Eugeniusz Haneman/domena publiczna

12 przykazań powstańca warszawskiego. Co zawierał oficjalny "dekalog" wydany przez Armię Krajową?

Strona główna » II wojna światowa » 12 przykazań powstańca warszawskiego. Co zawierał oficjalny "dekalog" wydany przez Armię Krajową?

W szeregi Armii Krajowej nie przyjmowano byle kogo. Każdy kandydat musiał przejść odpowiednie przeszkolenie. Jednak entuzjazm, jaki udzielił się młodym powstańcom w pierwszych dniach sierpnia 1944 roku skłonił ich przełożonych do sformułowania „podstawowych przykazań żołnierza”.

Przykazania zostały ogłoszone 4 sierpnia 1944 roku na łamach „Biuletynu Informacyjnego” – oficjalnego organu prasowego Komendy Głównej Armii Krajowej. Był to ostatni dzień, gdy powstańcy znajdowali się w natarciu. Dowództwo jednakże doskonale zdawało sobie sprawę z tego, że już niedługo sytuacja ulegnie diametralnej zmianie.


Reklama


Powstańcze przykazania

Nie udało się odnieść pełnego zwycięstwa, a Niemcy już szykowali się do bezwzględnego kontruderzenia. Oficerowie mieli na dodatek świadomość, jak skąpym arsenałem dysponują walczący na pierwszej linii. Wszystko to znalazło swoje odbicie w treści „podstawowych przykazań żołnierza”. Brzmiały one następująco:

1. Walczyć do upadłego,
2. Trzymać się ściśle wyznaczonych zadań,
3. Oszczędzać amunicję,
4. Strzelać do jasno określonego celu,
5. W stosunku do czołgów i aut pancernych używać butelek i granatów,
6. Nerwy trzymać zawsze na wodzy,
7. Poważnie traktować tylko wiadomości pochodzące z pewnych źródeł,
8. Zwalczać plotkarstwo,
9. Być zawsze w pogotowiu, lecz oszczędnie gospodarować własnymi siłami,
10. Ciężary i obowiązki rozkładać równomiernie na wszystkich,
11. Czuwać nad bezpieczeństwem własnego otoczenia,
12. Przestrzegać w ramach możliwości zasad higieny i porządku.

Dowództwo Armii Krajowej wiele wymagało od młodych powstańców. Na zdjęciu żołnierze Batalionu "Zośka" (Jerzy Tomaszewski/domena publiczna).
Dowództwo Armii Krajowej wiele wymagało od młodych powstańców. Na zdjęciu żołnierze Batalionu „Zośka” (Jerzy Tomaszewski/domena publiczna).

Autor tekstu w „Biuletynie Informacyjnym” podkreślał, co prawda, że powyższe zasady były „na ogół stosowane w naszych oddziałach”, ale od razu dodał, że:

Muszę one jednak być nieodłącznym towarzyszem każdego momentu naszego życia i walki. Postawą zwycięstwa jest bowiem nie tylko poświęcenie i zapał, lecz również dobra organizacja, trzeźwe i logiczne myślenie, planowe postępowanie.


Reklama


Trudno nie zgodzić się z powyższymi słowami. Ale nawet mimo największego poświęcenia i najbardziej „planowego postępowania” młodzi powstańcy nie byli w stanie sprostać miażdżącym siłom wroga. Postawiono bowiem przed nimi niewykonalne zadanie.

Przeczytaj również o tym jak jesienią 1944 roku Niemcy liczyli, że byli powstańcy warszawscy wstąpią w szeregi polskiej Służby Pomocniczej, która miała walczyć u boku Wehrmachtu.

Bibliografia:

  • Strzelać celnie! Działać sprawnie. Tępić plotkę i gadulstwo,„Biuletyn Informacyjny”, 4 VIII 1944, nr 40.
Autor
Rafał Kuzak
Dołącz do dyskusji

Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.

Drodzy Czytelnicy! Nasza strona (jak niemal wszystkie inne) wykorzystuje pliki cookies i podobne technologie, między innymi po to, by dostosowywać treści reklamowe do zainteresowań i preferencji użytkowników. Aby to robić, potrzebujemy Waszej zgody.

Klikając przycisk "Przejdź do serwisu" lub zamykając to okno za pomocą przycisku "x" wyrażasz zgodę na przetwarzanie przez Ingens Media Sp. z o.o. oraz naszych zaufanych partnerów, twoich danych osobowych zapisanych w plikach cookies i innych podobnych technologiach w celu marketingowym, obejmującym w szczególności wyświetlanie spersonalizowanych reklam.

Zgoda nie jest obowiązkowa. Możesz też w dowolnym momencie ją cofnąć. Szczegóły dotyczące naszej polityki prywatności, zakresu zgód, a także wycofania i niewyrażenia zgody znajdziesz w naszej polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje na temat zasad przetwarzania danych oraz twoich uprawnień z tym związanych.

Poprzez korzystanie z serwisu bez zmieniania ustawień prywatności w twojej przeglądarce internetowej wyrażasz zgodę na przechowywanie w Twoim urządzeniu końcowym plików cookies i innych podobnych technologii służących do dopasowywania.