Eberhard i Donata Helmrich na fotografiach prywatnych.

Niemcy ratujący Żydów. Niedoceniane historie bohaterstwa w czasach Zagłady

Strona główna » II wojna światowa » Niemcy ratujący Żydów. Niedoceniane historie bohaterstwa w czasach Zagłady

Sprawiedliwy wśród Narodów Świata to najwyższe izraelskie odznaczenie cywilne przyznawane osobom nie będącym Żydami. Instytut Jad Waszem wyróżnia nim bohaterów, którzy z narażeniem życia ratowali ofiary Holocaustu. W roku 2021 na liście znajdowało się 27 921 osób. Także Niemcy i Austriacy.

Instytut Jad Waszem udostępnia listę Sprawiedliwych wśród Narodów Świata podzieloną według kraju pochodzenia osób odznaczonych.


Reklama


Najwięcej jest bohaterów z Polski: 7177. Na drugim miejscu znajduje się Holandia (5910), na trzecim Francja (4150). Często zapomina się jednak o tym, że za Sprawiedliwych wśród Narodów Świata uznano też wielu obywateli III Rzeszy. Niemcy jako kraj pochodzenia podano w odniesieniu do 641 osób. Austrię – do 113.

Gotowość do wspierania żydowskich sąsiadów oraz napotykanych ofiar wojny, na pewno nie była w nazistowskim imperium powszechna. Pomimo ogromnej presji władz, formalnych zakazów i zbrodniczej propagandy, mającej na celu odczłowieczenie całej grupy etnicznej, znajdowali się jednak ludzie skłonni ratować tych, którzy znikąd nie mogli liczyć na pomoc.

Drzewo zasadzone przez Instytut Jad Waszem ku pamięci Alberta Battela
Drzewo zasadzone przez Instytut Jad Waszem ku pamięci Alberta Battela (fot. Jad Waszem).

Sławny jest przypadek Oskara Schindlera. Warto jednak przypomnieć także losy bohaterów, którzy nie trafili na karty podręczników i nie zostali uwiecznieni na ekspozycjach muzealnych. Oto trzech żołnierzy, którzy zaryzykowali wszystko w akcie sprzeciwu wobec Zagłady.

Przepustka nie tylko dla żołnierzy. Hugo Armann

Sierżant Wehrmachtu Hugo Armann od 1942 roku stacjonował w Baranowiczach w okupowanej Polsce, gdzie odpowiadał za transporty dla żołnierzy na przepustkach.


Reklama


Swoją pozycję wykorzystał, by ukrywać żydowskich robotników i pomagać im w ucieczce. Współpracował przy tym z polskim podziemiem. Ustalono, że z jego wsparcie pozwoliło uratować od 35 do 40 osób.

Zuchwały major. Eberhard Helmrich

Major Eberhard Helmrich, skierowany podczas wojny do Drohobycza, wspólnie z żoną Donatą opracował plan, w którego zuchwałość aż trudno uwierzyć.

Opowieść o wielkiej odwadze i miłości osadzona w stolicy III Rzeszy. Powieść Dziewczyna z Berlina kupicie na Empik.com.

Oficer wyrabiał dla żydowskich kobiet fałszywe papiery, na podstawie których… wysyłano je do samego Berlina, w roli opiekunek dla niemieckich dzieci.

Poza tym zdołał przekonać esesmanów do stworzenia specjalnego obozu rolnego, gdzie traktował Żydów po ludzku – chroniąc ich od głodu, deportacji i śmierci. Ratunek zawdzięczało mu około 300 osób.


Reklama


Z bronią w ręku przeciw esesmanom. Albert Battel

Prawnik i porucznik rezerwy Albert Battel nie tylko sprzeciwił się likwidacji getta w Przemyślu, ale latem 1942 roku wspólnie z podkomendnymi zablokował jedyny most prowadzący do dzielnicy żydowskiej.

Esesmanom, którzy próbowali go przekroczyć zagroził otwarciem ognia. Następnie z użyciem wojskowych ciężarówek wywiózł w bezpieczne miejsce około 100 Żydów.

Eberhard i Donata Helmrich na fotografiach prywatnych.
Donata i Eberhard Helmrich na fotografiach prywatnych.

Władze wszczęły wobec Battela tajne śledztwo. Jak podaje Instytut Jad Waszem, sam szef SS Heinrich Himmler wydał rozkaz, by mężczyzna został aresztowany, gdy tylko wojna dobiegnie końca.

Po upadku III Rzeszy Battel trafił do niewoli rosyjskiej. Wyszedł na wolność, ale w ramach denazyfikacji zakazano mu praktykowania prawa. Jego zasługi został docenione dopiero wiele lat po śmierci dzięki staraniom izraelskiego badacza Zeeva Goshena.

Opowieść o wielkiej odwadze i miłości osadzona w stolicy III Rzeszy

Bibliografia

Autor
Grzegorz Kantecki

Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.

Drodzy Czytelnicy! Nasza strona (jak niemal wszystkie inne) wykorzystuje pliki cookies i podobne technologie, między innymi po to, by dostosowywać treści reklamowe do zainteresowań i preferencji użytkowników. Aby to robić, potrzebujemy Waszej zgody.

Klikając przycisk "Przejdź do serwisu" lub zamykając to okno za pomocą przycisku "x" wyrażasz zgodę na przetwarzanie przez Ingens Media Sp. z o.o. oraz naszych zaufanych partnerów, twoich danych osobowych zapisanych w plikach cookies i innych podobnych technologiach w celu marketingowym, obejmującym w szczególności wyświetlanie spersonalizowanych reklam.

Zgoda nie jest obowiązkowa. Możesz też w dowolnym momencie ją cofnąć. Szczegóły dotyczące naszej polityki prywatności, zakresu zgód, a także wycofania i niewyrażenia zgody znajdziesz w naszej polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje na temat zasad przetwarzania danych oraz twoich uprawnień z tym związanych.

Poprzez korzystanie z serwisu bez zmieniania ustawień prywatności w twojej przeglądarce internetowej wyrażasz zgodę na przechowywanie w Twoim urządzeniu końcowym plików cookies i innych podobnych technologii służących do dopasowywania.