Męczennicy w sztuce średniowiecza. Najbardziej brutalne i makabryczne ilustracje epoki?

Strona główna » Średniowiecze » Męczennicy w sztuce średniowiecza. Najbardziej brutalne i makabryczne ilustracje epoki?

Dawniej w środkach przekazu wcale nie było mniej krwi i brutalności. Po prostu zbrodnie i cierpienia ukazywano nie w filmach czy grach, ale… na kartach pobożnych ksiąg. I to ponoć w najbardziej szczytnym z możliwych celów.

Wbrew powszechnemu przekonaniu, w sztuce iluminatorskiej średniowiecza nie brakowało przedstawień niezwykle dosadnych, krwawych i – z braku lepszego słowa – ekspresyjnych.


Reklama


Wprost nie sposób zliczyć (zwykle anonimowych) artystów, którzy specjalizowali się w scenach morderstw i tortur. Wyobrażenia, które w XXI wieku zmroziłyby krew w żyłach nawet wielu twórcom horrorów powielano… dla chwały Bożej. Za najbardziej makabryczne obrazy w średniowiecznej sztuce wypada bowiem uznać sceny męczeństwa.

Zamieszczano je w kodeksach, by propagować kult świętych, którzy oddali życie za wiarę, by skłaniać do pobożnej zadumy i modlitwy. Przynajmniej tak było oficjalnie.

Poniżej trzynaście przykładów tej zapomnianej, mrocznej gałęzi sztuki sprzed przeszło 500 lat.

Odcięta głowa

Męczeństwo Jana Chrzciciela. Ilustracja z włoskiego śpiewnika z końcówki XIV wieku.

Łamanie na zębatym kole

Męczeństwo świętego Wincentego. Miniatura z francuskiego kodeksu z drugiej ćwierci XIII wieku.


Reklama


Egzekutor, któremu wypłynęły gałki oczne

Męczeństwo świętego Albana. Ilustracja z angielskiego psałterza z połowy XIII wieku.

Rozpiłowany na pół

Męczeństwo Izaaka na karcie francuskiej La Bible historiale complétée z 1357 roku.

<strong>Przeczytaj też:</strong> Monstrualne bestie, hordy demonów. Tak wyobrażano sobie koniec świata w średniowieczu

Odrąbane nogi

Męczeństwo świętego Adriana z tak zwanych godzinek Henryka VIII (ok. 1500 roku).

Żywcem obdarty ze skóry

Męczeństwo świętego Bartłomieja. Francuski brewiarz z pierwszej ćwierci XV wieku.


Reklama


Rozrywany żelaznymi grabkami

Męczeństwo świętego Błażeja. Włoski mszał z początku XVI wieku.

Sterty zmasakrowanych ciał

Sterta zmasakrowanych ciał męczenników, pokazywana by skłonić świadków do pokuty. Miniatura z Żywotu Eustachego i innych świętych. Francuski kodeks z pierwszej połowy XIV wieku.

<strong>Przeczytaj też:</strong> Żaden władca tego państwa nie zdołał przekazać tronu synowi. Dlaczego tak ponuro kończyli?

Zęby wyrywane obcęgami

Patronka stomatologów święta Apolonia z Aleksandrii na ilustracji z francuskiego kodeksu z połowy XV wieku.

Usmażony żywcem

Męczeństwo świętego Wawrzyńca. Iluminacja z francuskiej księgi z drugiej ćwierci XIII wieku.


Reklama


Wyrwane wnętrzności, nabita ostrzami głowa

Męczeństwo świętego Amfibala. Ilustracja z angielskiego psałterza z połowy XIII wieku.

Znowu ścięta głowa…

Męczeństwo świętego Pawła. Niemiecki kolektarz z końca XII wieku.

Męczeństwo Jana Chrzciciela. Scena uczty w angielskim kodeksie z połowy XIII wieku.

Zastanowiło was dlaczego wśród tych przedstawień trafiła się tylko jedna kobieta? Odpowiedź TUTAJ.


Reklama


Źródła

Wykorzystałem miniatury ze zbiorów British Library w Londynie oraz Morgan Library w Nowym Jorku.

Autor
Kamil Janicki
Dołącz do dyskusji

Jeśli nie chcesz, nie musisz podawać swojego adresu email, nazwy ani adresu strony www. Możesz komentować całkowicie anonimowo.


Reklama

Wielka historia, czyli…

Niesamowite opowieści, unikalne ilustracje, niewiarygodne fakty. Codzienna dawka historii.

Dowiedz się więcej

Dołącz do nas

Kamil Janicki

Historyk, pisarz i publicysta, redaktor naczelny WielkiejHISTORII. Autor książek takich, jak Pańszczyzna. Prawdziwa historia polskiego niewolnictwa, Damy srebrnego wieku, Damy złotego wiekuDamy Władysława Jagiełły, Epoka hipokryzji czy Seryjni mordercy II RP. Jego najnowsza pozycja to Wawel. Biografia (2022).

Rafał Kuzak

Historyk, specjalista od dziejów przedwojennej Polski. Współzałożyciel portalu WielkaHISTORIA.pl. Autor kilkuset artykułów popularnonaukowych. Współautor książek Przedwojenna Polska w liczbach, Okupowana Polska w liczbach oraz Wielka Księga Armii Krajowej.

Wielkie historie w twojej skrzynce

Zapisz się, by dostawać najciekawsze informacje z przeszłości. Najlepsze artykuły, żadnego spamu.

Drodzy Czytelnicy! Nasza strona (jak niemal wszystkie inne) wykorzystuje pliki cookies i podobne technologie, między innymi po to, by dostosowywać treści reklamowe do zainteresowań i preferencji użytkowników. Aby to robić, potrzebujemy Waszej zgody.

Klikając przycisk "Przejdź do serwisu" lub zamykając to okno za pomocą przycisku "x" wyrażasz zgodę na przetwarzanie przez Ingens Media Sp. z o.o. oraz naszych zaufanych partnerów, twoich danych osobowych zapisanych w plikach cookies i innych podobnych technologiach w celu marketingowym, obejmującym w szczególności wyświetlanie spersonalizowanych reklam.

Zgoda nie jest obowiązkowa. Możesz też w dowolnym momencie ją cofnąć. Szczegóły dotyczące naszej polityki prywatności, zakresu zgód, a także wycofania i niewyrażenia zgody znajdziesz w naszej polityce prywatności. Tam też znajdziesz informacje na temat zasad przetwarzania danych oraz twoich uprawnień z tym związanych.

Poprzez korzystanie z serwisu bez zmieniania ustawień prywatności w twojej przeglądarce internetowej wyrażasz zgodę na przechowywanie w Twoim urządzeniu końcowym plików cookies i innych podobnych technologii służących do dopasowywania.