Trzej Królowie w podróży do Grobu Pańskiego. Miniatura z późnego średniowiecza.

Cennik dla średniowiecznych podróżników. Takich opłat wymagano w Ziemi Świętej w XIV stuleciu

Strona główna » Średniowiecze » Cennik dla średniowiecznych podróżników. Takich opłat wymagano w Ziemi Świętej w XIV stuleciu

O wyprawie do Ziemi Świętej marzyły przynajmniej setki tysięcy mieszkańców średniowiecznej Europy. Nawet w latach względnego spokoju, gdy na wschodzie nie trwały krucjaty lub inne wojenne zaburzenia, tylko bardzo nieliczni śmiałkowie decydowali się jednak na taką ekspedycję. I nic dziwnego. Podróż była niezwykle mozolna, niebezpieczna, a poza tym – rzecz jasna kosztowna.

W roku 1392 państwa krucjatowe były już tylko odległym wspomnieniem. Od ostatnich wypraw krzyżowych do Ziemi Świętej minął przeszło wiek, a od upadku Akki – ostatniego ważnego bastionu krzyżowców na wschodzie – 101 lat.


Reklama


Teraz z chrześcijańskiej Europy do krajów Lewantu wyruszali już nie zbrojni marzący o podbojach, ale głównie pielgrzymi pragnący ujrzeć na własne oczy Jerozolimę i inne miejsca wspominane w Biblii.

Na miejscu stykali się z działającymi tam wciąż, pod kuratelą sułtanatu, franciszkanami. Przede wszystkim zaś z urzędnikami Mameluków – oligarchii rządzącej Egiptem i znaczną częścią Bliskiego Wschodu.

Jerozolima w wyobrażeniu XV-wiecznego zachodniego artysty
Jerozolima w wyobrażeniu XV-wiecznego flamandzkiego artysty (który rzecz jasna nigdy tam nie był, a główny ośrodek Ziemi Świętej ukazał tak samo, jak dowolne miasto z obszaru dzisiejszej Belgii).

Najbardziej kosztowne „wycieczki” średniowiecza

Zarówno zakonnicy, jak i lokalni biurokraci doskonale zdawali sobie sprawę z faktu, że na pielgrzymkę mogą pozwolić sobie niemal tylko ludzie dobrze ustosunkowani i bardzo zamożni. Dlatego nie wahano się żądać od nich naprawdę sowitych opłat… właściwie za wszystko.

Garść przykładów – swoisty cennik z roku 1392, obowiązujący w Egipcie i Ziemi Świętej – przytoczył Anthony Bale na kartach książki Przewodnik średniowiecznego obieżyświata. Kwoty podano w złotych dukatach lub w groszach (odpowiadających mniej więcej 1/24 dukata).


Reklama


Dukat z późnego średniowiecza. Ile to w dzisiejszych złotych?

Dukat był mocną monetą, służącą tylko do dużych transakcji, zawierającą w miarę stałą ilość kruszcu – około 3 i pół grama. W różnych krajach wybijano go według zbliżonego wzoru, choć oczywiście z pewnymi różnicami.

Pieniędzy tych – podobnie jak wszelkich innych używanych w średniowieczu – nie da się precyzyjnie przeliczyć na dzisiejsze kwoty. W bardzo dużym uproszczeniu i z wykorzystaniem metody tak zwanej trofy można tylko ogólnikowo zasugerować, że jeden dukat odpowiadał u schyłku XIV wieku z grubsza 1500 naszym złotym, z roku 2024.

Artykuł powstał z wykorzystaniem książki Anthony’ego Bale’a pt. Przewodnik średniowiecznego obieżyświata (Rebis 2024).

Taryfikator podróżny sprzed ponad 600 lat

Oto jak wielkich zasobów trzeba było, aby przetrwać późnośredniowieczną wycieczkę do Ziemi Świętej i Egiptu. Pozycje przytaczam bezpośrednio za książką Przewodnik średniowiecznego obieżyświata. Na końcu każdego punktu dopisuję kwotę przeliczoną na dzisiejsze złotówki:

  • Opłata za wypłynięcie z portu aleksandryjskiego: 1 dukat od osoby (1500  PLN od osoby);
  • Dla dragomana za podróż do Kairu: 6 dukatów od grupy (9000 PLN od grupy);
  • Od każdego wielbłąda niosącego wiktuały na galerę zakotwiczoną na Nilu (dzień drogi): ½ dukata (750 PLN);

Reklama


  • Przepłynięcie statkiem po Nilu do Kairu: 12 dukatów za grupę oraz koszt wyżywienia dragomana (18 000 PLN);
  • Sułtańskie pozwolenie na podróż: ½ dukata od osoby (750 PLN od osoby);
  • Pozwolenie na podróż od władcy Pustyni Arabskiej: 5 groszy od osoby (ponad 300 PLN od osoby);
  • Dla przewodnika karawany, żeby poprowadził ją jak najlepiej: 3 dukaty od grupy (4500 PLN od grupy);
Trzej Królowie w podróży do Grobu Pańskiego. Miniatura z późnego średniowiecza.
Trzej Królowie w podróży do Grobu Pańskiego. Miniatura z późnego średniowiecza.
  • Dla wielbłądników wiozących do klasztoru św. Katarzyny na Synaju: 6 groszy od osoby (375 PLN od osoby);
  • Dla tragarzy za przeniesienie rzeczy przez dwie mile w Gazie: 3 dukaty od wszystkich (4500 PLN);
  • Danina dla sułtana w Gazie: ½ dukata od osoby (750 PLN od osoby);
  • Przewóz z Gazy do Jerozolimy: 16 groszy za milę (1000 PLN za milę);
  • Za przewóz nad rzekę Jordan: 3 grosze od osoby (niespełna 200 PLN od osoby).

Bibliografia

Fascynująca wyprawa do średniowiecznego świata

WIDEO: Jak często myli się ludzie w średniowieczu?

Autor
Kamil Janicki

Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Kamil Janicki

Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.