Znaczenie imion w średniowieczu. Czy to możliwe, że zależało od nich aż tak wiele?

Strona główna » Średniowiecze » Znaczenie imion w średniowieczu. Czy to możliwe, że zależało od nich aż tak wiele?

Najpotężniejsze z rodzin średniowiecznej Europy miały katalog specjalnych imion, nadawanych tylko wybranym synom. Z chwila chrztu determinowały całe ich życie. Czy tak było też w Polsce?

Widukind z Korbei, autor bezcennej kroniki, rzucającej światło na początki państwa polskiego (a zwłaszcza na historię Saksonii), niewiele miał do powiedzenia w sprawie swojej kariery. Nie musiał. O tym, że zostanie duchownym przesądzono już w chwili, gdy jako niemowlę przyjmował chrzest.


Reklama


Niemiecki mediewista Gerd Althoff wyjaśnia, że książęta sascy (a to z ich rodu wywodził się dziejopis) nadawali imię Widukind wyłącznie dzieciom przeznaczonym do stanu duchownego. Nie był to żaden wyjątek.

Imiona kościelne

We wczesnym średniowieczu obowiązywał cały zestaw specjalnych, „kościelnych” imion, z użyciem których determinowano przyszłość poszczególnych członków rodzin panujących i możnowładczych.

Profesor Gerd Althoff – jeden z historyków badających zagadnienie „specjalnych” imion we wczesnym średniowieczu (fot. Philipp, CC BY-NC-SA 2.0).

U wczesnych Andegawenów imieniem takim był Gwidon. W innych francuskich rodach między innymi Adalberon i Hugon. Althoff szczególnie wiele uwagi poświęcił jednak Brunonom oraz ich roli w dynastii ottońskiej i wśród niemieckich elit. Imię to, samo w sobie, zdawało się zwiastować świetlaną przyszłość w strukturach Kościoła.

Bruno z Billungów był od 962 roku biskupem Verdun. Bruno, syn króla Henryka I, arcybiskupem Kolonii. Jeszcze inny Bruno, syn księcia Karyntii, nie tylko objął biskupstwo würzburskie, ale został też papieżem (pontyfikat od 996 do 999 roku) i świętym Kościoła.


Reklama


Czy tak było też w Polsce?

Polski historyk Grzegorz Pac również nie ma wątpliwości, że „wyborowi kariery duchownej dla dziecka często towarzyszyło nadanie specjalnego imienia”.

Jego zdaniem praktyka ta dotyczyła także córek. W niemieckich dynastiach do funkcji opatek delegowano Gizele czy Hildegardy. Niewykluczone, że osobliwa tradycja dotarła aż do Polski.

Wielkie historie co kilka dni w twojej skrzynce! Wpisz swój adres e-mail, by otrzymywać newsletter. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.

Właściwe miano dla przełożonej klasztoru

Władysław Herman i Judyta Salicka jednej ze swoich córek nadali imię Agnieszka – nigdy wcześniej nie występujące w rodzinie Piastów. Wyboru nie sposób uznać za przypadkowy.

Matką Judyty była cesarzowa i królowa niemiecka Agnieszka Poitou. Nawiązując do niej polski władca nie tylko podkreślał, że skoligacił się z najważniejszą rodziną panującą na kontynencie, ale też chyba… pośrednio zapewnił swojej córce eksponowaną posadę.

Papież Grzegorz V (Bruno z Karyntii) na miniaturze z połowy XV wieku.

Już jako nastolatka Agnieszka Władysławówna została ksienią w Kwedlinburgu – w jednym z najważniejszych żeńskich klasztorów na kontynencie. Wcześniej przynajmniej dwie inne opatki objęły rządy w tym klasztorze posiadając imię „odziedziczone” po cesarzowych.

Trudno powiedzieć czy był to ruch świadomy, ale nadając córce takie a nie inne imię, Władysław Herman zdecydowanie podniósł jej rangę w niemieckim Kościele. Gdyby nie była Agnieszką, mogłaby nigdy nie dostąpić równie wielkich honorów. A przynajmniej nie w wieku około 15 lat…

Przeczytaj też o jednym z najbardziej tajemniczych imion w dynastii Piastów. Dlaczego polskich władca je nosił?


Reklama


Bibliografia

  1. Gerd Althoff, Namengebung und adliges Selbstverständnis [w:] Nomen et gens. Zur historischen Aussagekraft frühmittelalterlicher Personennamen, red. Dieter Geuenich, Wolfgang Haubrichs, Jörg Jarnut, Berlin 1997.
  2. Grzegorz Pac, Kobiety w dynastii Piastów. Rola społeczna piastowskich żon i córek do połowy XII wieku. Studium porównawcze, Fundacja na Rzecz nauki Polskiej/Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2013.
Autor
Kamil Janicki
Dołącz do dyskusji

Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.

Drodzy Czytelnicy! Nasza strona (jak niemal wszystkie inne) wykorzystuje pliki cookies i podobne technologie, między innymi po to, by dostosowywać treści reklamowe do zainteresowań i preferencji użytkowników. Aby to robić, potrzebujemy Waszej zgody.

Klikając przycisk "Przejdź do serwisu" lub zamykając to okno za pomocą przycisku "x" wyrażasz zgodę na przetwarzanie przez Ingens Media Sp. z o.o. oraz naszych zaufanych partnerów, twoich danych osobowych zapisanych w plikach cookies i innych podobnych technologiach w celu marketingowym, obejmującym w szczególności wyświetlanie spersonalizowanych reklam.

Zgoda nie jest obowiązkowa. Możesz też w dowolnym momencie ją cofnąć. Szczegóły dotyczące naszej polityki prywatności, zakresu zgód, a także wycofania i niewyrażenia zgody znajdziesz w naszej polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje na temat zasad przetwarzania danych oraz twoich uprawnień z tym związanych.

Poprzez korzystanie z serwisu bez zmieniania ustawień prywatności w twojej przeglądarce internetowej wyrażasz zgodę na przechowywanie w Twoim urządzeniu końcowym plików cookies i innych podobnych technologii służących do dopasowywania.