Egzekucja Williama Crawforda (1782). Krwawa zemsta Indian za rzeź dokonaną przez białych

Strona główna » Nowożytność » Egzekucja Williama Crawforda (1782). Krwawa zemsta Indian za rzeź dokonaną przez białych

Amerykańskie władze nie wyciągnęły żadnych konsekwencji wobec morderców indiańskich kobiet i dzieci. Plemię Delawarów wzięło więc sprawy we własne ręce. Zemsta była straszliwa, a śmierć Williama Crawforda zapamiętano jako „najgorszy koszmar pogranicza”.

W 1782 roku w Ohio doszło do jednej z najbardziej odrażających masakr rdzennej ludności w historii Stanów Zjednoczonych. Przeszło sto lat później prezydent kraju Theodore Roosevelt nazwał to zdarzenie „plamą niemożliwą do zmycia”. I słusznie.


Reklama


Zatłuczeni młotkami i oskalpowani

Pensylwański oddział milicji pod dowództwem podpułkownika Davida Williamsona pojmał i uwięził wszystkich mieszkańców indiańskiej wioski plemienia Delawarów. Zupełnie niesłusznie i bez żadnych podstaw oskarżono ich o udział w atakach na Amerykanów.

Oprawcy nie przejmowali się ani faktem, że zdecydowaną większość ofiar stanowią kobiety i dzieci, ani tym, że schwytali Indian, którzy przeszli na chrześcijaństwo. Członkowie milicji przeprowadzili głosowanie i podjęli decyzję, by wymordować wszystkich zatrzymanych.

Obelisk upamiętniający masakrę w Gnadenhutten (fot. Kevin Myers, domena publiczna).

Jak pisze David McCullough w książce Pionierzy. Ludzie, którzy zbudowali Amerykę, Indianie „klęczeli śpiewając hymny”. Podkomendni Williamsona związali ich i zaczęli tłuc młotkami do nieprzytomności. Następnie mordowali ich skalpując im głowy.

Ciała zrzucono na jedną stertę w domu misyjnym, po czym wioska (i kilka sąsiednich) została złupiona i podpalona.


Reklama


Zginęło 28 mężczyzn z plemienia Delawarów, 29 kobiet i 39 dzieci. Łącznie 96 osób. Zbrodnia jest dzisiaj znana pod nazwą „masakry w Gnadenhutten”.

Bezkarna zbrodnia

Wiadomości o rzezi szokowały nawet białych osadników. Amerykańskie władze nie wyciągnęły jednak żadnych konsekwencji wobec morderców.

Artykuł powstał między innymi w oparciu o książkę Davida McCullougha pt. Pionierzy. Ludzie, którzy zbudowali Amerykę (Wydawnictwo Poznańskie 2020).

Prezydent Stanów Zjednoczonych, George Washington, na myślał o karze, ale tylko wyrażał obawy, że Indianie pomszczą zabitych. Tak rzeczywiście się stało.

Rytualny odwet

„Wkrótce po tym wydarzeniu Delawarowie w ramach odwetu dokonali w Upper Sandusky egzekucji wziętego do niewoli przyjaciela George’a Waszyngtona, pułkownika Williama Crawforda” – pisze David McCullough w książce Pionierzy.

Crawford nie brał wprawdzie udziału w masakrze, ale kierował kolejną ekspedycją wymierzoną w Indian, a w jego oddziale znajdowali się mordercy z Gnadenhutten. Delawarowie nie mieli więc dla niego żadnej litości.

Rozebrali go do naga, a następnie poddali torturom, obcięli mu uszy, w końcu spalili żywcem i oskalpowali.


Reklama


Wyznawane przez Delawarów zasady sprawiedliwości wymagały, by za śmierć karać śmiercią, ale umożliwili swemu wrogowi śmierć z zachowaniem godności, a podczas rytualnych tortur oddali cześć jego rodzinie. Natomiast rozczłonkowanie ciała Crawforda miało zagwarantować, że będzie on mniej groźnym przeciwnikiem w następnym życiu.

„Najgorszy koszmar pogranicza”

Autor książki Pionierzy. Ludzie, którzy zbudowali Amerykę podkreśla, że mieszkańcy Stanów „nieustannie opowiadali sobie o losie, który spotkał Crawforda, jako o najgorszym koszmarze pogranicza”.

Egzekucja Williama Crawforda na obrazie wystawionym w Seneca County Museum w Ohio (domena publiczna).

Indiańskiej zemsty nie odczytano jako uzasadnionego odwetu. Dla amerykańskiej armii i polityków mord na Crawfordzie był prowokacją. Stał się też pretekstem, by sankcjonować coraz bardziej brutalne metody walki z rdzenną ludnością i dopuszczać kolejne bestialskie zbrodnie na cywilach.

Przeczytaj też o pierwszej szczepionce w historii. Jak zwalczono chorobę, która zabiła setki milionów ludzi i doprowadziła do upadku indiańskiego społeczeństwa?

Ludzie, którzy zbudowali Amerykę

Bibliografia

  1. Harper Rob, Looking the other way: the Gnadenhutten massacre and the contextual interpretation of violence, „William and Mary Quarterly”, t. 64 (2007).
  2. McCullough David, Pionierzy. Ludzie, którzy zbudowali Amerykę, Wydawnictwo Poznańskie 2020.
  3. Belue Ted Franklin, Crawford’s Sandusky Expedition [w:] The American Revolution, 1775–1783: An Encyclopedia, t. 1, red. Richard L. Blanco, Garland 1993.
Autor
Kamil Janicki
Dołącz do dyskusji

Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Kamil Janicki

Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.