Technika w wojnie polsko-bolszewickiej. Nasze lotnictwo już nigdy nie wróciło do takiego stanu

Strona główna » Międzywojnie » Technika w wojnie polsko-bolszewickiej. Nasze lotnictwo już nigdy nie wróciło do takiego stanu

Najnowocześniejsze czołgi na świecie. Pół miliona karabinów maszynowych. I największe siły lotnicze w dziejach Polski. Statystyki z czasów wojny polsko-bolszewickiej zaskakują.

Wojna polsko-bolszewicka z lat 1919-1920 to okres, w którym Wojsko Polskie po raz pierwszy na większą skalę zastosowało nowoczesną broń, debiutującą niedawno na frontach Wielkiej Wojny. Chodzi tu głównie o lotnictwo i broń pancerną.


Reklama


Największe siły lotnicze

Ogółem w latach 1918–1920 Polska posiadała aż 1800 samolotów w ponad stu wersjach, typach i odmianach. Był to największy stan ilościowy w historii polskiego lotnictwa wojskowego.

968 maszyn przejęto po zaborcach lub odebrano Armii Czerwonej; pozostałe pochodziły z zakupów i darów.

Lotnicy 16 eskadry wywiadowczej na lotnisku w Kremeńczukach. Kwiecień 1920 roku.
Lotnicy 16 eskadry wywiadowczej na lotnisku w Kremeńczukach. Kwiecień 1920 roku.

Na przełomie lat 1919/1920 Polska dokupiła samoloty we Francji, Anglii, Austrii, Włoszech i w Niemczech. Część zdobycznych samolotów, z uwagi na znaczny stopień wyeksploatowania, nie nadawała się do służby na froncie.

10 000 godzin za sterami

W październiku 1920 roku Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego dysponowało 15 eskadrami uzbrojonymi w 101 samolotów różnych typów. W ciągu niespełna dwóch lat wojny polscy piloci wykonali ponad 5100 lotów bojowych, w czasie których spędzili w powietrzu niemal 10 000 godzin.


Reklama


W walkach powietrznych zestrzelono 4 samoloty bolszewickie (i 3 ukraińskie), tracąc przy tym 3 maszyny, natomiast obrona przeciwlotnicza wroga zestrzeliła 34 polskie maszyny. W walkach zginęło 28 pilotów (w tym 3 amerykańskich), zaś w wypadkach lotniczych 68 lotników.

Najnowocześniejsze czołgi na świecie

Wraz z 1. Pułkiem Pancernym „Błękitnej Armii” generała Józefa Hallera w czerwcu 1919 roku do Polski przybyło 120 najnowocześniejszych wówczas na świecie francuskich czołgów Renault FT 17. Czołgi pełniły na froncie rolę swoistej „straży pożarnej” i były kierowane na wszystkie zagrożone odcinki.

Poznajcie prawdę o tym jak żyli nasi pradziadkowie dzięki książce Przedwojenna Polska w liczbach (Bellona 2020).
Poznajcie prawdę o tym, jak żyli nasi pradziadkowie w książce Przedwojenna Polska w liczbach, przygotowanej przez zespół WielkiejHISTORII.pl.

Walczyły aktywnie z bolszewikami podczas bojów odwrotowych latem 1920 roku oraz podczas bitwy warszawskiej. Brały między innymi udział w starciu o Radzymin.

Pierwszy samochód pancerny polskiej konstrukcji

Wojsko Polskie wykorzystywało też kilkadziesiąt samochodów pancernych, w większości zdobycznych, choć pojawiła się i pierwsza polska konstrukcja tego typu.


Reklama


Tym historycznym pojazdem pancernym był Ford FT-B, zbudowany w ilości 16–17 egzemplarzy na bazie popularnego modelu Forda wersji „T” przez utalentowanego inżyniera Tadeusza Tańskiego.

Walcząc w szeregach 5. Armii gen. Władysława Sikorskiego polskie pancerki rozbiły w rejonie Drobina i Raciąża sztab radzieckiej 18. Dywizji Strzeleckiej. Pojazdy tego typu uczestniczyły również w rajdzie na Kowel we wrześniu 1920 roku.

Francuski czołg Ranault FT na ekspozycji muzealnej.
Francuski czołg Renault FT (FT-17) na ekspozycji muzealnej (fot. Jean-Pol GRANDMONT, lic. CC-BY-SA 4,0).

Pół miliona karabinów maszynowych

Postęp był widoczny również w innych dziedzinach uzbrojenia, zarówno w jego jakości, jak i liczebności. Według danych szacunkowych w styczniu 1919 roku na stanie Wojska Polskiego znajdowało się około 100 000 powtarzalnych karabinów, 1200 karabinów maszynowych i ponad 350 armat.

W momencie podpisania traktatu pokojowego polska armia dysponowała już ponad 425 000 karabinów, 6500 karabinami maszynowymi i prawie 2000 armat.

****

Powyższy tekst przygotowałem na potrzeby książki Przedwojenna Polska w liczbach (Bellona 2020)To wspólna publikacja autorstwa członków zespołu portalu WielkaHISTORIA.pl, ukazująca jak naprawdę wyglądało życie w II RP.

Prawda o życiu naszych pradziadków

Bibliografia

  1. Antoni Czubiński, Historia powszechna XX wieku, Poznań 2009.
  2. Norman Davies, Orzeł biały, czerwona gwiazda, Kraków 2006.
  3. Andrzej Garlicki, Pierwsze lata II Rzeczypospolitej, Warszawa 1989.
  4. Zbigniew Karpus, Jeńcy i internowani rosyjscy i ukraińscy na terenie Polski w latach 1918-1924, Toruń 1999.
  5. Wojciech Roszkowski, Historia Polski 1914-2004, Warszawa 2004.
  6. Lech Wyszczelski, Bitwa u wrót Warszawy 1920, Warszawa 2013.
  7. Lech Wyszczelski, Wojna o Kresy Wschodnie 1918-1921, Warszawa 2011.
  8. Lech Wyszczelski, Wojna polsko-rosyjska 1919-1920, Warszawa 2016.
  9. Lech Wyszczelski, Wojsko II Rzeczypospolitej. Armia ułanów, szarej piechoty i serca w plecaku, Warszawa 2014.
  10. W cieniu czerwonej gwiazdy. Zbrodnie sowieckie na Polakach (1917-1956), Kraków 2010.
Autor
Dariusz Kaliński
6 komentarzy

 

Dołącz do dyskusji

Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Kamil Janicki

Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Wawel. Biografia, Warcholstwo czy Cywilizacja Słowian. Jego najnowsza książka toŚredniowiecze w liczbach (2024).

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.