Strach przed aresztowaniem, cenzura w prasie, wiernopoddańcze pochody i „czyny społeczne”. Ale także odbudowa kraju z powojennych ruin, boom kulturalny i radykalna poprawa jakości życia. Realia komunistycznego życia były pełne sprzeczności – także w robotniczej Łodzi. Jak jej mieszkańcy radzili sobie z meandrami wielkiej polityki?
Historia PRL-u w Łodzi jest albo obszarem emocjonalnych wypowiedzi i „czerwonych” uproszczeń, albo obiektem popkulturowej stylizacji, czasem kiczu, narzędziem sprzedaży – towarów i usług.
Reklama
Przyszedł czas, by napisać historię tego okresu na nowo, dać szansę poznać ją czytelnikom, którzy nie mieli takiej okazji. Łódź nie miała dotychczas kompleksowego opracowania, które łączyłoby opowieść na temat wielkiej polityki z historią życia codziennego.
Jednak za sprawą znanych łódzkich historyków – już ma. Właśnie debiutuje nowa seria Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego – „Łódź w PRL. PRL w Łodzi”.
Autorzy kolejnych tomów prezentują dramatyczne losy Łodzi i łodzian, które rozgrywały się w cieniu wielkiej polityki i małych dramatów.
Prowadzą czytelnika po historii miasta nad Łódką pokazując mu powojenne realia oraz dzieje miasta w okresie stalinowskim; w czasach siermiężnego socjalizmu Władysława Gomułki; w dekadzie konsumpcjonizmu Edwarda Gierka, czy wreszcie w gorącym okresie lat osiemdziesiątych. Nie unikają tematów trudnych – pokazują cichą grozę systemu komunistycznego.
<strong>Przeczytaj też:</strong> Znienawidzony i budzący postrach. Niemal udało mu się przejąć władzę nad komunistyczną PolskąIch uwadze nie umykają jednak obszary, gdzie życie codzienne – mimo trudności, opresyjności systemu, nieraz absurdów – toczyło się normalnie. Wolny czas, moda, luksus, kultowe miejsca – o wszystkim tym przeczytamy w kolejnych książkach.
To także historia o wielkich wizjach, które wówczas nie mogły być zrealizowane w takim zakresie, jak dziś to się odbywa. To wreszcie opowieść o łódzkich kobietach, niezłomnych, cichych bohaterkach pracujących w zakładach włókienniczych, które przez lata były fundamentem tego miasta, które również nie bały się strajkować.
Serię otwiera publikacja Czwarta stolica. Kiedy Łódź rządziła Polską (1945-1949) autorstwa Przemysława Waingertnera. Książka przedstawia historię Łodzi w krótkim, lecz niezwykle barwnym okresie pierwszego pięciolecia po zakończeniu wojny, kiedy to przejęła funkcję stolicy Polski po zrujnowanej Warszawie.
Kolejne rozdziały odsłaniają różne oblicza ówczesnej rzeczywistości: przejmowanie władzy przez komunistów, ich walkę z opozycją i podziemiem, postacie administratorów czerwonej Łodzi, powojenny rozwój miasta, reaktywację „łódzkiego włókna”, czy wreszcie kulturalny boom, jaki przeżyła Łódź po II wojnie światowej jako przystań dla ludzi nauki, kultury i sztuki.
Reklama
Kolejne tytuły w serii:
- Stalinowska codzienność. Łódź w latach 1949–1956, Grzegorz Mnich,
- Gomułkowska rzeczywistość. Łódź w latach 1956–1970, Krzysztof Lesiakowski,
- Gierkowska „prosperita”. Łódź w latach 1971-1980, Witold Jarno
- Festiwal Solidarności. Łódź w latach 1979–1989, Leszek Olejnik.
Seria „Łódź w PRL. PRL w Łodzi” młodszych odbiorcom pozwoli zapoznać się z historią najnowszą i skonfrontować ją z stereotypowymi wyobrażeniami na temat PRL-u. Tym starszym pozwoli przypomnieć sobie na nowo czasy młodości.
Dla wszystkich zaś to świadectwo funkcjonowania społeczeństwa w realiach politycznych panujących w bloku państw wschodnich od 1945 do 1989 roku.
Polecamy
Ilustracja tytułowa: Fragment pochodu 1 Maja na Wodnym Rynku, Łódź 1945 (Muzeum Tradycji Niepodległościowej, sygn. I-9102/materiały prasowe).
