Najgorsza śmierć, jaka mogła spotkać człowieka w średniowiecznym mieście? Wielu bało się jej każdego dnia

Strona główna » Średniowiecze » Najgorsza śmierć, jaka mogła spotkać człowieka w średniowiecznym mieście? Wielu bało się jej każdego dnia

Richard le Rakiere miał straszliwego pecha. Umarł w sposób budzący konsternację, wstydliwy i bardzo bolesny. Co gorsza właśnie za sprawą paskudnej śmierci zapisał się w historii. Nawet po 700 latach historycy przypominają o tym, co go spotkało.

Barbara A. Hanawalt, autorka książki Growing Up in Medieval London, twierdzi, że w stolicy średniowiecznej Anglii nauka korzystania z toalety była dwuetapowa.


Reklama


Dzieci biednych rodzin załatwiały się na ulicach lub w podwórzach. Z kolei te ze sfer lepiej sytuowanych korzystały na co dzień z nocników. I to nie tylko jako niemowlęta, ale nawet do wieku kilkunastu lat.

W Londynie w stuleciu XIV było wprawdzie szesnaście publicznych latryn, a także setki prywatnych wychodków, ale zdaniem dr Hanawalt nie stanowiły one bezpiecznych miejsc dla dzieci.

Średniowieczny dół kloaczny. Fot. Jean-Baptiste Humbert.

„Ciemna, cuchnąca otchłań”

„Doły kloaczne, z umieszczonymi powyżej toaletami, lokowano w podwórzach, albo pod posadzkami piwnic” – pisze mediewistka. – „Takie latryny mogły być przerażające dla małych dzieci, bo przecież pod otworem czaiła się ciemna, cuchnąca otchłań. Łatwo wyobrazić sobie, że dziecko siedzące ponad nią na desce, stale obawiało się, że wpadnie do środka”.

Nie był to strach nieuzasadniony. I nie tylko najmłodsi londyńczycy – a także mali mieszkańcy innych miast średniowiecznej Europy – mieli powody do niepokoju.


Reklama


O tym, że nikt nie był do końca bezpieczny przekonał się boleśnie Richard le Rakiere.

Rozsiadł się i naparł…

Zgodnie z zachowanym raportem angielskiego koronera 5 sierpnia 1326 roku doszło do okropnego wypadku.

Wielkie historie co kilka dni w twojej skrzynce! Wpisz swój adres e-mail, by otrzymywać newsletter. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.

Około godziny dziewiątej Richard le Rakiere udał się za potrzebą do swojej prywatnej, przydomowej latryny. Mężczyzna rozsiadł się i silnie naparł na deskę zawieszoną ponad dołem kloacznym.

Ta jednak „była przegniła i nie wytrzymała”. „Wspomniany Richard wpadł do środka, po czym utonął” – wyjaśniono w raporcie ze śledztwa, cytowanym w książce Susan S. Morrison pt. Excrement in the Late Middle Ages.

Przerażony człowiek na marginesie średniowiecznego kodeksu.

Czuł się zbyt pewny siebie?

Śmierć na pewno nie była natychmiastowa. Nieszczęśnik dusił się w oparach odchodów, bezcelowo szamocząc się i nawołując pomocy. Władze dowiedziały się o jego zgonie dopiero w połowie kolejnego tygodnia, z czego jasno wynika, że nikt nie ruszył Richardowi na pomoc.

Zwłoki odnalazł niejaki William Scott, zajmujący się opróżnianiem latryn. Przy tej okazji w raporcie zaznaczono, że sam Richard le Rakiere… wykonywał ten sam zawód. Stąd zresztą wzięło się jego przezwisko. „Rakiere” to w średniowiecznej Anglii właśnie czyściciel wychodków bądź zamiatacz gnoju z miejskich ulic.


Reklama


Mogłoby się wydawać, że wykonując opisaną profesję Richard lepiej niż ktokolwiek inny wiedział, jakie niebezpieczeństwa wiążą się z korzystaniem z toalet. Może zresztą ta właśnie świadomość i oswojenie się z kloaczną groźbą, sprawiły, że czuł się zbyt pewny siebie i w efekcie skończył w odchodach?

Przeczytaj też o prawdopodobnie najgorszym zawodzie starożytnej Grecji. Nie chcieli go wykonywać nawet niewolnicy.

Bibliografia

  1. Getz F., Medicine in the English Middle Ages, Princeton University Press 1998.
  2. Hanawalt B.A., Growing Up i Medieval London, Oxford University Press 1993.
  3. Morrison S.S., Excrement in the Late Middle Ages: Sacred Filth and Chaucer’s Fecopoetics, Palgrave 2008.
Autor
Kamil Janicki
Dołącz do dyskusji

Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.

Drodzy Czytelnicy! Nasza strona (jak niemal wszystkie inne) wykorzystuje pliki cookies i podobne technologie, między innymi po to, by dostosowywać treści reklamowe do zainteresowań i preferencji użytkowników. Aby to robić, potrzebujemy Waszej zgody.

Klikając przycisk "Przejdź do serwisu" lub zamykając to okno za pomocą przycisku "x" wyrażasz zgodę na przetwarzanie przez Ingens Media Sp. z o.o. oraz naszych zaufanych partnerów, twoich danych osobowych zapisanych w plikach cookies i innych podobnych technologiach w celu marketingowym, obejmującym w szczególności wyświetlanie spersonalizowanych reklam.

Zgoda nie jest obowiązkowa. Możesz też w dowolnym momencie ją cofnąć. Szczegóły dotyczące naszej polityki prywatności, zakresu zgód, a także wycofania i niewyrażenia zgody znajdziesz w naszej polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje na temat zasad przetwarzania danych oraz twoich uprawnień z tym związanych.

Poprzez korzystanie z serwisu bez zmieniania ustawień prywatności w twojej przeglądarce internetowej wyrażasz zgodę na przechowywanie w Twoim urządzeniu końcowym plików cookies i innych podobnych technologii służących do dopasowywania.