Cnoty niewieście według św. Hieronima. Ten doktor Kościoła miał jasne poglądy na temat kobiet

Strona główna » Starożytność » Cnoty niewieście według św. Hieronima. Ten doktor Kościoła miał jasne poglądy na temat kobiet

Gorące kąpiele i wino największymi wrogami kobiecej cnoty? Właśnie tak uważał św. Hieronim. Doktor Kościoła miał sprecyzowane zdanie na temat tego, jak powinna zachowywać się dobra chrześcijanka.

Zmarły w 420 roku św. Hieronim żył jak prawdziwy asceta i uważał, że inni chrześcijanie powinni postępować tak samo. Zwłaszcza zaś kobiety.


Reklama


Jego poglądy odnośnie płci pięknej można streścić w jednym zdaniu: kobieta powinna chodzić brudna, dokładać starań, by wyglądać brzydko, a poza tym zachowywać dziewictwo… najlepiej aż do śmierci.

Zgubne skutki kąpieli

Słynny asceta był gorącym orędownikiem wstrzemięźliwości. Uważał, że szczytem szczęścia niewiasty jest zgon w stanie fizycznego nieskalania.

Św. Hieronim na obrazie Giovanniego Belliniego (domena publiczna).
Św. Hieronim na obrazie Giovanniego Belliniego (domena publiczna).

Święty Hieronim pouczał, że dla zachowania dziewictwa jak najdłużej, kobieta powinna od najmłodszych lat żyć spokojnie, unikać silnych wrażeń i stosować delikatną dietkę (warzywa lub zioła – niepotrzebne skreślić).

Asceta uznawał dwie zależności: „wino = seks” i „gorąca kąpiel = seks”. Alkohol miał rozgrzewać krew i przyspieszać jej przepływ, co oczywiście musiało skutkować seksem, albo przynajmniej myślą o nim. Także ciepłota wody niosła z sobą ryzyko rozbudzenia w młódce grzesznego zainteresowania własnym ciałem.

Wielkie historie co kilka dni w twojej skrzynce! Wpisz swój adres e-mail, by otrzymywać newsletter. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.

Zresztą Hieronim nie był entuzjastą jakichkolwiek kąpieli, tak gorących, jak i zimnych. Nie akceptował poza tym zabiegów higienicznych i pielęgnowania urody. Stanowczo pouczał, że cnotliwa niewiasta powinna „rozmyślnym zaniedbaniem śpieszyć się zepsuć swą przyrodnią krasę”.

„Świątynia dziewiczego ciała”

Asceta należał do grona ojców Kościoła, którzy twierdzili, że chrzest to jedyna kąpiel, jakiej człowiek potrzebuje w swoim życiu. A jeśli niewiasta już by się – broń Boże! – umyła, to przynajmniej nie powinna nikomu pokazywać efektów:


Reklama


Przeto zaklinam cię wobec Boga i Chrystusa Jezusa, (…), abyś naczyń świątynnych, które tylko kapłani mogą oglądać, nie wynosiła na widok publiczny, by nikt nie patrzył na przedmiot Bogu poświęcony.

Za niedozwolone dotknięcie Arki został Oza powalony nagłą śmiercią. A przecież naczynia złote i srebrne nie były tak drogie Bogu jak świątynia dziewiczego ciała.

Św. Hieronim zdecydowanie nie był zwolennikiem kąpieli (Jacques Blanchard/domena publiczna).
Św. Hieronim zdecydowanie nie był zwolennikiem kąpieli (Jacques Blanchard/domena publiczna).

O co dokładnie chodziło świętemu trudno odgadnąć, ale chyba nie tylko o dotykanie, ale i patrzenie.

„Czyste ciało i suknia kryją nieczystą duszę”

Dziś te poglądy mogą budzić niesmak. W V wieku św. Hieronim nie był jednak wyjątkiem. Ze spojrzeniem wielkiego ascety na kobiecość zgadzała się chociażby Paula Rzymianka – jego przyjaciółka, przeorysza klasztoru żeńskiego w Betlejem. Jak dobra matka pouczała ona mniszki słowami: „Czyste ciało i suknia kryją nieczystą duszę”.

Nie znaczy to jednak, że wszyscy chrześcijanie patrzyli podejrzliwie na higienę. Surowość poglądów Hieronima budziła zdziwienie i opór wśród ceniących czystość mieszkańców upadającego imperium.

Podczas pobytu w Rzymie asceta przekonał do swojego stylu życia członkinię wpływowego rodu patrycjuszowskiego i senatorskiego, niejaką Blesyllę. Nota bene córkę wyżej wspomnianej Pauli.

Paula Rzymianaka i Hieronim na obrazie Francisco de Zurbarána (domena publiczna).
Paula Rzymianka i Hieronim na obrazie Francisco de Zurbarána (domena publiczna).

I wszystko byłoby dobrze, gdyby wycieńczona i zaniedbana dziewczyna nie zmarła zaledwie cztery miesiące po tym, jak przyjęła wzór z mistrza wyrzeczeń.

Rozwścieczeni rzymianie oczekiwali od Hieronima wyjaśnień, ten jednak nie czuł się odpowiedzialny i nawet potępiał Paulę za opłakiwanie córki. Pod naciskiem mieszkańców asceta był jednak zmuszony opuścić Wieczne Miasto.

Przeczytaj również o zapomnianych skutkach epidemii dżumy. Po lockdownach z miast Europy na zawsze zniknęła kluczowa instytucja


Reklama


Bibliografia

  1. Katherine Ashenburg, Historia brudu, Bellona, Warszawa 2009.
  2. Hieronim, Listy, 22, 23, tłum. J. Czuj, Warszawa.
  3. David M. Friedman, Pan niepokorny. Kulturowa historia penisa, Muza, Warszawa 2003.
  4. Joyce E. Salisbury, Encyclopedia of Women in the Ancient World, Santa Barbara 2001.
Autor
Aleksandra Zaprutko-Janicka
1 komentarz

 

Dołącz do dyskusji

Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Kamil Janicki

Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka toŚredniowiecze w liczbach (2024).

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.