Droga od studenta polonistyki do sprawnego dowódcy i instruktora okazała się zaskakująco krótka. A Stanisław Maczek bardzo wcześnie dał dowód wojskowych talentów.
Kiedy z końcem lipca 1914 roku wybuchła globalna wojna, Stanisław Maczek był studentem polonistyki Uniwersytetu we Lwowie. Powołano go do armii austro-węgierskiej i wkrótce otrzymał patent oficera rezerwy.
Reklama
Do czerwca 1915 roku dowodził plutonem w zmotoryzowanym 3. Pułku Obrony Krajowej. W tym samym czasie odbył specjalistyczne kursy: narciarstwa, wspinaczki wysokogórskiej oraz taktyczno-szturmowego wykorzystania broni maszynowej.
W elitarnej formacji, w szkole oficerskiej
Wysokie umiejętności spowodowały że Maczek otrzymał przydział do elitarnej jednostki C.K. armii: 2. Pułku Strzelców Tyrolskich. Formacja ta uczestniczyła w walkach z wojskami rosyjskimi w Galicji Wschodniej i na Bukowinie oraz na froncie włoskim. Stanisław Maczek zasłynął wówczas jako odważny i energiczny dowódca plutonu.
W uznaniu jego fachowych kwalifikacji, wiosną 1916 roku skierowany został do Szkoły Oficerskiej w Steyer, gdzie jako instruktor zaznajamiał słuchaczy z tajnikami walki w górskim terenie.
Następnie, z początkiem października, ppor. Maczek został dowódcą kompani szturmowej, złożonej z narciarzy i alpinistów. Na jej czele walczył we włoskich Dolomitach.
Reklama
31 stycznia 1918 roku został ranny i trafił do szpitala w Wiedniu. Na front ponownie powrócił latem. W listopadzie 1918 roku otrzymał awans na porucznika.
W odrodzonym Wojsku Polskim
Kres istnienia monarchii austro-węgierskiej umożliwił Stanisławowi Maczkowi powrót do kraju.
Sytuacja w odradzającej się Polsce była więcej niż pogmatwana. Choć zachodnia Galicja została oczyszczona z zaborczych władz i wojska, to we wschodniej wybuchły zacięte walki z Ukraińcami.
Maczek 14 listopada znalazł się w Krośnie, gdzie zgłosił się po przydział do jednostki idącej na odsiecz Lwowa. Nie musiał długo czekać. Następnego dnia był już oficjalnie w szeregach Wojska Polskiego.
Reklama
Objął wówczas dowództwo nad złożoną z ochotników kompanią, zwaną krośnieńską. O sukcesach, które odniósł na jej czele przeczytacie w moim kolejnym artykule.
Bibliografia:
- Michał Klimecki, Wojna polsko-ukraińska. Lwów i Galicja Wschodnia 1918-1919, Bellona SA, Warszawa 2014.
- Stanisław Maczek, Od podwody do czołga, Towarzystwo Naukowe KUL, Orbis Books Ltd., Lublin-Londyn 1990.
- Jerzy Majka, Generał Stanisław Maczek, Wydawnictwo LIBRA, Rzeszów 2005.
- Piotr Potomski, Generał broni Stanisław Maczek 1892-1994, Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, Warszawa 2012.
- Lech Wyszczelski, Wojna o Kresy Wschodnie 1918-1921, Bellona SA, Warszawa 2011.
- Zbiorowe, Księga jazdy polskiej, Warszawa 1938.
