W III Rzeczpospolitej uzdrowisk jest zaledwie kilkadziesiąt. Przed wybuchem drugiej wojny światowej określano tak aż 240 miejscowości. Niektóre zastępowały Polakom francuską Riwierę, ściągając gwiazdy i osobistości; inne kusiły mniej zamożnych kuracjuszy, myślących raczej o zdrowiu niż o tym, by się „pokazać”.
„Uzdrowiska są wielkim bogactwem państwa polskiego, toteż zdrojownictwo obok swego znaczenia leczniczego i zdrowotnego jest ważną gałęzią przemysłu polskiego i odgrywa dużą rolę w ogólnym bilansie płatniczym i handlowym” – podkreślali autorzy Przewodnika dla podróżnych z 1936 roku.
Reklama
Modne Zaleszczyki
Zdaniem wielu najmodniejszym kurortem były Zaleszczyki, położone przy granicy z Rumunią, nad Dniestrem. Polscy turyści odkryli to miejsce w połowie lat dwudziestych.
Szczególne uwarunkowania klimatyczne sprawiały, że okolice uzdrowiska doskonale nadawały się do uprawy winorośli. Już w maju zaczynało się roić od letników oraz kuracjuszy cierpiących między innymi na krzywicę i gruźlicę.
W najcieplejszych miesiącach goście korzystali z uroków naddniestrzańskich plaż, a we wrześniu brali udział w winobraniu, na które zjeżdżały prawdziwe tłumy. Uroki Zaleszczyk docenił także Józef Piłsudski, który gościł tam we wrześniu 1933 roku.
Elegancki Truskawiec
O palmę najelegantszego kurortu rywalizowały położony pod Lwowem Truskawiec i Krynica.
Reklama
W Truskawcu, który był stosunkowo niewielką miejscowością, znalazło się prawdziwe zatrzęsienie pensjonatów i hoteli: w połowie lat 30. łącznie ponad 220!
Wśród spacerujących można było spotkać największe gwiazdy, pokroju Ordonki czy Dymszy, oraz najbardziej wpływowych polityków. Leczyli się tam między innymi Piłsudski, Daszyński, Witos.
Gdy rozpoczynał się sezon, pociągi jadące w kierunku Truskawca przeżywały prawdziwe oblężenie. Część gości, którzy tłukli się kilkanaście godzin koleją, musiała wracać z kwitkiem, kiedy z powodu obłożenia nie udawało im się wynająć na miejscu kwatery.
Mimo to chętnych wabiły do Truskawca lecznicze źródła wody, wśród których prym wiodła „Naftusia” (swoją nazwę wzięła od Borysławsko-Drohobyckiego Zagłębia Naftowego), mająca czynić cuda w przypadkach chorób dróg moczowych. Oprócz niej dostępne były jeszcze „Bronisława” (na choroby gardła i nosa), „Zofia” (na wątrobę i zaparcia) i promieniotwórcza „Józia” (wykorzystanie promieniowania uważano w międzywojniu za cud medycyny).
Reklama
Snobistyczna Krynica
Położona w Małopolsce Krynica była z kolei najbardziej snobistycznym uzdrowiskiem w kraju. Ściągała najbogatszych przedstawicieli kręgów arystokratycznych i przemysłowych.
Magnesem były wizja szampańskiej zabawy w gronie elit, jak i odkryta tuż przed wybuchem pierwszej wojny światowej woda z ujęcia Zuber, uznawana za najsilniejszą wodę leczniczą w Europie. Po tym, jak miasto znalazło się w granicach odrodzonej Polski infrastrukturę uzdrowiskową Krynicy odrestaurowano; powstały też nowe obiekty.
Ośrodek rozwinął się do tego stopnia, że turyści odwiedzali go przez cały rok – latem jako uzdrowisko, zimą jako kurort z wprost wymarzonymi obiektami do uprawiania białego szaleństwa.
Najsłynniejszym hotelem Krynicy była wybudowana przez słynnego tenora Jana Kiepurę Patria. Za zarobione na światowych scenach gaże, polski śpiewak wystawił w 1933 roku niezwykle nowoczesny, jak na tamte czasy, przybytek.
Reklama
Budynek posiadał wszelkie udogodnienia, o których gdzie indziej można było tylko marzyć – bieżącą wodę, elektryczność, ogrzewanie, obrotowe drzwi. Do jego wykończenia nie szczędzono najlepszych materiałów. W efekcie był w stanie sprostać wyszukanym gustom gości zarówno z Polski, jak i Europy.
****
Powyższy tekst przygotowałam na potrzeby książki Przedwojenna Polska w liczbach (Bellona 2020). To wspólna publikacja autorstwa członków zespołu portalu WielkaHISTORIA.pl, ukazująca jak naprawdę wyglądało życie w II RP.
Prawda o życiu naszych pradziadków
Bibliografia
- Łozińscy Maja i Jan, Narty-dancing-brydż. W kurortach Drugiej Rzeczypospolitej, PWN 2010.
- Nicieja Stanisław, Kresowa Atlantyda, t. 2, Wydawnictwo MS 2013.
- Przewodnik dla podróżnych. Hotele, pensjonaty, uzdrowiska w Polsce, Warszawa 1936.
Ilustracja tytułowa: Łazienki w Truskawcu (domena publiczna)
