniej już wcześniej musiało dochodzić do regularnych najazdów wikingów, „po których jednak nie został ślad w dokumentach pisanych”.
Bibliografia
- Kim Hjardar, Wikingowie. Najeźdźcy z morza, Wydawnictwo RM 2018
- Philip Parker, Furia ludzi Północy. Dzieje świata wikingów, Dom Wydawniczy Rebis 2016.
Ilustracja tytułowa: Kadr z serialu Wikingowie.
