Starożytność

Słynny pisarz i historyk Pliniusz Starszy twierdził, że w I wieku n.e. co roku do starożytnego Rzymu z Indii trafiały towary warte 100 milionów sesteców. Była to oszałamiająca kwota równa w przybliżeniu 1/6 całego budżetu przeznaczanego na ogromną...

Wojny perskie od dawna zajmują szczególne miejsce w wyobrażeniach o historii Zachodu. Greckie zwycięstwa pod Maratonem, Salaminą i Platejami są pamiętane do dziś. Porażki poszły w zapomnienie, podobnie jak to, że Persowie złupili Ateny nie raz, lecz...

W połowie II wieku n.e. starożytny Rzym znajdował się u szczytu potęgi. Liczące 6,5 miliona kilometrów kwadratowych cesarstwo zamieszkiwało wówczas około 75 milionów ludzi. Kiedy więc w latach 60. na terenie imperium zaczęła szaleć zaraza liczba...

Rządzący starożytnym Rzymem przez blisko dwadzieścia lat Trajan zaliczany jest to tak zwanych pięciu dobrych cesarzy. Władali oni antycznym imperium w trakcie „złotego wieku”, od końca I stulecia n.e. aż do schyłku lat 70. kolejnego wieku. Trajan...

Przez milenia przedstawiciele elit podkreślali swój status materialny nabywając luksusowe towary z odległych krain. W starożytnej Mezopotamii już 4500 lat temu na masową skalę sprowadzano cenne przedmioty i surowce z Indii, które przemierzały...

To co odkopano w położonej nad Nilem Tell el-Amarnie bez cienia wątpliwości było jednym z najważniejszych odkryć w dziejach archeologii. Odnalezione w 1887 roku setki glinianych tabliczek stanowiły korespondencję prowadzoną przez dwóch egipskich...

Wyruszając w 54 roku p.n.e. na wojnę z Partami Marek Licyniusz Krassus był człowiekiem spełnionym. Nie tylko posiadał gigantyczny majątek, ale również zdobył ogromne wpływy polityczne. Zamiast jednak kolejnego zwycięstwa i triumfalnego wjazdu do...

Monety stanowią najliczniejszy, zaraz po ceramice, zbiór zachowanych ruchomych świadectw materialnych z czasów starożytnego Rzymu. Chociaż w wiecznym mieście pieniądza kruszcowego używano już w III wieku p.n.e., dopiero podczas drugiej wojny...

Walerian zasiadł na rzymskim tronie w 253 roku n.e. i sprawował rządy przez kolejne siedem lat. Zapisał się w historii nie z uwagi na swe wielkie sukcesy militarne czy reformy. Wręcz przeciwnie. Był pierwszym władcą antycznego imperium, którego...

W starożytnym Rzymie choroby zakaźne były równie powszechne jak śmiertelne przypadłości, takie jak nowotwory czy choroby serca. Istnieli lekarze (medici), lecz ich wiedza medyczna pozostawała prymitywna w porównaniu z dzisiejszą, a metody leczenia –...

W starożytnym Rzymie postrzeganie kobiet i oczekiwania wobec nich były uwarunkowane surowymi normami moralnymi. Według antycznych prawideł każde ich przewinienie rzucało cień nie tylko na nie same, lecz także na całą rodzinę. O tym do czego posuwali...

Grecki historyk Herodot około 600 roku p.n.e. napisał o Lidyjczykach: „Są oni, o ile wiemy, pierwszymi z ludzi, którzy bili złote i srebrne monety i nimi się posługiwali; pierwszymi też byli kramarzami”. O tym jakie skutki dla ludzkości miało...

Celibat, od łacińskiego caelebs, dosłownie oznacza bezżenność. Gdy jednak mowa o księżach katolickich, termin traktuje się szerzej. Każdy kandydat do kapłaństwa zobowiązuje się nie zawierać małżeństwa, nie zakładać rodziny, ale też żyć w całkowitej...

Karakalla i jego o rok młodszy brat Geta szczerze się nienawidzili już od wczesnego dzieciństwa. Mimo to Septymiusz Sewer wyznaczył obu synów na swych następców, którzy mieli współdzielić tron starożytnego Rzymu. Rok później Geta już nie żył.

Wespazjan zapisał się w historii jako jeden z najlepszych władców starożytnego Rzymu. Był nie tylko doskonałym wodzem, ale również dbał o finanse antycznego imperium. To właśnie jemu przypisuje się ukucie powiedzenia, że „pieniądze nie śmierdzą”. O...

Przekroczenie w styczniu 49 roku p.n.e. przez wojska Cezara Rubikonu dało początek długiej i krwawej wojnie domowej z Pompejuszem Wielkim oraz jego zwolennikami. Gdy stało się jasne, że konfliktu z Senatem Republiki nie da się unikać, niedawny...

W okresie jednego pokolenia za panowania Cyrusa II (550–530 p.n.e.) Persowie stworzyli potężne imperium obejmujące kraje Azji Zachodniej i Środkowej, od Syr-darii na wschodzie po Morze Egejskie na zachodzie. O tym jak wyglądały początki jednego z...

9 sierpnia 48 p.n.e. pod Farsalos doszło do kluczowego starcia wojny domowej toczonej między wojskami Juliusza Cezara i siłami Pompejusza Wielkiego. Rozegrana w Tesali batalia zakończyła się całkowitym zwycięstwem tego pierwszego. Oto jak Cezar...

Przekroczenie Rubikonu przez wojska Juliusza Cezara, do czego doszło 12 stycznia 49 r. p.n.e., było jednym z najważniejszych momentów w historii starożytnego Rzymu. Na kolejne cztery lata ziemie antycznego imperium stały się teatrem zaciętej wojny...

Lucjusz Werus współrządził starożytnym Rzymem od 161 do początku 169 roku n.e. Za życia robił wiele, aby być zauważonym. Obecnie jednak prawie nikt o nim nie pamięta. Pomijają go często również podręczniki poświęcone historii antycznego imperium...

Przy budowie Wielkiej Piramidy w Gizie trudziły się tysiące robotników. Według najnowszych ustaleń archeologów wzniesienie grobowca Cheopsa (Chufu) zajęło im około 30 lat. Efektem ich pracy był jeden z siedmiu cudów antycznego świata, który stanowił...

Gajusz Juliusz Cezar Germanicus zwany Kaligulą zapisał się w historii starożytnego Rzymu, jako jeden z najgorszych cesarzy. Ale gdy zasiadał w 37 roku n.e. na tronie nic nie zapowiadało, że tak się stanie. Wręcz przeciwnie. W pierwszych miesiącach...

Petroniusz Maksymus był cesarzem zaledwie przez dwa miesiące. Ale to właśnie jego decyzje były bezpośrednią przyczyną złupienia Wiecznego Miasta przez Wandalów Genzeryka w 455 roku. O drodze do władzy oraz skutkach postępowania jednego z najgorszych...

Zdawać by się mogło, że 70-letni Servius Sulpicius Galba posiadał wszelkie przymioty, aby zostać cesarzem. Wywodził się ze znamienitej rodziny. W trakcie długiego życia zdobył zaś ogromne doświadczenie oraz obdarzony był wszystkimi przymiotami...

69 rok n.e. przeszedł do historii starożytnego Rzymu, jako rok czterech cesarzy. Trzecim z nich był Aulus Witeliusz, który został wyniesiony na tron dzięki poparciu reńskich legionów dowodzonych przez Walensa i Cecynę. Jego rządy, rozpoczęte 19...

Antyczni autorzy odmalowali Nerona, władającego starożytnym Rzymem od 54 do 68 roku n.e., w najczarniejszych barwach. Jeżeli wierzyć ich przekazom był on prawdziwym potworem w ludzkiej skórze. Już okoliczności jego poczęcia i narodzin stały się...

W antyku przez całe stulecia na Półwyspie Iberyjskim względnie pokojowo koegzystowali Celtyberowie, feniccy kupcy oraz greccy koloniści. Wszystko uległo zmianie za sprawą starożytnych Rzymian. Początkowo miejscowa ludność stawiała twardy opór...

Wojna trojańska opisana w Iliadzie Homera doczekała się kilku wysokobudżetowych hollywoodzkich ekranizacji. To one kształtują wyobrażenie o tym, jak miał się rozpocząć słynny konflikt między Achajami a Troją. Scenarzyści filmów i seriali pomijają...