Według głęboko zakorzenionego mitu w 480 roku p.n.e. pod Termopilami naprzeciw ogromnej armii perskiego króla Kserksesa I stanęło zaledwie 300 Spartan dowodzonych przez króla Leonidasa. Przez trzy dni starożytni hoplici stawiali mężny opór...
Niewiele jest źródeł pisanych, rzucających światło na to, jak faktycznie funkcjonowały gospodarstwa domowe i latyfundia w starożytnym Rzymie. Do najcenniejszych zalicza się zachowany w całości, dwunastotomowy traktat Lucjusza Kolumelli z I wieku n.e...
Gdy jest mowa o kompleksie w Gizie, na plan pierwszy zawsze wysuwają się trzy piramidy faraonów: Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa. Ta ostatnia jest wprawdzie przeszło dwa razy mniejsza od sąsiednich, ale i tak należy zaliczać ją do wielkich. W Gizie...
Starożytny Rzym był imperium pełnym kontrastów, gdzie skrajna nędza sąsiadowała z trudnym do wyobrażenia bogactwem. Wystarczy powiedzieć, że aż 200 tysięcy obywateli Wiecznego Miasta było tak ubogich, że co miesiąc otrzymywało przydział darmowego...
Niewiele starożytnych batalii rozbudza wyobraźnię w stopniu podobnym, co stoczona w sierpniu 480 roku p.n.e. bitwa pod Termopilami. Spartanie, którzy stanęli tam do boju z Persami nawet po upływie 2500 lat pozostają symbolem bohaterstwa i...
W Komorze Króla, a więc najważniejszym i najwyżej ulokowanym pomieszczeniu piramidy Cheopsa, znajdują się dwa tajemnicze otwory. Umieszczono je w przeciwległych ścianach, północnej i południowej, na wysokości około 90 centymetrów. Mają prostokątny...
Począwszy od przełomu II i I wieku p.n.e. legiony starożytnego Rzymu były armią niemal w pełni zawodową. Trafiający do nich mężczyźni mieli zapewnione wyposażenie, wikt oraz żołd. W zamian jednak żołnierze zobowiązywali się do wieloletniej służby...
Trudno wskazać drugą postać, która odcisnęła równie wyraźne piętno na dziejach antycznych Aten co Perykles. Potężny strategos był faktycznym przywódcą miasta-państwa przez trzydzieści lat. Okres mniej więcej od 461 do 429 roku p.n.e. nazywa się...
Po 48 roku p.n.e. Juliusz Cezar usunął ostatnich buntowników i konkurentów do pełnej władzy nad Rzymem. To wówczas, w toku ostatnich kampanii zbrojnych, ukuł słynne słowa veni, vidi, vici, a więc „przybyłem, zobaczyłem, zwyciężyłem”. Faktycznie w 45...
Tytuł władców dawnych Chin wyraża się w językach zachodu słowem „cesarz”. Takie określenie nie oddaje jednak faktycznego statusu, jaki przypisywano najwyższym monarchom Państwa Środka. Władcy Chin nie byli uważani za zwierzchników jednego tylko...
Starożytni Rzymianie zbudowali imperium, które rozciągało się od rubieży Persji po Atlantyk oraz od Sahary aż po Brytanię. Do zarządzania tak ogromnym państwem potrzebne były nie tylko sprawny aparat administracyjny, ale również rozbudowana sieć...
Wielcy Królowie starożytnej Persji sięgali po sformalizowaną etykietę i ceremoniał dworski dla wytworzenia szczególnej aury wokół tronu. Rozbudowane rytuały służyły dystansowaniu króla od jego poddanych. Nawet dworzanie mieli bardzo ograniczony...
Piramida wzniesiona w Gizie dla Menkaure, a więc wnuka faraona Cheopsa, odróżnia się od sąsiednich, jest bowiem wyraźnie mniejsza. Pierwotnie mierzyła 65,5 metra, z których do dzisiaj zostało 61 metrów. Nie tylko to zwraca jednak uwagę osób...
Ciężkozbrojna piechota zwana hoplitami przez stulecia stanowiła trzon wojsk starożytnej Grecji. Wojownicy z Hellady musieli wykazywać się doskonałą kondycją fizyczną, bowiem ich uzbrojenie mogło ważyć nawet 30 kilogramów. O tym, co na początku V...
Podobnie jak my, starożytni Rzymianie dzielili dobę na 24 części. Antyczna godzina wcale nie miała jednak 60 równych minut. Jej długość mogła się diametralnie różnić w zależności od pory roku. Oto dlaczego tak się działo.
Pierwszy cesarz Chin, Qin Szihuangdi, odchodził jako budzący postrach tyran. Do ostatnich chwil trzymał władzę żelazną ręką. Nie mógł się spodziewać, że jego ostatnie decyzje zostaną zatajone i podważone. I że w wyścigu o władze nagle zacznie się...
Szkolenie legionistów w starożytnym Rzymie. Tak wyglądał trening członków najlepszej antycznej armii
Rzymscy legioniści przez kilkaset lat dominowali na starożytnych polach bitew. Dzięki skuteczności swojej armii Rzym zbudował imperium obejmujące swym zasięgiem ponad cztery i pół miliona kilometrów kwadratowych. Nie udało by się tego zrobić bez...
Jak dotąd udało się odkryć ślady po sporo ponad stu piramidach wzniesionych w epoce starożytnej na obszarze odpowiadającym obecnemu Egiptowi. W większości były to konstrukcje o ograniczonej skali, pnące się w górę na kilkadziesiąt lub tylko...
Struktury pokrewieństwa przechodziły w starożytnych Chinach ewolucyjne przemiany. Od początków epoki Zhou (XI w. p.n.e.), do pierwszych wieków cesarstwa (od 221 roku p.n.e.), funkcjonował swoisty dualizm: rządząca arystokracja była zorganizowana w...
Starożytny Rzym z czasów republiki był stale zaangażowany w konflikty zbrojne. Armiom Wiecznego Miasta zdarzało się przegrywać bitwy, czy nawet kampanie. W wojnach zawsze jednak odnosiły sukcesy. Ten ciąg triumfów przynosił łupy, zdobycze...
Silna armia była filarem starożytnego Rzymu. To dzięki niej udało się zbudować imperium, którego granice w szczytowym momencie liczyły łącznie 10 000 kilometrów. Bez niej nie dałoby się też utrzymać przez kilkaset lat sławnego Pax Romana. Jak...
Starożytne Chiny pod niemal każdym względem, który da się wyrazić w liczbach, dorównywały Cesarstwu Rzymskiemu lub je prześcigały. W przeciwieństwie do starożytnego Rzymu „Państwo Środka” jednak nie upadło. Wiodło prym wśród organizmów politycznych...
Sławny kompleks piramid w Gizie był, przynajmniej w swojej głównej części, przedsięwzięciem rodzinnym. Potężne grobowce wystawili tam dla siebie kolejno faraon Chufu (Cheops), jego syn Chefren i wreszcie wnuk Mykerinos. W historii tego miejsca...
Trudno o budowlę bardziej kojarzącą się ze starożytnym Rzymem niż Koloseum. Amfiteatr Flawiuszów był prawdziwym cudem antycznej inżynierii. Gmach nie tylko został wzniesiony w imponującym tempie, ale też wykorzystano w nim rozwiązania, które nawet...
Autorzy ze starożytnego Rzymu w o wiele większym stopniu interesowali się bitwami i posunięciami strategicznymi w toku podboju Galii przez Juliusza Cezara niż uzbrojeniem przeciwników. O rynsztunków Galów wypowiadano się zdawkowo i tendencyjnie...
Żaden inny władca starożytnego Egiptu nie wybudował tylu piramid co Snofru. Za swego panowania założyciel IV dynastii i ojciec późniejszego faraona Cheopsa (Chufu) rozkazał wznieść aż trzy monumentalne konstrukcje. Ta, w której ostatecznie spoczął...
Pod koniec IV wieku n.e., borykające się z coraz większymi problemami, cesarstwo Rzymskie zostało ostatecznie podzielone na dwie części ze stolicami w Konstantynopolu i Rawennie. Nawet mimo tej decyzji cesarstwo zachodniorzymskie pozostało ogromnym...
Napływ koczowniczych Hunów do Europy w drugiej połowie IV wieku n.e. uruchomił lawinę. Nowa potęga zmusiła do ucieczki masy ludności wcześniej zamieszkującej poza granicami cesarstwa rzymskiego. Niepomiernie wzrósł napór różnych grup, domagających...
Pierwotne wejście do wnętrza wielkiej piramidy w Gizie zostało umieszczone na wysokości aż 20 metrów nad ziemią. Zakryto je, tak by nikt niepowołany nie dostał się do zapieczętowanego grobowca faraona. Na tym zabezpieczenia się nie kończyły. Już w...
Pompeje spoczywały pod grubą warstwą wulkanicznego popiołu przez 1700 lat. Odkrycie zadziwiająco dobrze zachowanego miasta z czasów starożytnego Rzymu pozwoliło na zdobycie niezwykle cennych informacji na temat tego, jak wyglądała codzienność jego...
