1 lipca 1569 roku w Lublinie dotąd personalna unia między Polską a Litwą została zamieniona w realną – choć przy niemałych protestach elit Wielkiego Księstwa. W ten sposób powstała olbrzymia pod względem terytorium Rzeczpospolita Obojga Narodów. Jak powierzchnia połączonego państwa wypadała na tle reszty Europy?
Powierzchnię poszczególnych państw Europy w kilometrach kwadratowych w drugiej połowie XVI wieku zestawili autorzy publikacji Historia Polski w liczbach. Polska w Europie wydanej przez Główny Urząd Statystyczny.
Reklama
Uwzględniono piętnaście najważniejszych państw. Niemcy, wówczas faktycznie rozbite na rozliczne organizmy polityczne, zostały potraktowane łącznie, choć z pominięciem włości habsburskich. Podobnie rzecz się ma z również podzieloną Italią, która tutaj występuje jako jeden kraj.
W odniesieniu do Turcji wzięto pod uwagę tylko jej posiadłości europejskie, pominięto zaś małoazjatyckie. Tak też została potraktowana Rosja (Wielkie Księstwo Moskiewskie) – choć jej ekspansja na obszar Syberii i tak rozpoczęła się dopiero u schyłku XVI stulecia.
Dane, jako odnoszące się do okresu półwiecza, są z konieczności przybliżone. Dają jednak dobre wyobrażenie o wzajemnym stosunków terytoriów poszczególnych państw.
1. Wielkie Księstwo Moskiewskie (5 200 000 km²)
Na pierwszym miejscu znalazła się Rosja (a prawidłowo, dla tego okresu jeszcze Wielkie Księstwo Moskiewskie) z imponującą powierzchnią 5 200 000 kilometrów kwadratowych.
Reklama
Należy jednak zaznaczyć, że zarówno w epoce nowożytnej, jak i w kolejnych wiekach, sama przynależność państwa wielkich książąt moskiewskich, a następnie carów do Europy budziła niemałe kontrowersje.
2. Rzeczpospolita Obojga Narodów (867 000 km²)
Na drugiej pozycji uplasowano Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Autorzy zestawienia podali, że połączony unią lubelską kraj miał 867 000 kilometrów kwadratowych. Przy tej liczbie konieczne jest jednak pewne zastrzeżenie.
Dokładna powierzchnia Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego jest zależna od tego czy uwzględnia się wszystkie obszary lenne i uzależnione. 867 000 kilometrów kwadratowych to wartość nie obejmująca Księstwa Siewierskiego, wziętego w zastaw Spiszu, Prus Książęcych oraz Inflant.
Inne publikacje – także GUS-owskie – ściśle dla roku 1569 podają, że łączna powierzchnia Rzeczypospolitej Obojga Narodów wynosiła nieznacznie mniej – 865 000 kilometrów kwadratowych.
Wielkie historie co kilka dni w twojej skrzynce! Wpisz swój adres e-mail, by otrzymywać newsletter. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.
Reszta zestawienia
3. Turcja (część europejska) – 840 000 kilometrów kwadratowych.
4. Szwecja (wraz z Finlandią) – 800 000 kilometrów kwadratowych.
5. Hiszpania – 580 000 kilometrów kwadratowych.
6. Francja – 450 000 kilometrów kwadratowych.
Reklama
7. Niemcy – 410 000 kilometrów kwadratowych.
8. Dania (wraz z Norwegią) – 380 000 kilometrów kwadratowych.
9. Anglia (wraz z Irlandią) – 310 000 kilometrów kwadratowych.
10. Państwa Habsburgów linii austriackiej (Austria, Czechy i Węgry) – 300 000 kilometrów kwadratowych.
11. Włochy – 290 000 kilometrów kwadratowych.
12. Szkocja – 80 000 kilometrów kwadratowych.
13. Szwajcaria – 40 000 kilometrów kwadratowych.
14. Niderlandy Południowe – 35 000 kilometrów kwadratowych.
15. Holandia – 25 000 kilometrów kwadratowych.
Reklama
Bibliografia
- Historia Polski w liczbach. Ludność, terytorium, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 1994.
- Kuklo Cezary, Łukasiewicz Juliusz, Leszczyńska Cecylia, Historia Polski w liczbach. Polska w Europie, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2014.
