"Cave canem". Starożytni Rzymianie wierzyli, że ten napis uchroni ich przed krzywdą. Polacy też tak uważają

Jeśli mieszkacie na wsi lub na przedmieściach, na pewno doskonale znacie to „psychologiczne” zabezpieczenie. Na bramach i ogrodzeniach setek tysięcy polskich domów wiszą tabliczki informujące o „złym psie”. Mają ostrzegać gości, a przy okazji (lub nawet przede wszystkim) odstraszać przestępców. Robią to już od przynajmniej dwóch tysięcy lat.

W miastach starożytnego cesarstwa rzymskiego noc zawsze niosła z sobą niebezpieczeństwo. Olbrzymie metropolie nie miały sił policyjnych, straży, a przede wszystkim – oświetlenia ulicznego.

Reklama

„W sytuacji, gdy władze zapewniały nocą tak minimalną ochronę, działalność kryminalna stanowiła stały problem” – podkreśla James B. Tschen-Emmons w książce Artifacts from Ancient Rome.

Obywatele unikali opuszczania domów po zmroku. Ci których było na to stać, zatrudniali prywatnych strażników, ochroniarzy i tylko w ich asyście wychodzili nocą na ulicę.

Także w zaciszu własnych czterech ścian Rzymianie nie mogli czuć się zupełnie bezpieczni. Włamania zdarzały się regularnie. Dla odstraszenia przestępców stosowano różne sposoby, z których jeden okazał się nadzwyczajnie trwały.

Prawie jak wycieraczka do butów

W rzymskich Pompejach, pogrzebanych przez erupcję wulkanu w 79 roku n.e., odnaleziono kilka intrygujących mozaik i malowideł ozdabiających wejścia do budynków.

Reklama

Na posadzce przed drzwiami do tak zwanego Domu Poety Tragicznego archeolodzy odkopali mozaikę przedstawiającą czujnego, gotowego do ataku bądź powitania przybysza psa. W kształcie i formie to dzieło sztuki przypomina trochę… dzisiejsze wycieraczki do butów.

Pod wizerunkiem czworonożnego strażnika umieszczono napis o również znajomej treści. Cave canem, a więc: „Uwaga pies”.

Przestroga dla każdego, kto miał nieczyste intencje

Także dwa inne domy, Pakwiusa Prokulusa oraz Jukundusa, posiadały mozaiki z psami strażniczymi. Z kolei przed tak zwaną tawerną Soterikusa odkryto malowidło z takim przedstawieniem.

„Te dzieła nie tylko informowały gości, że w środku może być pies, ale też przestrzegały przed wchodzeniem do środka każdego, kto pojawiłby się pod drzwiami po zmroku i miał nieczyste intencje” – wyjaśnia James B. Tschen-Emmons. Zupełnie tak, jak dzisiaj.

Przeczytaj też o higienie w starożytnej Grecji. Jak często myli się mieszkańcy antycznej Sparty i Aten?

Reklama

Bibliografia

• Tschen-Emmons James B., Artifacts from Ancient Rome, Greenwood 2014.