Knut Wielki w walce na miniaturze z epoki.

Kanut Wielki. Najpotężniejszy król wikingów był z pochodzenia Polakiem

Strona główna » Średniowiecze » Kanut Wielki. Najpotężniejszy król wikingów był z pochodzenia Polakiem

O Polsce i Polakach zaczęto pisać około roku 1000. Zdaniem niektórych historyków taka nazwa państwa oraz narodu funkcjonowała nawet nieco wcześniej. Można więc chyba powiedzieć, że córka Mieszka I, wydana za mąż za króla Danii, była Polką. A najpotężniejszy władca wikingów Kanut Wielki: Polakiem po kądzieli.

Ze słynną postacią Sygrydy-Świętosławy, polskiej księżniczki, która została królową wikingów, wiąże się całe morze sprzeczności, legend i zmyśleń, rozdmuchanych jeszcze bardziej za sprawą powieściowego obrazu Elżbiety Cherezińskiej.


Reklama


Wiele danych wskazuje na to, że dawni historycy nieostrożnie połączyli sylwetki różnych kobiet, tworząc przepakowany faktami i na poły mityczny życiorys jednej damy z kraju Piastów.

Faktem jest, że Mieszko I miał córkę. Nie da się za to stwierdzić z całą pewnością z którego pochodziła ona małżeństwa ani jakie nosiła imię.

Sławna Sygryda Storrada. Są historycy, według których postaci tej nie należy łączyć z polską księżniczką, córką Mieszka I.
Sławna Sygryda Storrada. Są historycy, według których postaci tej nie należy łączyć z polską księżniczką, córką Mieszka I.

Najprawdopodobniej była potomkinią Dobrawy – pierwszej chrześcijańskiej partnerki księcia. Mogła też jednak przyjść na świat ze związku z członkinią piastowskiego haremu, o którym rozpisywali się późniejsi kronikarze lub nawet z ostatniego małżeństwa z saską margrabianką Odą.

Pogmatwane losy polskiej księżniczki

Piastówna rzecz jasna nie nazywała się pierwotnie Sygrydą. Nie była też jednak raczej Świętosławą. Absolutnie żadne źródło historyczne nie podaje, by tak ją określano.


Reklama


Szerzej znany jest tylko jeden epizod z dziejów tajemniczej kobiety. Około 995 roku, a więc już po śmierci ojca i z inicjatywy sławnego brata Bolesława Chrobrego, wyszła za mąż za duńskiego królewicza Swena, nazywanego Widłobrodym.

Tradycyjnie sądzono, że wcześniej Piastówna była małżonką władcy Norwegii Eryka. Dzisiaj nie jest to już jednak pewne. Poznański genealog Rafał Prinke starał się udowodnić, że w Norwegii królową była inna kobieta – Sygryda pochodząca nie znad Wiły, lecz ze Szwecji. A polityczne losy Mieszkowej córki rozpoczęły się dopiero w chwili ślubu z Erykiem.

Tekst stanowi fragment książki M.J. Trowa pt. Kanut Wielki. Wnuk Mieszka (Wydawnictwo Lira 2020).

Córka księcia, syn służącej

Niezależnie czego dokonała bądź nie dynastka znad Wisły w latach młodości, jej najważniejszy wkład w dzieje Danii, a także Europy, miał dopiero nadejść.

M.J. Trow, autor właśnie wydanej w języku polskim książki Kanut Wielki. Wnuk Mieszka przypomina, że Swen był synem króla oraz nisko urodzonej służącej imieniem Saum-Aesa.


Reklama


Zdaniem brytyjskiego autora „nic nie wskazuje na to”, by mężczyznę, urodzonego około 960 roku, wcześnie uważano za następcę tronu. Jego małżeństwo miało jednak istotne cele polityczne, stanowiło fundament potencjalnego sojuszu z Polakami przeciw Sasom.

Matka najpotężniejszego króla

„Polska księżniczka, podobnie jak wiele królewskich narzeczonych przed nią, zmieniła [w Danii] imię na Gunhilda, dużo łatwiejsze do wymówienia dla wikingów” – czytamy w książce Kanut Wielki. Wnuk Mieszka.

Uważa się, że Piastówna urodziła mężowi przynajmniej dwie córki. Jedna z dziewczynek otrzymała imię Świętosława – to jedyny powód, dla którego sądzi się, że także matka mogła nosić takie miano. Teoria nie ma jednak mocnych podstaw.

Gunhilda wydała na świat także synów, prawdopodobnie dwóch. „Prawie na pewno była matką Kanuta” – podkreśla M.J. Trow. To szczegół najwyższej wagi.

XIX-wieczne wyobrażenie króla Knuta Wielkiego.

Kanut miał nie tylko sięgnąć po duński tron, ale też opanować Anglię oraz Norwegię. Stworzył najpotężniejsze wikińskie mocarstwo, określane przez historyków mianem „Imperium Morza Północnego”.

W jego żyłach krążyła piastowska krew. Matka nie miała jednak chyba wpływu na wychowanie przyszłego monarchy.


Reklama


Przegnana, poniżona… zrehabilitowana?

Gunhilda już po kilku latach została przegnana przez męża, który przejął tron i szukał korzystniejszego politycznie stadła.

Piastówna w dobie słynnego zjazdu gnieźnieńskiego była chyba z powrotem nad Wisłą. Jeśli wyruszyła raz jeszcze do Skandynawii to dopiero po tym, jak jej potomek podjął własną walkę o władzę.

Knut Wielki w walce na miniaturze z epoki.
Knut Wielki w walce na miniaturze z epoki.

Zdaniem prof. Jakuba Morawca z Uniwersytetu Śląskiego w 1014 roku postawiła nogę na duńskiej ziemi. W 1016 natomiast mogła „dołączyć do Kanuta w ostatniej fazie podboju Anglii”.

Jej dalsze losy „pozostają nieznane”. M.J. Trow uważa jednak za rzecz wysoce prawdopodobną, że za sprawą Gunhildy na dworze wikińskiego mocarza „obecne były również elementy słowiańskie”.


Reklama


Historia najpotężniejszego wikinga w dziejach Europy

Bibliografia

  • Janicki K., Żelazne damy. Kobiety, które zbudowały Polskę, Znak 2015.
  • Morawiec J., Knut Wielki. Król Anglii, Danii i Norwegii (ok. 995-1035), Avalon 2013.
  • Trow M.J., Kanut Wielki. Wnuk Mieszka, Wydawnictwo Lira 2020.
Autor
Grzegorz Kantecki
4 komentarze

 

Dołącz do dyskusji

Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Kamil Janicki

Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka toŚredniowiecze w liczbach (2024).

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.