Wyruszając wiosną 480 roku p.n.e. na wojnę ze starożytnymi Grekami władca Persji Kserkses zgromadził ogromną armię. Według Herodota król królów dowodził siłami składającymi się z ponad pięciu milionów ludzi. Obecnie nikt nie traktuje tej liczby...
Sukcesy orężne starożytnego Rzymu w czasach późnej republiki wynikały w dużym stopniu z uzawodowienia armii. Podczas gdy inne państwa antyku wciąż chętnie odwoływały się do różnych form dorywczej służby, Rzym postawił na siły złożone z regularnie...
Zaczęło się w Mezopotamii. To właśnie w Międzyrzeczu wraz z rozwojem wiedzy o niebie i zachodzących na nim zjawiskach – zwłaszcza tych nadzwyczajnych, takich jak pojawianie się komet, dające się zaobserwować zaćmienia Słońca lub Księżyca czy...
Wielkie wędrówki ludów, niewydolność administracji, władcy niezdolni udźwignąć swoich obowiązków, rozkład armii. Przyczyny upadku starożytnego Rzymu można wymieniać długo. Ostatnio w nauce coraz głośniej mówi się o jeszcze jednej, której dawniej...
Zamożni obywatele starożytnego Rzymu uwielbiali ucztować. Maniery, jakim dawali wyraz przy stole diametralnie odbiegały jednak od standardów, które obowiązują dzisiaj. Oto jak mieszkańcy antycznego imperium zachowywali się w trakcie posiłków.
Kultura etruska już rozkwitała, gdy starożytny Rzym był ledwie wioską. W pierwszych wiekach istnienia wiecznego miasta Etruskowie byli dla Rzymian najgroźniejszymi wrogami, ale też nauczycielami, a okresowi o hegemonami. Klasyczna kultura Rzymu...
Hefnawi Adel Nabi Fayed po raz pierwszy wspiął się na piramidę Cheopsa gdy miał zaledwie osiem lat. Wiele lat później przylgnął do niego przydomek „czempion”, bo nikt nie był w stanie dotrzeć na szczyt największej konstrukcji epoki starożytnej...
Walki gladiatorów nieodmiennie kojarzą się ze starożytnym Rzymem. Mieszkańcy Wiecznego Miasta wcale nie wpadli jednak samodzielnie na tę, odstręczającą z dzisiejszej perspektywy, rozrywkę. Pomysł przejęli od ludu, który był jednocześnie ich groźnym...
Etruskowie byli sąsiadami, pogromcami i nauczycielami starożytnych Rzymian. Przekazali im aspekty kultury, które z czasem stały się podstawą tego, co uchodziło za rzymskie. Pochodzenie samych Etrusków nadal jednak stanowi zagadkę. Także ich język...
Statystyki były nieubłagane dla mieszkanek starożytnego Rzymu. Średnio żyły one aż o 12 lat krócej od mężczyzn. Działo się tak z jednego konkretnego powodu. Taki sam los spotykał przedstawicielki potężnych arystokratycznych rodów, jak i plebejuszki...
Podbój Galii zajął wojskom Juliusza Cezara aż siedem lat. Walki z broniącymi się zacięcie celtyckimi plemionami stanowiły jedną z najcięższych kampanii w dziejach starożytnego Rzymu. Zwycięstwo nie byłoby możliwe bez doskonale wyszkolonych i...
Żadna inna osada odkryta przez archeologów w Polsce nie jest równie znana, co Biskupin. Popularność miejsca nie wynika wyłącznie z jego naukowego znaczenia. Nawet ważniejsza okazała się legenda, jaką wokół niego zbudowano, przy pełnym poparciu...
Obywatelstwo dawało szereg przywilejów mieszkańcom starożytnego Rzymu. Najważniejszym była wolność osobista. W antycznym imperium powszechny był jednak niecny proceder, który sprawiał, że z dnia na dzień zostawało się niewolnikiem. Mimo że groziły...
Sieć utwardzonych dróg oplatająca całe cesarstwo uchodzi za jedno z największych osiągnięć starożytnego Rzymu. Panuje przeświadczenie, że drogi te nie miały sobie równych ani w epoce antyku, ani przez koleje stulecia, aż do czasów niemal...
Widząc herb Warszawy nawet małe dziecko wie, że znajduje się na nim syrena. Nie zawsze jednak baśniowy stwór był połączeniem człowieka i ryby. O tym jak syreny wyobrażali sobie starożytni Grecy pisze doktor Anna Jankowiak w książce Bestie antyku.
Najlepszymi hoplitami w starożytnej Grecji byli bez wątpienia Spartanie. Podporządkowywali oni bowiem całkowicie swoje życie szlifowaniu umiejętności bojowych. A jak sytuacja pod tym względem prezentowała się u największego rywala Lacedemończyków –...
W starożytnej Grecji używano wielu różnych technik szyfrowania poufnej komunikacji. Do najbardziej znanych należał szyfr przestawieniowy skytale (nazywany czasem scytale). Własny jego wariant opracowali również Spartanie. O sposobach mieszkańców...
Wilczyca karmiąca malutkich Romulusa i Remusa nierozerwalnie kojarzy się z mitem założycielskim starożytnego Rzymu. Stała się ona wręcz symbolem Wiecznego Miasta. Dlaczego jednak legendarni fundatorzy przyszłej stolicy antycznego imperium w ogóle...
Przy okazji wielkich inwestycji budowlanych media często informują, że takie czy inne prace opóźniły się z powodu prowadzonych wykopalisk archeologicznych. Mało kto zdaje sobie jednak sprawę z tego, jak przełomowe są rezultaty ratunkowych badań...
Kwestie wyżywienia to nie tylko gust i nawyk. Jak wyjaśnia profesor Krzysztof Gawlikowski, sztuka kulinarna miała kluczowe znaczenie w kulturze dawnych Chin. Już od epoki starożytnej czerpała z niej, a zarazem ją kształtowała.
Przechwycenie wrogich rozkazów w trakcie działań wojennych może mieć ogromny wpływ na ostateczny wynik nadchodzącego starcia. Zdawano sobie z tego doskonale sprawę już w starożytności. Dlatego od tysiącleci używano różnego rodzaju szyfrów. Również...
Mitologia starożytnych Greków i Rzymian pełna jest niezwykłych stworzeń stanowiących hybrydy człowieka i różnych zwierząt. Bez wątpienia jednym z najbardziej rozpoznawalnych jest Minotaur. O tym dlaczego opowieść o synu królowej Pazyfae odcisnęła...
W 58 roku p.n.e. wojska dowodzone przez Juliusza Cezara rozpoczęły podbój Galii. Mimo zaciętego oporu celtyckich plemion legiony odnosiły kolejne zwycięstwa. 21 października 54 p.n.e. pod Aduatucą starożytni Rzymianie ponieśli jednak nieoczekiwaną...
Starożytne rzymskie fortece. W takich warunkach żyli legioniści strzegący granic antycznego imperium
Dzięki trwającym setki lat podbojom imperium zbudowane przez starożytnych Rzymian w szczytowym momencie zajmowało aż 6,5 miliona kilometrów kwadratowych. Do strzeżenia granic cesarstwa potrzebne były setki tysięcy legionistów. Stacjonowali oni w...
Pustelnictwo było zjawiskiem niezwykle charakterystycznym dla wczesnego Kościoła. U schyłku starożytności i na początku epoki średniowiecznej nie działały jeszcze złożone i sformalizowane wspólnoty zakonne. Ludzie pragnący poświęcić się kontemplacji...
Żelazna dyscyplina była jednym z głównych czynników wpływających na potencjał militarny starożytnego Rzymu i skuteczność jego armii. To dzięki niej wojska republiki, a później cesarstwa przez setki lat dominowały na antycznych polach bitew. Oto co...
Dwie największe piramidy w Gizie – wzniesione cztery i pół tysiąca lat temu dla faraonów Cheopsa (Chufu) i Chefrena – z zewnątrz wyglądają bardzo podobnie. Łatwo je odróżnić, ponieważ powłoka tej drugiej, tak zwana licówka, zachowała się w lepszym...
Bitwa pod Termopilami z 480 roku p.n.e. to bez dwóch zdań jedna z najsłynniejszych batalii starożytności. Chociaż od starcia minęło już 2500 lat to Spartanie Leonidasa nadal pozostają symbolem bohaterstwa i poświęcenia. Jednocześnie mimo wielu prób...
Tajniki pracy budowniczych piramidy Cheopsa. Jak radzili sobie bez tego, co dzisiaj jest nieodzowne?
Budowa piramidy Cheopsa – a więc najwyższej konstrukcji, jaką wzniósł człowiek w epoce starożytnej – była przedsięwzięciem wymagającym nie tylko ogromnego nakładu pracy, lecz także imponujących umiejętności technicznych, spójnej wizji i niezrównanej...
Wykopaliska archeologiczne i starożytne źródła jasno dowodzą, że problemy z uzębienie były codziennością dla antycznych Rzymian. W szczególności dotykały one zamożniejszych mieszkańców imperium. Ich bogata w cukry dieta sprzyjała bowiem psuciu się...
