Strona główna » Encyklopedia » Stanisław Leszczyński (1677-1766). Król Polski i książę Lotaryngii

Stanisław Leszczyński (1677-1766). Król Polski i książę Lotaryngii

Stanisław Leszczyński na portrecie z 1725 roku.

Stanisław Leszczyński (20 października 1677, zm. 23 lutego 1766) – król polski i wielki książę litewski, książę Lotaryngii. Był dwukrotnie (w roku 1705 i 1733) wynoszony na polski tron i dwukrotnie zmuszany do ucieczki z kraju. Przedstawiciel magnackiego rodu Leszczyńskich.

Stanisław Leszczyński odebrał dobre wykształcenie, władał łaciną, francuskim, niemieckim i włoskim. Dzięki małżeństwu z Katarzyną Opalińską, zawartemu w 1698 roku, zyskał dostęp do znacznego majątku. Od 1699 roku był wojewodą poznańskim.


Reklama


W toku wielkiej wojny północnej opowiedział się stanowczo po stronie Szwedów. W nagrodę Karol XII osadził 28-letniego magnata na tronie jak swego figuranta. Wobec klęski protektora w bitwie pod Połtawą w 1709 roku Stanisław Leszczyński uciekł z Polski. W 1712 roku zawarł ugodę z Augustem II Mocnym, a w 1714 roku, ponownie ze szwedzkiego nadania, otrzymał władzę nad Księstwem Dwóch Mostów położonym w obecnej Nadrenii-Palatynacie.

Drugą próbę zdobycia polskiej korony Stanisław Leszczyński podjął w roku 1733, po śmierci Augusta II Mocnego, tym razem jako kandydat francuski. Zyskał poparcie szlachty w wolnej elekcji, ale pod osłoną wojsk rosyjskich doszło do jednoczesnego wyboru Augusta III Sasa. Leszczyński schronił się w Gdańsku, a w 1734 roku uciekł do Prus. Jego usunięcie stało się pretekstem do tzw. wojny o sukcesję polską.

Stanisław Leszczyński z żoną Katarzyną.
Stanisław Leszczyński z żoną Katarzyną.

W 1736 roku abdykował, w 1737 roku został księciem Baru I Lotaryngii. Pod jego nazwiskiem wydano wpływowy reformatorski traktat Głos wolny wolność ubezpieczający. Córka Stanisława Leszczyńskiego, Maria, w 1725 roku poślubiła króla Francji Ludwika XV.

Były król umarł w roku 1766 w tragicznych okolicznościach – był najstarszy wśród wszystkich ludzi, którym przyszło nosić polską koronę.

Książki o Stanisławie Leszczyńskim

Popularnonaukową biografię króla napisał Edmund Cieślak (Stanisław Leszczyński, Ossolineum 1994).

Nasze artykuły o Stanisławie Leszczyńskim


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.