Strona główna » Encyklopedia » Stanisław Leszczyński (1677-1766). Król Polski i książę Lotaryngii

Stanisław Leszczyński (1677-1766). Król Polski i książę Lotaryngii

Stanisław Leszczyński na portrecie z 1725 roku.

Stanisław Leszczyński (20 października 1677, zm. 23 lutego 1766) – król polski i wielki książę litewski, książę Lotaryngii. Był dwukrotnie (w roku 1705 i 1733) wynoszony na polski tron i dwukrotnie zmuszany do ucieczki z kraju. Przedstawiciel magnackiego rodu Leszczyńskich.

Stanisław Leszczyński odebrał dobre wykształcenie, władał łaciną, francuskim, niemieckim i włoskim. Dzięki małżeństwu z Katarzyną Opalińską, zawartemu w 1698 roku, zyskał dostęp do znacznego majątku. Od 1699 roku był wojewodą poznańskim.


Reklama


W toku wielkiej wojny północnej opowiedział się stanowczo po stronie Szwedów. W nagrodę Karol XII osadził 28-letniego magnata na tronie jak swego figuranta. Wobec klęski protektora w bitwie pod Połtawą w 1709 roku Stanisław Leszczyński uciekł z Polski. W 1712 roku zawarł ugodę z Augustem II Mocnym, a w 1714 roku, ponownie ze szwedzkiego nadania, otrzymał władzę nad Księstwem Dwóch Mostów położonym w obecnej Nadrenii-Palatynacie.

Drugą próbę zdobycia polskiej korony Stanisław Leszczyński podjął w roku 1733, po śmierci Augusta II Mocnego, tym razem jako kandydat francuski. Zyskał poparcie szlachty w wolnej elekcji, ale pod osłoną wojsk rosyjskich doszło do jednoczesnego wyboru Augusta III Sasa. Leszczyński schronił się w Gdańsku, a w 1734 roku uciekł do Prus. Jego usunięcie stało się pretekstem do tzw. wojny o sukcesję polską.

Stanisław Leszczyński z żoną Katarzyną.
Stanisław Leszczyński z żoną Katarzyną.

W 1736 roku abdykował, w 1737 roku został księciem Baru I Lotaryngii. Pod jego nazwiskiem wydano wpływowy reformatorski traktat Głos wolny wolność ubezpieczający. Córka Stanisława Leszczyńskiego, Maria, w 1725 roku poślubiła króla Francji Ludwika XV.

Były król umarł w roku 1766 w tragicznych okolicznościach – był najstarszy wśród wszystkich ludzi, którym przyszło nosić polską koronę.

Książki o Stanisławie Leszczyńskim

Popularnonaukową biografię króla napisał Edmund Cieślak (Stanisław Leszczyński, Ossolineum 1994).

Nasze artykuły o Stanisławie Leszczyńskim


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Kamil Janicki

Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka toŚredniowiecze w liczbach (2024).

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.