W połowie XIX wieku Paryż liczył już ponad milion mieszkańców. Infrastruktura francuskiej stolicy kompletnie jednak nie nadążała za rozrostem miasta. Ścieki płynęły ulicami, turyści grzęźli w błocie po kostki, a wertepy, wąskie uliczki i stojące...
W drugiej połowie XIX wieku niemal wszystkie domy chłopów z Galicji i Kongresówki były nadal budowane z drewna. Odwiedzając skanseny można odnieść wrażenie, że ówczesne chaty były całkiem przestronne i widne. To jednak tylko pozory. Do naszych...
Wiosną 1800 roku Napoleon Bonaparte znalazł się w niezwykle trudnym położeniu. Minęło zaledwie kilka miesięcy odkąd przejął władzę we Francji, a już zaczęto podważać jego pozycję jako Pierwszego Konsula. Wszystko zależało od wyniku walk prowadzonych...
W drugiej połowie XIX wieku galicyjska wieś borykała się z ogromnym problemem przeludnienia. Trudne warunki materialne oraz utrwalone wielowiekową tradycją obyczaje miały fatalny wpływ na życie rodzinne ówczesnych chłopów. Dochodziło do tego, że...
Tak mieszkali jedni z najbiedniejszych chłopów na dawnej polskiej wsi. Trudno to nawet nazwać domami
Na polskiej wsi od stuleci istniała liczna grupa chłopów pozbawionych własnych gospodarstw czy nawet samych domostw. Po zniesieniu pańszczyzny wielu z nich trafiło do czworaków – nowego rodzaju budynku, który zapewniał wyłącznie absolutnie minimum...
Ostatni z wielkich triumfów Napoleona Bonaparte. Później już nigdy nie wygrał równie kluczowej bitwy
Wiosną 1809 roku Habsburgowie postanowili wykorzystać zaangażowanie Napoleona w Hiszpanii, więc Austria wypowiedziała wojnę Francji. Początkowo konflikt zdecydowanie nie szedł po myśli „boga wojny”. W maju jego wojska poniosły porażkę pod Aspern...
Życie dawnych chłopów stanowiło ciągłą walkę o przetrwanie. Zaledwie około połowa wiejskich dzieci osiągała pełnoletność. Na tych, którym się to udało czekało kilkadziesiąt lat harówki w pocie czoła. Oczywiście o ile nie padli ofiarą choroby lub...
Po swojej abdykacji w kwietniu 1814 roku Napoleon został zesłany na Elbę. Bonaparte spędził jednak na wygnaniu tylko kilka miesięcy. Dostrzegając powszechne niezadowolenie z rządów Burbonów, 26 lutego 1815 roku uciekł z wyspy. Trzy dni później na...
Od połowy XIX stulecia wzgórze wawelskie w Krakowie, wraz z gmachami dawnego pałacu polskich królów, służyło za austriackie koszary. Z roku na rok postępowała jego destrukcja, a zaborca dokładał starań, by zatrzeć ślady dawnej świetności miejsca...
Życie większości galicyjskich chłopów w drugiej połowie XIX wieku upływało pod znakiem ciężkiej pracy oraz nieustannego widma głodu. Wiele osób obecnie uważa, że przynajmniej relacje sąsiedzkie w wiejskich gromadach były bliskie, zwarte i harmonijne...
Maria Konopnicka miała aż pięcioro rodzeństwa. Szczególnie silna więź łączyła ją z jedynym bratem, Janem Wasiłowskim. Młody mężczyzna poległ jednak w wieku zaledwie 19 lat podczas powstania styczniowego. Poetka nigdy nie pogodziła się z tą stratą...
Typowa galicyjska chłopka 150 lat temu właściwie nie wiedziała co to czas wolny. Na wsi kobiety wstawały pierwsze i kładły się spać ostatnie. Harówka w pocie czoła przez cały dzień nie była jednak najgorsza. Oto jak je traktowano.
Baśnie braci Grimm początkowo wcale nie były przeznaczone dla dzieci. Oto po co faktycznie je wydano
Jacob i Wilhelm Grimmowie są dzisiaj najbardziej znani ze swoich bajek. Ale wydane po raz pierwszy w 1812 roku Baśnie dla dzieci i dla domu (Kinder- und Hausmärchen) początkowo wcale nie były przeznaczone do czytania najmłodszym. Autorom publikacji...
Kiedy w październiku 1799 roku Napoleon Bonaparte wrócił z Egiptu nad Sekwanę zastał kraj pogrążony w marazmie gospodarczym oraz liżący rany po ostatniej rundzie wojny z drugą koalicją. Dotkliwe porażki we Włoszech i Nadrenii sprawiły, że Francja...
Dzisiaj trudno nam sobie nawet wyobrazić skalę nędzy, w jakiej egzystowali galicyjscy chłopi. Na przeludnionej wsi, gdzie blisko połowa gospodarstw nie miała nawet dwóch hektarów ziemi głód był codziennością. A w chatach najuboższych włościan post...
Po niepowodzeniu inwazji na Rosję i klęsce pod Lipskiem wszyscy zdawali sobie sprawę, że Napoleon Bonaparte jest na przegranej pozycji. Wyjątkiem był sam cesarz Francuzów, który nie dopuszczał do siebie myśli o porażce. Oto jak wyglądały ostatnie...
Życie dawnych chłopów było ściśle podporządkowane zmieniającym się porom roku. Kiedy nastawała zima mieszkańcy wsi mogli wreszcie odpocząć od ciężkich i mozolnych robót polowych. Nie oznaczało to jednak, że gdy na zewnątrz zalegała gruba warstwa...
Ruszając 24 czerwca 1812 roku na podbój Rosji Napoleon Bonaparte zgromadził pod swoimi rozkazami ponad pół miliona żołnierzy. Ale wojna od początku nie szła po myśli cesarza. Gdy wreszcie po niemal trzech miesiącach niedobitki Wielkiej Armii...
W początkach XX wieku Rosja była krajem w przeważającej mierze rolniczym. Chłopi stanowili 80% ludności pod względem statusu prawnego, a 75%, jeśli idzie o zawód. Podobne proporcje istniały we Francji w przededniu rewolucji francuskiej. Rolnictwo...
Wypowiadając wojnę Napoleonowi, król Prus Fryderyk Wilhelm III Hohenzollern nawet w najczarniejszych snach nie przewidywał, co wydarzy się w zaledwie kilka tygodni. Nie dość, że pruskie wojska zostały rozgromione pod Jeną i Auerstädt, to potężne...
W czasach, gdy chłopskie chaty budowano z drewna i kryto strzechą odgłosy nadciągającej burzy budziły prawdziwą trwogę u mieszkańców wsi. Wystarczyło jedno uderzenie pioruna, a całe gospodarstwo mogło pójść z dymem. Sprawę znacznie pogarszał...
Druga połowa XIX wieku przyniosła w Skandynawii szereg odkryć archeologicznych, które pozwalały na nowy sposób spoglądać na epokę wikingów. Żadne z nich nie mogło się jednak równać z tym, co skrywał kurhan w Osebergu. Oto jakie skarby znaleziono w...
Pisząc o losie europejskich chłopów w epoce nowożytnej często stosuje się prosty podział mówiący o tym, że na Zachodzie włościanie cieszyli się wolnością osobistą, zaś na Wschodzie panowało poddaństwo. Profesor Jürgen Osterhammel w książce pt...
Rządzący na początku XIX wieku Prusami król Fryderyk Wilhelm III Hohenzollern bardzo długo unikał konfrontacji militarnej z Napoleonem. Ostatecznie wypowiedział wojnę Francji 9 października 1806 roku. Okazało się to jednak fatalnym błędem. Już...
Dominik Hieronim Radziwiłł – jako zaledwie czterolatek – został w 1790 roku ordynatem na Nieświeżu i Ołyce. Tym samym stał się jednym z najbogatszych ludzi w Europie. Młody książę szybko dał się poznać jako miłośnik kobiecych wdzięków. Jako potomek...
U progu XIX wieku średnia oczekiwana długość życia (w chwili urodzin) ludności świata wynosiła najwyżej 30 lat. Pod koniec stulecia w Europie i USA było to już odpowiednio 46 i 48 lat. Zmiana była kolosalna. O jej niejasnych źródłach i kluczowych...
Przez stulecia wygląd chłopskich chat niewiele się zmieniał. Mieszkańcy wsi budowali je własnymi siłami, korzystając co najwyżej z pomocy wędrownych cieśli. Skromne środki, jakimi dysponowali włościanie oraz niedostateczna wiedza sprawiały, że ich...
14 października 1806 roku wojska Napoleona rozgromiły Prusaków w bitwach pod Jeną i Auerstädt. W pogoni za uciekającym przeciwnikiem Wielka Armia wkrótce sforsowała Odrę i wkroczyła na polskie ziemie. O tym jakimi siłami dysponował Bonaparte u progu...
„Pół żartem, pół serio, zauważy, kto zechce, że Wielkopolska, od wieków po łacinie zwana Magna Polonia, wielkość swą ma już w nazwie” – przekonuje profesor Marek Hendrykowski z UAM w Poznaniu, odwołując się do historii społecznej aktywności pod...
Podczas wizyty na Wawelu trudno oprzeć się wrażeniu, że jest tam… zaskakująco pusto. Poza zamkiem górnym, a więc dawną siedzibą monarchów, i katedrą obszar wzgórza w większości nie ma zabudowy, stanowi zielony trawnik obsadzony klombami. Dawniej...
