W czasach Rzeczpospolitej Obojga Narodów państwo ani nie usiłowało, ani tym bardziej nie było w stanie ingerować w wewnętrzne życie Kościoła. Rzecz wyglądała raczej odwrotnie. Duchowni zajmowali kluczowe urzędy i kontrolowali znaczną część senatu...
Kazimiera Iłłakowiczówna była nie tylko jedną z najwybitniejszych polskich poetek XX wieku, ale również poliglotką i znakomitą tłumaczką. Sukces jaki osiągnęła jest tym bardziej imponujący jeżeli weźmiemy pod uwagę pasmo tragedii, które spotkały ją...
Temat podejścia polskiego pospólstwa do cara Aleksandra II Romanowa jest jednocześnie niezręczny i przemilczany. Bo jak tu pisać o tym, że nasi chłopi traktowali rosyjskiego samodzierżcę niczym świętego, stawiali na jego cześć kapliczki i...
Obecnie średnie roczne spożycie mięsa w Polsce wynosi ponad 73 kilogramy na głowę mieszkańca. Jesteśmy pod tym względem jednym z liderów w Europie. Pod koniec XIX wieku sytuacja wyglądała jednak zupełnie inaczej. Mięso stanowiło prawdziwy rarytas na...
Nikt nie przewidywał, że Helena Miselówna zostanie aktorką. Była wprawdzie nieślubnym dzieckiem, ale matka, wdowa po zamożnym i szanowanym krakowskim kupcu, dołożyła starań, by zapewnić jej dobrą edukację i właściwe wychowanie. A przecież według...
Szacuje się, że na przełomie XIX i XX wieku ziemie polskie zamieszkiwało około 30 milionów ludzi. Przeszło 3,5 miliona, gnanych biedą, głodem i marzeniami o lepszym życiu, zdecydowało się wyjechać za granicę. Ogromna część z nich ruszyła w podróż...
Amadeo Modigliani nigdy nie spodziewał się, że jego obrazy będą sprzedawane za setki milionów dolarów, jako jedne z najdroższych dzieł świata. Nie mogła tego wiedzieć też jedna z ulubionych modelek udręczonego i schorowanego artysty: uboga...
Żadne wydarzenie z życia Alfreda Nobla nie jest związane z tak wielką konspiracją, jak jego spotkanie z osiemnaście lat młodszą Austriaczką Sofie Hess. Po śmierci wynalazcy w 1896 roku czyniono niemało starań, by całkowicie wymazać kobietę z jego...
Gdyby sporządzić ranking najczęściej tłumaczonych polskich autorów, bez wątpienia pierwsze miejsce zająłby Henryk Sienkiewicz. Natomiast na drugim stopniu podium stanąłby Antoni Ferdynand Ossendowski. Mimo to pozostaje on stosunkowo mało znany, gdyż...
Najsławniejszy polski chłop na świecie. O jego niezwykłym domu pisano nawet po drugiej stronie globu
Michał Drzymała to jeden z najlepiej znanych i rozpoznawalnych polskich chłopów doby zaborów. Stał się symbolem sprytu, mądrości, determinacji i uporu w walce z obcą władzą. Co przyniosło mu taką sławę?
Kariera Anny Tomaszewicz-Dobrskiej szła pod prąd wszelkim normom i oczekiwaniom epoki. Jako pierwsza Polka zdobyła dyplom doktora medycyny i pomimo walnego oporu środowiska podjęła praktykę nad Wisłą. Jej dekalog też był więcej niż nieszablonowy...
Na polskiej prospericie gospodarczej XVI stulecia korzystali nie tylko szlachcice. W tej najlepszej epoce w dziejach Polski można było natrafić też na wyjątkowo zamożnych, samodzielnych i wpływowych chłopów. Nie było ich wielu, ale niektóre z...
Latem 1799 roku, w trakcie kampanii egipskiej Napoleona, zapadła decyzja o rozbudowie jednego z wielu fortów, jakie Francuzi zajęli lub wznieśli w delcie Nilu. Fortyfikacje znajdowały się nieopodal portowego miasta Raszid, przez okupantów nazywanego...
Pierwotnie Wawel był siedzibą ludzi najpotężniejszych i najbogatszych. Kiedy jednak Kraków przestał wchodzić w granice Polski, dla zamku królewskiego znaleziono nowe zastosowanie. Mieli w nim mieszkać ludzie najbiedniejsi i skrajnie zdesperowani.
Alfred Nobel pod koniec życia sporządził aż trzy testamenty. Ostatni z nich powstał niemal dokładnie rok przed jego śmiercią. Treść dokumentu była sporym zaskoczeniem dla rodziny wynalazcy dynamitu. Okazało się bowiem, że krewniacy otrzymali jedynie...
Przednówek był składnikiem dziejów chłopów aż do XX wieku. Był czymś nieuchronnym i stałym, tak jak stałe są pory roku. Stanowił synonim nędzy i głodu. Znajdziemy na ten temat dziesiątki relacji. Stefan Żeromski pisał w Zmierzchu, że „zimą i na...
Nie da się zaprzeczyć, że Albert Einstein był jedynym z największych geniuszy XX wieku. W życiu prywatnym daleko mu jednak było do ideału, o czym boleśnie przekonała się jego pierwsza żona Mileva Marić. Nie dość, że zmarnował jej szanse na karierę...
Modiglianiego nie pociągały wnętrza, nie malował martwej natury. Na swoich obrazach przedstawiał nieodmiennie ludzi i to tych, ze swojego otoczenia, których darzył szczególną sympatią. A że żył wśród polskiej diaspory, to właśnie Polaków malował...
Alfred Nobel opatentował dynamit w 1867 roku. Wbrew jego nadziejom nowy materiał wybuchowy początkowo wcale nie okazał się wielki sukcesem finansowym. Przełomem okazał się dopiero wybuch wojny prusko-francuskiej w 1870 roku. O tym jak powstało...
Młodość cesarzowej Sisi na dobre obrosła legendami. Filmy, powieści i seriale utrwaliły obraz, według którego przyszła władczyni Austro-Węgier dorastała w niezwykłej swobodzie i beztrosce, z dala od sztywnych dworskich norm, za to blisko przyrody...
Latem 1864 roku Alfred Nobel uzyskał patent na „olej wybuchowy z zapalnikiem”. 3 września na łamach dziennika „Aftonbladet” ukazał się artykuł informujący o wynalezieniu przez niego materiału wybuchowego, który rzekomo miał wykluczać „poważne...
To był moment narodzin wielkiego mitu. 23-letni cesarz Austrii Franciszek Józef, właśnie świętujący swoje urodziny, od pierwszego wejrzenia zakochał się w młodszej o siedem lat, nieśmiałej i zawstydzonej kuzynce – księżniczce bawarskiej...
Jerzy książę Walii poślubił Karolinę Brunswick-Wolfenbüttel 8 kwietnia 1795 roku. Do stanięcia przed ołtarzem zmusił go ojciec, król Jerzy III, który w zamian zobowiązał się spłacić ogromne długi syna. Związek zdecydowanie nie należał do udanych i...
Dzieciństwo Alfreda Nobla nie należało do najłatwiejszych. Gdy miał zaledwie trzy lata jego ojciec uciekł przed wierzycielami z rodzinnej Szwecji do Rosji. Przez kolejne pięć lat utrzymanie trzech synów spadło na barki matki. W końcu jednak...
19 marca 1853 roku odbyło się bierzmowanie bawarskiej księżniczki Elżbiety, która w przyszłości, jako cesarzowa, będzie poufale nazywana Sisi. Bezpośrednio po tym wydarzeniu matka 15-letniej dziewczyny, księżna Ludwika Wilhelmina Wittelsbach...
Gdyby ktoś poprosił Tadeusza Boya-Żeleńskiego o wybranie dwóch słów najlepiej opisujących seksualność XIX stulecia, raczej nie wahałby się z odpowiedzią. Narzeczeństwo i burdel. Ewentualnie jeszcze trzecie: strach.
Ulysses S. Grant – naczelny dowódca armii Stanów Zjednoczonych u schyłku wojny secesyjnej, jeden z najbardziej błyskotliwych generałów swojego pokolenia i 18. prezydent USA – od młodości zmagał się z nałogiem alkoholowym. W decydującym momencie...
21 stycznia 1793 roku na Placu Rewolucji w Paryżu wielotysięczny tłum przyglądał się egzekucji obalonego króla Ludwika XVI. Po śmierci monarchy rewolucjoniści przez kilka miesięcy zastanawiali się, jaki los powinien spotkać jego żonę, znienawidzoną...
Ulysses S. Grant, jako głównodowodzący amerykańskiej armii u schyłku wojny secesyjnej, poprowadził siły Unii do zwycięstwa nad Konfederacją. Sukces militarny utorował mu drogę do prezydentury. Za młodu nic jednak nie zapowiadało, że Grant skończy na...
Katastrofa, do jakiej doszło 157 lat temu na rzece Missisipi jest niezwykła z przynajmniej dwóch powodów. Nigdy wcześniej ani później w historii Stanów Zjednoczonych nie zdarzyło się, by tak wiele osób zginęło na skutek zatonięcia okrętu. Nigdy też...
