Seks przedmałżeński w dawnej Europie. Aż trudno uwierzyć w dane na temat Francuzów

Strona główna » Nowożytność » Seks przedmałżeński w dawnej Europie. Aż trudno uwierzyć w dane na temat Francuzów

Kościoły protestanckie i hierarchia katolicka zgodnie nawoływały do płciowej wstrzemięźliwości. Na cenzurowanym był zwłaszcza seks przedmałżeński. Ale czy mieszkańcy nowożytnej Europy słuchali napomnień swoich duszpasterzy?

W innym artykule pisałem już o rozpowszechnieniu stosunków przedmałżeńskich na siedemnasto- i osiemnastowiecznych ziemiach polskich, a zwłaszcza w ówczesnej Warszawie. Temat ten nawet szerzej badano w odniesieniu do innych państw Europy.


Reklama


Podobnie jak w przypadku Rzeczypospolitej Obojga Narodów nie da się wyrazić w statystykach samego podejścia do seksu przed ślubem. Znane są jednak jego skutki: a więc liczba dzieci, które przyszły na świat w małżeństwach, ale zostały poczęte jeszcze zanim rodzice stanęli na ślubnym kobiercu.

Nieskrępowana Anglia

Zjawisko było szczególnie rozpowszechnione w Anglii. Spośród pierworodnych dzieci tamtejszych małżeństw w pierwszej połowie XVIII wieku aż 25% zostało poczętych przed ślubem. W drugiej połowie stulecia nawet więcej bo 35%!

Pod koniec XVIII wieku aż 35% angielskich dzieci zostało poczętych przed ślubem (Francis Wheatley/domena publiczna).
Pod koniec XVIII wieku aż 35% angielskich dzieci zostało poczętych przed ślubem (Francis Wheatley/domena publiczna).

Niektórzy uważają te liczby za dowód „bezładu seksualnego”. W dużym stopniu wynikały one jednak z panujących na Wyspach Brytyjskich obyczajów.

Peter Laslett, autor pracy Family Life and Illicit Love in Earlier Generations wyjaśniał, że często między chwilą zawarcia kontraktu małżeńskiego, a przeniesieniem się panny młodej do męża i formalną nocą poślubną następował kilkutygodniowy odstęp. I że wówczas brytyjscy żonkosie nieraz popełniali cudzołóstwo… z własnymi żonami.

Wielkie historie co kilka dni w twojej skrzynce! Wpisz swój adres e-mail, by otrzymywać newsletter. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.

Czech w środku stawki

Stosunki przedmałżeńskie nie były rzadkie także w nowożytnych Czechach, choć liczby dla różnych miejscowości znacząco się różnią. W niektórych ośrodkach 12,8% pierwszych dzieci zostało poczętych przed ślubem, gdzie indziej – blisko 20%, albo nawet więcej. W Jabloncu nad Nysą aż 22,1%.

Pruderyjna Francja

Cezary Kuklo podkreśla, że na tle chociażby Brytyjczyków, dawni Francuzi wypadali „niezwykle purytańsko”. Zresztą nie tylko na tym tle. Liczby dotyczące poczęć przedślubnych nad Sekwaną są też znacząco niższe, niż te odnoszące się do Czech bądź Polski.


Reklama


Za czasów Ludwika XIV (druga połowa XVII wieku) w rodzinach wiejskich tylko 4% pierwszych dzieci zostało poczętych przed ślubem. U schyłku epoki Ancien Regime’u (za Ludwika XVI) było to wciąż tylko 10%.

Wyraźny wzrost było za to widać w miastach i na przedmieściach, gdzie u schyłku XVIII stulecia już nawet 20-30% pierwszych dzieci w małżeństwach zostało poczętych zanim rodzice stanęli na ślubnym kobiercu.

Francuscy chłopi byli zdecydowanie bardziej pruderyjni od wyspiarzy (Louis Le Nain/domena publiczna).
Francuscy chłopi byli zdecydowanie bardziej pruderyjni od wyspiarzy (Louis Le Nain/domena publiczna).

Bogaci czy biedni?

Bardzo interesująco wypadają też różnice klasowe, przebadane na przykładzie ludności Normandii. W tej prowincji (a zapewne też w innych) na seks przed ślubem decydowali się zwłaszcza ludzie kiepsko sytuowani, przedstawiciele biedoty. Oni zarazem w najmniejszym stopniu mieli dostęp do środków zapobiegających zajściu w ciążę.

Efekty widać gołym okiem. W małżeństwach robotników najemnych z XVII i XVIII wieku od 19 do 24% pierwszych dzieci zostało poczętych przed ślubem. W związkach notabli – tylko 3 do 5%.

Przeczytaj również o tym czy to Krzysztof Kolumb przywlókł do Europy jedną z najstraszliwszych chorób w dziejach?


Reklama


Bibliografia

  • Kuklo Cezary, Demografia Rzeczypospolitej przedrozbiorowej, Warszawa 2009.
  • Laslett Peter, Family Life and Illicit Love in Earlier Generations, Cambridge 1977.
Autor
Kamil Janicki
2 komentarze

 

Dołącz do dyskusji

Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.

Drodzy Czytelnicy! Nasza strona (jak niemal wszystkie inne) wykorzystuje pliki cookies i podobne technologie, między innymi po to, by dostosowywać treści reklamowe do zainteresowań i preferencji użytkowników. Aby to robić, potrzebujemy Waszej zgody.

Klikając przycisk "Przejdź do serwisu" lub zamykając to okno za pomocą przycisku "x" wyrażasz zgodę na przetwarzanie przez Ingens Media Sp. z o.o. oraz naszych zaufanych partnerów, twoich danych osobowych zapisanych w plikach cookies i innych podobnych technologiach w celu marketingowym, obejmującym w szczególności wyświetlanie spersonalizowanych reklam.

Zgoda nie jest obowiązkowa. Możesz też w dowolnym momencie ją cofnąć. Szczegóły dotyczące naszej polityki prywatności, zakresu zgód, a także wycofania i niewyrażenia zgody znajdziesz w naszej polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje na temat zasad przetwarzania danych oraz twoich uprawnień z tym związanych.

Poprzez korzystanie z serwisu bez zmieniania ustawień prywatności w twojej przeglądarce internetowej wyrażasz zgodę na przechowywanie w Twoim urządzeniu końcowym plików cookies i innych podobnych technologii służących do dopasowywania.