U schyłku średniowiecza ogromny wpływ na obronne walory zamku królewskiego na Wawelu wywarł król Władysław Jagiełło. Mury, które kazał wznieść lub przebudować spełniały swoją funkcję aż do rozbiorów. Dopiero jednak po śmierci tego monarchy zostały...
W 1922 roku na prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej wybrano starego socjalistę i działacza spółdzielczego, Stanisława Wojciechowskiego. Miał jednoosobowo wyrażać majestat kraju, ale nie znosił rozgłosu, źle czuł się na salonach i jeszcze gorzej wśród...
Przez całe stulecia polscy chłopi niezależnie organizowali swoje życie, układali plan prac i egzekwowali od każdego, by się z niego wywiązywał. Prawidła tradycyjnego rolnictwa wprost wymuszały sąsiedzką kooperację. Nowożytni szlachcice, właściciele...
Władysław Jagiełło nie był żadnym dzikusem czy prymitywem, jak twierdzili dawniej polscy historycy. Umiał czytać, otaczał się ludźmi kultury, znał też wiarę chrześcijańską. I miał wyrafinowany gust zupełnie obcy jego nowym poddanym. Dał mu wyraz na...
Żadne źródło z czasów starożytnych nie wymienia nazwy Słowian. Samo istnienie takiego ludu przed upadkiem cesarstwa rzymskiego jest tematem niekończących się dyskusji. Oto jeden z wątków debaty, o którym bardzo rzadko się wspomina. I który rzuca...
Nie da się zrozumieć tragedii chłopów pańszczyźnianych bez zrozumienia tego, jak przed kilkoma stuleciami funkcjonowała polska wieś. W Rzeczpospolitej Obojga Narodów nie brakowało ziemi uprawnej ani klientów chętnych kupować zboże. Zawsze zbyt mało...
Król Zygmunt Stary (1467-1548) wsławił się jako wielki budowniczy, opiekun przebudowy zamku królewskiego na Wawelu na renesansową modłę. Jego syn Zygmunt August (1520-1572) miał inne pasje. Był przede wszystkim zapalonym kolekcjonerem.
Od drugiej połowy XVII stulecia typowy polski chłop był zmuszony pracować na pańskim polu przez więcej dni niż było ich w tygodniu. Na nieodpłatną robotę chodził sam, wysyłał dzieci, żonę, parobków. Ale przynajmniej wiedział, ile musi odpracować...
14 czerwca 1794 roku, w następstwie drugiego rozbioru i stłumionego powstania, do Krakowa wkroczyły wojska pruskie. Umocniony zamek wawelski skapitulował już po kilku godzinach. Wraz z nim w ręce zaborców wpadł też najważniejszy skarb w kraju.
Pierwsza egipska piramida w historii pod wieloma względami imponuje nawet bardziej niż sławne konstrukcje z późniejszego okresu. Tak zwana piramida schodkowa Dżosera powstała około 2650 roku p.n.e., stulecie przed wielką piramidą Cheopsa w Gizie...
„1 października 1946 się obudził” – relacjonowała była pierwsza dama, Maria Mościcka. – „Zobaczyłam znów żółć cery, co było niedobrym znakiem. Więc mówię do męża, że wydaje mi się, że trzeba będzie zrobić jeszcze jedną transfuzję”.
Na wapiennej skale nazywanej dzisiaj Wawelem pierwszy gród mógł powstać już w głębokiej starożytności, za sprawą kultury nazywanej łużycką. Swój stołeczny ośrodek mieli tu także Wiślanie. Dopiero jednak za sprawą dynastii Piastów, która zajęła...
Nawet średni, typowy wymiar obciążeń, jakie spadały na polskiego chłopa w XVII i XVIII wieku był nieludzki, niewolniczy. Rekordziści wyzysku oczekiwali jednak znacznie więcej. Być może najgorzej w całym kraju mieli poddani Barbary Kochanowskiej ze...
W roku 1410, w najbardziej dramatycznych dniach wielkiej wojny między Polską i Litwą a zakonem krzyżackim pozycja królewskiej małżonki, Anny Cylejskiej, była więcej niż marna. Wyruszając pod Grunwald Władysław Jagiełło pozostawił ją na Wawelu jak...
U schyłku lata 1364 roku na zaproszenie Kazimierza Wielkiego nad Wisłę przybyło imponujące grono monarchów. Tak zwany kongres krakowski był jednym z najwspanialszych spotkań na szczycie w dziejach średniowiecznej Polski. Wydarzenie przeszło do...
Od XVII stulecia wielu panów folwarcznych celowo rozpijało własnych poddanych. Chłopom kazano najpierw produkować wódkę, a potem kupować ją i spożywać. Nie brakowało nawet majątków szlacheckich, gdzie propinacja przynosiła zwierzchności większe...
Wielkie kolekcje dzieł sztuki nie były w kręgach arystokratycznych niczym nadzwyczajnym. Jeśli miało się tytuły, majątek i tysiące poddanych wręcz obowiązkowo należało gromadzić obrazy, rzeźby oraz drogie pamiątki. Kolekcja Izabeli Czartoryskiej (ur...
Pisze się powszechnie, że renesansowy pałac na Wawelu miał – i ma – trzy kondygnacje: parter przeznaczony głównie dla urzędników, pierwsze piętro, gdzie znajdowały się pokoje prywatne króla i reprezentacyjne piętro drugie. Wyżej jest jednak jeszcze...
Folwarki istniały w Polsce od niepamiętnych czasów. Już w średniowieczu typowy rycerz posiadał swoje prywatne gospodarstwo, zapewniające żywność dla niego, rodziny i gości. Dopiero jednak na przełomie (nie takich) ciemnych wieków i doby nowożytnej...
Na początku października 1407 roku Wawelem i Polską wstrząsnął ogromny skandal. W prywatnej komnacie królowej Anny Cylejskiej doszło do zapadnięcia się posadzki. Można by pomyśleć: rzecz zwyczajna w leciwej i dość zaniedbanej rezydencji. Monarcha...
Reklama
Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka to Życie w chłopskiej chacie (2024). Strona autora: KamilJanicki.pl.
Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.