Wielu spośród najsłynniejszych polskich intelektualistów doby nowożytnej – jak choćby Andrzej Frycz Modrzewski czy Piotr Skarga – wypowiadało się wylewnie na temat potencjału, roli i możliwości kobiet. Ludzie, na których cześć wciąż...
Zgodnie z tradycją sięgającą czasów Władysława Jagiełły na polskim dworze król i królowa zawsze pożywiali się osobno. Mieli nie tylko odrębne spiżarnie i piwnice, ale też kuchnie – z innymi pomieszczeniami i kadrą. W każdej z nich potrawy...
W codziennym życiu wczesnych Słowian kluczowe znaczenie odgrywały lokalne wspólnoty. Odczuwano wieź z innymi mieszkańcami tej samej wioski, albo z członkami opola czy też żupy, a więc społecznością z kilku osad położonych blisko siebie i wspólnie...
Szczególnym pokazem unikatowej obyczajowości, jaką wytworzyła szlachecka, sarmacka kultura w Polsce, były pogrzeby ludzi wysokiego stanu. Pompa, jaka towarzyszyła ostatniej drodze pana herbowego, dziwiła i zachwycała postronnych. Z kolei otoczka...
Od połowy XIX stulecia wzgórze wawelskie w Krakowie, wraz z gmachami dawnego pałacu polskich królów, służyło za austriackie koszary. Z roku na rok postępowała jego destrukcja, a zaborca dokładał starań, by zatrzeć ślady dawnej świetności miejsca...
Wcześni Słowianie nie mieli jednego, ściśle ustalonego kalendarza, który znajdowałby zastosowanie na ogromnych obszarach, jakie zasiedlali. Naukowcy znają łącznie setki słowiańskich nazw miesięcy, sięgających epoki średniowiecza lub wczesnych czasów...
Jak dotąd udało się odkryć ślady po sporo ponad stu piramidach wzniesionych w epoce starożytnej na obszarze odpowiadającym obecnemu Egiptowi. W większości były to konstrukcje o ograniczonej skali, pnące się w górę na kilkadziesiąt lub tylko...
We wczesnym średniowieczu na Słowiańszczyźnie nie znano jeszcze żadnych złóż srebra. Drogie kruszce docierały na ziemie Słowian tylko z zewnątrz. Przed XI stuleciem monet używano rzadko i głównie w dużych transakcjach. Poddawano je też osobliwej...
Kultura Słowian z wczesnego średniowiecza była w bardzo dużym stopniu samowystarczalna. Osadnicy potrafili radzić sobie w codziennym życiu bez wsparcia z zewnątrz i bez dalekosiężnych kontaktów ze światem. Nie robili tego jednak wyłącznie w ramach...
Sławny kompleks piramid w Gizie był, przynajmniej w swojej głównej części, przedsięwzięciem rodzinnym. Potężne grobowce wystawili tam dla siebie kolejno faraon Chufu (Cheops), jego syn Chefren i wreszcie wnuk Mykerinos. W historii tego miejsca...
W 1305 roku, w następstwie przedwczesnej śmierci dwóch królów z dynastii Przemyślidów, po krakowski tron sięgnął, marzący o nim od lat, Władysław Łokietek. Pierwsza wizyta na Wawelu nie mogła jednak raczej napawać dynasty dumą i satysfakcją. Czy...
W nauce nie istnieje jeden spójny obraz pogańskich wierzeń dawnej Słowiańszczyzny. Co innego w powszechnej wyobraźni. Dla szerokiej publiki jest czymś oczywistym, że Słowianie czcili liczny panteon bóstw, odpowiadających za różne sfery życia, że...
We wczesnym średniowieczu wojny prowadzono nie tylko w celu zdobycia nowych terytoriów, ale także, a nawet przede wszystkim z myślą o zagarnięciu cennych łupów. Fakt, że Piastowie wyprawiali się na sąsiadów, by przejąć ich srebro oraz skarby jest...
Od przeszło stulecia panuje opinia, że naczelną przyczyną kryzysu i upadku demokracji szlacheckiej, a w konsekwencji też Rzeczpospolitej Obojga Narodów, była zasada jednomyślności. Nie jest to prawdą. Liberum veto, a więc uprawnienie każdego...
Kazimierz Jagiellończyk nie zapisał się w polskiej tradycji równie wyraźnie, co jego ojciec, Władysław Jagiełło – i to mimo, że rządził niemal pół wieku, pognębił Krzyżaków, odbił Pomorze Gdańskie i położył podwaliny pod ustrój Rzeczpospolitej...
Słowianie z wczesnego średniowiecza są zwykle, bez głębszego zastanowienia i wprost odruchowo, nazywani ludem. Ewentualnie, gdy potrzeba większego formalizmu, mówi się o nich jako o grupie etnicznej. Należy jednak mieć świadomość, że niemal żadna ze...
Za sprawą Bolesława Chrobrego państwo dynastii Piastów, przynajmniej od czasów zjazdu gnieźnieńskiego nazywane Polską, objęło aż ćwierć miliona kilometrów kwadratowych. Do tak wielkiej powierzchni nie uda się powrócić przez kolejne cztery stulecia...
W czasach średniowiecznych oraz nowożytnych wierzono, że porządek i spokój da się zagwarantować tylko dzięki bezwzględnej surowości kar. Tak rozumowano w każdym razie w miastach, w odniesieniu do plebejuszy, nie zaś przedstawicieli szlachty...
Proste, ciasne i ciemne. Takie były typowe domostwa Słowian żyjących przeszło 1000 lat temu na ziemiach polskich i nie tylko. Typowa chata z najwcześniejszego średniowiecza miała zaledwie kilkanaście metrów kwadratowych. Była zagłębiona w ziemi i...
Piramidy w Gizie, ze sławną piramidą Cheopsa na czele, budziły zawsze tak wielką fascynację, że nie sposób stwierdzić kto jako pierwszy podjął się ich badania. Trudno nawet orzec kto był z całą pewnością najwcześniejszym Europejczykiem, który zajął...
