Bitwa z udziałem egipskiej armii. Płaskorzeźba z XV wieku p.n.e.

Ceny i zarobki w starożytnym Egipcie. Kwoty przeliczone na dzisiejsze złotówki

Strona główna » Starożytność » Ceny i zarobki w starożytnym Egipcie. Kwoty przeliczone na dzisiejsze złotówki

Pierwsze monety zaczęto wybijać w starożytnym Egipcie dopiero około 360 roku p.n.e. Przez wcześniejsze tysiąclecia panował handel wymienny. Oto jak go prowadzono, ile kosztowały najważniejsze towary i jak kształtowały się zarobki zwyczajnych Egipcjan u szczytu potęgi Nowego Państwa faraonów – około 3300 lat temu.

Tematykę handlu i zarobków nad Nilem, widzianych z perspektywy zwyczajnego mieszkańca Teb około 1350 roku p.n.e., szeroko przedstawia Charlotte Booth na kartach książki Jak przeżyć w starożytnym Egipcie.


Reklama


Deben miedzi, qed srebra

Brytyjska doktor egiptologii wyjaśnia, że w okresie Nowego Państwa w handlu wymiennym dominowało kilka popularnych przeliczników.

Wartość tańszych dóbr wyrażano przede wszystkim w debenach miedzi (1 deben = 91 gramów). Droższych w qed srebra (1 qed = 0,1 debenów = 0,91 grama).

Maska Tutenchamona
Maska Tutenchamona – jednego z najsłynniejszych władców Nowego Państwa.

Ceny obowiązujące u szczytu potęgi Nowego Państwa znamy niestety tylko wyrywkowo. Dostępne źródła są nieliczne, sprzeczne i nieprecyzyjne. Często nie pozwalają też stwierdzić do jakiej ilości towaru odnosi się dana notatka.

Poza tym należy mieć na uwadze, że realia rynkowe ulegały poważnym wahaniom, podobnie jak dzisiaj. W okresach głodu żywność drożała, a wojny lub polityka konkretnych władców mogły windować też na przykład ceny towarów luksusowych.


Reklama


Na szczęście znamy przynajmniej cenę podstawowego produktu w diecie Egipcjan: chleba. Jeden bochenek kosztował standardowo 0,2 debena miedzi.

Ile to w dzisiejszych pieniądzach?

Jakiekolwiek porównania z dzisiejszym systemem monetarnym są oczywiście obarczone ogromnym ryzykiem błędu. Aby jednak dalsze wartości stały się choć trochę zrozumiałe, spróbujmy poczynić pewne założenia.

Artykuł powstał w oparciu o książkę Charlotte Booth pt. Jak przeżyć w starożytnym Egipcie (Wydawnictwo Poznańskie 2022).

W maju 2022 roku średnia cena bochenka chleba w Polsce wynosiła 5,4 złotych. Zgodnie z ustaleniami profesora Zbigniewa Żabińskiego, źródło codziennego wyżywienia stanowi najlepszą podstawę do przeliczania wartości pieniądza w różnych epokach. W bardzo dużym uproszczeniu można więc stwierdzić, ze 1 deben był wart w czasach egipskiego Nowego Państwa tyle co 27 dzisiejszych złotych.

Ceny żywności

Jeśli chleb kosztował nad Nilem odpowiednik 5,4 dzisiejszych złotych, to ceny innych podstawowych produktów żywnościowych kształtowały się następująco:


Reklama


  • piwo: ½ debena (13,5 zł) za dzban,
  • wino: 1 deben (27 zł) za nieznaną miarę
  • ryba: 0,04 debena (1 zł) za wypatroszoną sztukę,
  • warzywa: 0,007 debena (20 groszy) za wiązkę,
  • pszenica: od 0,017 do 0,034 debena (od 45 do 90 groszy) za kilogram.

Ubrania, kosmetyki, meble

Podstawowy ubiór Egipcjan, a więc tunika, kosztował 5 debenów (odpowiednik 135 złotych). Za płaszcz należało zapłacić nawet 50 debenów (1350 złotych), za sandały 1-3 debeny (do 81 złotych).

Starożytni Egipcjanie przy pracy. Fragment kopii reliefu z XIV-XV w. p.n.e.
Starożytni Egipcjanie przy pracy. Fragment kopii reliefu z XIV-XV w. p.n.e. (domena publiczna).

Zakup brzytwy wiązał się z wydatkiem 1-2 debenów (do 54 złotych), a lusterka wykonanego z polerowanego metalu – maksymalnie 15 debenów (405 złotych). Za patyczek kosmetyczny płaciło się 1 deben (27 złotych), za grzebień 2 debeny (54 złote)

Łóżko można było nabyć za 12-25 debenów (do 675 złotych), natomiast matę do spania już za 2 debeny (54 złote). Także kanapy kosztowały już 2 debeny (54 złote) – co sugeruje, że nie był to raczej mebel zbyt skomplikowany czy luksusowy.


Reklama


Zarobki w starożytnym Egipcie

Oczywiście wszystkie te kwoty nabierają sensu tylko w zestawieniu z zarobkami. Na szczęście Charlotte Booth, autorka książki Jak przeżyć w starożytnym Egipcie, podjęła także próbę oszacowania typowych wypłat szeregowych mieszkańców państwa faraonów.

W Tebach około 1350 roku p.n.e. majster lub skryba mógł zarobić 15 debenów miedzi na miesiąc (około 400 złotych), a robotnik fizyczny zaledwie 11 debenów – odpowiednik około 300 złotych. W praktyce wypłat dokonywano zresztą nie w metalu, ale raczej w workach zboża.

Bibliografia

  • Booth Charlotte, Jak przeżyć w starożytnym Egipcie, Wydawnictwo Poznańskie 2022.
  • Żabiński Z., Systemy pieniężne na ziemiach polskich, Wrocław 1981.
  • Aktualna średnia cena chleba według statystyki portalu DlaHandlu.pl.

Fascynujący przewodnik po państwie faraonów

Autor
Kamil Janicki

Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.